واگرایی شاخص RSI

در روند‌های طولانی‌مدت، رد نوسان، به کاربر سیگنال مطمئن‌تری را ارائه می‌دهد.

دانلود اندیکاتور RSI + مفهوم و تنظیمات اندیکاتور RSI آر اس ای

دانلود اندیکاتور RSI + مفهوم و تنظیمات اندیکاتور RSI آر اس ای

شما می‌توانید سرفصل مدنظر خود از فهرست محتوای این مقاله انتخاب کنید تا به قسمت مربوطه هدایت شوید:

• مفهوم اندیکاتور RSI چیست؟
• آموزش روش کار با اندیکاتور RSI در بازارهای بورس
• اشتباهات مهلک درهنگام کار با اندیکاتور RSI در بورس
• اندیکاتور RSI و انواع سیگنال خرید و فروش
• ترکیب اندیکاتور RSI با سایر شاخص ها
• نحوه محاسبه اندیکاتور RSI
• دانلود اندیکاتور RSI

همچون سایر اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال در بازار بورس می توان به کمک آموزش نحوه کار با اندیکاتور RSI براحتی کار با آن را شروع کرد. اندیکاتور RSI (که Relative Strength Index نیز نامیده می شود)، از رایج ترین شاخص های معاملاتی قابل استفاده در تحلیل تکنیکال به شمار می رود. اولین بار، فردی به نام J. Welles Wilder Jr چنین شاخصی را ابداع کرد. RSI در شناسایی سهم های دارای خرید و فروش بیش از حد (به اصطلاح Overbought and oversold) به معامله گر کمک می کند.

سوالات زیادی در حین آموزش کار با این اندیکاتور مطرح می شود. مثلا اندیکاتور RSI چگونه اندازه گیری می شود. این اندیکاتور تا چه میزان در محاسبات بورس پرطرفدار و قابل استفاده است. آموزش روش کار با اندیکاتور RSI تا چه میزان دشوار است؟ تا چه حد می توان چنین اندیکاتوری را با سایر شاخص ها ترکیب کرد. به منظور افزایش بازده معاملاتی بورس ، تا چه حد قابل بهره برداری است. همچنین ممکن است سوالات مشابهی برای شما مطرح شود که با انواع مثال ها در ادامه این مقاله به آنها پاسخ خواهیم داد. در اینجا با مفهوم اندیکاتور RSI و روش کار با آن آشنا خواهید شد.

مفهوم اندیکاتور RSI چیست؟

اندیکاتور RSI میزان نوسانات قیمت در بازار بورس را بررسی می کند. با این کار معامله گر می تواند کار پیش بینی و ثبت جریان حرکت بازار بورس را براحتی انجام دهد. معامله گر با شناسایی بازارهای خرید و فروش بیش از حد می توانید درمورد انتخاب زمان مناسب برای معامله یک موقعیت تصمیم گیری کند. معامله گر در کنار آگاهی از RSI باید واگرایی شاخص RSI قادر به تشخیص اندیکاتور بر روی نمودار باشد تا بطور صحیح از آن استفاده کند. RSI بین دو محدوده مشخص (به نام محدوده نوسان سنج) و به شکل یک خط قابل مشاهده است. اندیکاتور مقادیر بین 0 تا 100 را دریافت می کند. معامله گران تکنیکال، بیشترین استفاده را از RSI داشته و در زمینه هایی همچون بورس، فارکس و بازارهای آتی (Futures) حرفه ای عمل می کنند.

آموزش روش کار با اندیکاتور RSI در بازارهای بورس

شاخص RSI در اوایل کار صرفا در معاملات سهام قابل استفاده بود. با اثبات کارامدی این شاخص، معامله گران آن را در زمینه های مختلف استفاده کردند. گرچه با گذشت زمان، از سایر معیارها برای آموزش کار با اندیکاتور RSI استفاده کردند. همچنین برای سایر ارزیابی های بازار بورس و تحلیل تکنیکال آن را بکار بردند. برخی از این معیارها شامل نسبت قیمت به درآمد، نسبت قیمت به ارزش دفتری، ارزیابی ها، تحلیل ترازنامه و سایر موارد هستند.

با آموزش های کار با اندیکاتور RSI ، معامله گران براحتی می توانند پتانسیل یک سهام خاص را بدرستی تخمین بزنند. با درنظر گرفتن اینکه RSI ممکن است عددی بین ۰ تا 100 داشته باشد، این اندیکاتور به شکل زیر قابل تفسیر است:

• هر سهم دارای ارزش بالاتر از 70، ارزش بیشتر در بورس را نشان می دهد و اینکه بیش از حد خریداری شده است.
• زمانی بورس با ارزش پایین تر از حد معمول است و بیش از حد فروخته خواهد شد که سهام با ارزش پایین تر از 30 باشد.
• قیمت زمانی درحال افزایش است که عدد اندیکاتور بین 50 تا 70 درصد باشد.
• قیمت زمانی درحال کاهش است که عدد اندیکاتور بین 30 تا 50 درصد باشد.

نحوه تفسیر نشانه های خرید و فروش بیش از حد حین معامله

برای درک کامل کاربرد RSI در بازار بورس، باید ابتدا تفسیر صحیح نشانه های خرید و فروش بیش از حد را بدانیم. در حین کار با RSI، ابتدا سهامی شناسایی می شود که بیش از حد خرید و فروش می شود. سپس، یک تغییر یا بهبود روند را انتظار داریم.

سیگنال های فروش بیش از حد نشان دهنده فشار فروش در آن سهام و درحال کاهش است. معامله گران باید آمادگی برای یک جهش را داشته باشند. در نقطه مقابل، سیگنال های خرید بیش از حد، بیانگر نزدیک شدن بورس به بالاترین درجه برای خریداران گاوی (Bulls) است. این درجه به زودی رو به بهبودی خواهد رفت.

معامله گر به کمک RSI درخواهد یافت چه موقعیت هایی را بهتر است انتخاب، حذف یا حفظ نماید. همچنین بهتر است معامله گر سرمایه خود را صرف کدام سهام ها کند. هنگامی که بورس بصورت افقی معامله شده و روند واضحی نداشته باشد، از RSI استفاده می شود. در مواقعی که قیمت در محدوده ای باریک درحال تغییر باشد، RSI سبب ساده تر شدن پیش بینی روند خواهد شد. همچنین این اندیکاتور به پیش بینی اینکه هریک از خریداران گاوی یا خریداران خرسی چه بازاری را در دست دارند، کمک می کند.

اشتباهات مهلک درهنگام کار با اندیکاتور RSI در بورس

هرچند RSI در محاسبه سرعت تغییرات قیمت یک سهام کمک می کند، اما نمی تواند نسبت حرکت قیمت را نشان دهد. RSI همچون سایر ابزارهای تکنیکال دارای نقطه ضعف هایی است و نباید تمام تحلیل تکنیکال خود را به آن واگذار کنید. بلکه بهتر است چنین اندیکاتوری با سایر اندیکاتورها ازجمله اسیلاتورهای تصادفی ترکیب شود. اندیکاتور RSI یک ابزار بسیار ابتدایی است. تلاش کنید چنین اندیکاتوری سبب زیان و سردرگمی شما نشود.

بهتر است چنین ابزاری را در بازه زمانی طولانی بکار برید. بازه زمانی کوتاه برخلاف بازه طولانی، اثری منفی بر روی تحلیل تکنیکال شما خواهد داشت. معامله گران از RSI بصورت دوره های با طول ۲ تا 25 و اغلب 14 ماه استفاده می کنند.

تصمیم گیری خود را برطبق مدت زمان قرارگیری ابزار شما در محدوده خرید و فروش بیش از حد قرار ندهید. زمانی که روند بازار بورس بصورت قوی پیش می رود، اندیکاتور قابلیت ماندن در محدوده خرید و فروش بیش از حد در مدت طولانی را خواهد داشت.

اندیکاتور RSI و انواع سیگنال خرید و فروش

برای بکارگیری RSI در استراتژی تحلیل تکنیکال خود، باید درمورد سیگنال های خرید و فروش و نحوه معامله آنها آگاهی کسب کنیم. دو واژه زیر نشان دهنده موقعیت دو قیمت، روند یا شاخص نسبت به همدیگر هستند:

• همگرایی یا convergence: دو کمیت به یکدیگر نزدیک خواهند شد.
• واگرایی یا divergence: دو کمیت از یکدیگر دور خواهند شد.

ضعف و قوت روند بازار توسط این دو مفهوم تحلیل تکنیکال نشان داده می شود. درصورت همگرا بودن اوج و فرودهای روند بورس با RSI، بازار قوی و درحال رشدی خواهیم داشت. بالعکس، درصورت واگرایی این اوج و فرودها نسبت به یکدیگر، بازار بورس رو به افت و ضعیف خواهد بود.

تاثیر RSI روی سیگنال های خرید

در این قسمت به بررسی سناریوهای بازگشت و نشانه های تایید روند می پردازیم. چنین سناریوهایی حین حرکت رو به پایین بازار قابل مشاهده است.

• سیگنال گاوی در فروش بیش از حد: زمانی که RSI به کمتر از 30٪ سقوط کرده و بازگردد، نوعی تغییر روند خواهیم داشت. میزان پایین رفتن اهمیت ندارد، مهم جایی است که بیشتر از 30٪ شود. چنین موقعیتی روند افزایشی جدیدی شکل خواهد گرفت. در این حالت، خریداران گاوی بورس فعالیت خود را آغاز می کنند. معامله گران بدون داشتن موقعیت باز در مدتی طولانی ادامه خواهند داد. افراد با بستن فروش سفارشات خود، قادر به نگهداری سود خود هستند و سفارشی جدید را باز می کنند.
• سیگنال گاوی در واگرایی مثبت: روند بازگشتی دیگر در هنگام واگرایی قیمت و RSI اتفاق خواهد افتاد. افت قیمت پایین تر از افت RSI است. با درنظر گرفتن تعداد دفعات تکرار چنین روندی در بورس ، معامله گر قادر به پیش بینی قدرت سیگنال درحال شکل گیری خواهند بود. در این حالت، تکرار بیشتر به نفع خریداران گاوی خواهد بود. بنابراین، در چنین مواقعی بهتر است در کنار آموزش کار با اندیکاتور RSI به قیمت توجه کنیم.

معامله گرانی که درحال بررسی سیگنال های مثبت واگرایی هستند، باید منتظر سودهای کوتاه مدت باشند. چنین سیگنالی علاوه بر نشان دادن بازار فروش بیش از حد، تحریک کننده قدرتمندی برای سفارشات خرید خواهد بود.

تاثیر RSI روی سیگنال های فروش

در این قسمت به بررسی سناریوهای مرتبط با بازگشت و نشانه های تایید روند می پردازیم. این سناریوها معمولا حین حرکت رو به بالا در بازار رخ می دهند. فشار بالقوه در بازارهای بورس توسط اندیکاتور RSI نشان داده می شود.

الف. سیگنال خرسی برای خرید بیش ازحد: نشان دهنده زمان رخ دادن یک روند بازگشتی است. به منظور یافتن این نشانگر، باید بدنبال موقعیت هایی بود که ارزش RSI بیش از 70 ٪ شده و دوباره کاهش خواهد یافت. چنین موقعیتی تایید می کند که خریداران خرسی درحال قدرت یافتن هستند و بزودی شاهد رخ دادن روند بازگشتی در بازار بورس هستیم. معامله گران با موقعیت های طولانی مدت، قادر به حفظ سود خود هستند. همچنین برای خروجی از بازار بورس، با فروش می تونند مواضع باز خود را ببندند. سایر افراد قادر هستند با استفاده از این وضعیت مناسب، مواضع کوتاه مدت خود را باز کنند.

ب. سیگنال منفی واگرایی خرسی: این سیگنال واگرایی دارای اوج قیمت بالاتری نسبت به اوج RSI است. تکرار بیشتر چنین روندی سبب می شود سیگنال خرسی در آینده قوی تر شود. بنابراین، در تحلیل تکنیکال علاوه بر RSI، قیمت نیز اهمیت زیادی دارد. معامله گر در چنین واگرایی احتمالا انتظار این را خواهد داشت که یک کاهش طولانی مدت در قیمت سهام معامله شده را شاهد باشد. برای مشخص کردن زمان فروش، کارنشاسان تحلیل تکنیکال، ترکیب این سیگنال با سیگنال خرید بیش از حد را توصیه می کنند.

ترکیب اندیکاتور RSI با سایر شاخص ها

RSI نمی توانید به تنهایی پاسخگوی نیازهای شما در بازار بورس باشد. در این مواقع می توانید با ترکیب آن با سایر شاخص ها می توانید تحلیل تکنیکال بهتری انجام دهید.

اندیکاتور MACD توسط اندیکاتورهای RSI و MACD سیگنال های ورودی آشکار می شود. استفاده ی جداگانه این دو از همدیگر سبب سردرگمی سیگنال های آنها می شود. استفاده ی همزمان این دو با هم سبب می شود سیگنال های هم را تایید کنند. هنگامی که سیگنال های این دو با یکدیگر منطبق باشند، باید اقدام مناسب را انجام دهید.

اندیکاتور MA

اندیکاتور RSI کار ارسال سیگنال های خرید و فروش را انجام می دهد و اندیکاتور MA ساپورتینگ سیگنال متقاطع را صادر می کند. با ترکیب این دو، تا هنگام رویت شدن یک اندیکاتور سیگنال مخالف یا واگرایی، باید موقعیت خود را حفظ کنید. نکته مهم از تحلیل تکنیکال در این مورد این است که تصمیمات خروج از روند نباید صرفا براساس MA اتخاذ شود.

اندیکاتور RVI

با ترکیب RSI و RVI می توانید تصمیم گیری های معاملاتی سنجیده ای اتخاذ کنید. معامله گر باید بتواند از هر دو اندیکاتور تایید دریافت کند. برای خروج از یک روند، معمولا سیگنال از سمت واگرایی شاخص RSI یک اندیکاتور کفایت می کند.

درمورد ترکیب اندیکاتور RSI با سایر شاخص ها، نکات مهمی وجود دارد. به منظور آموزش کار با اندیکاتور RSI باید به استراتژی اولیه خود در تحلیل تکنیکال پایبندی کافی داشته باشید. درصورت نیاز، بهتر است برای ۲ تایید هم جهت بین سیگنال ها منتظر باشید. عجله ای برای رخ دادن این اتفاق نداشته باشید. بالعکس، درصورتی که یک سیگنال باری خروج از معامله کافی باشید، همزمان با اولین سیگنال کار خود را پیش برده و درنگ نکنید.

نحوه محاسبه اندیکاتور RSI

برای افزودن RSI به چارت خود، تنها نیاز به چند کلیک دارید. با کلیک روی گزینه اندیکاتورها، RSI به قسمت اندیکاتورهای فعال اضافه می شود (مانند شکل زیر که از پلتفرم Finmark استفاده شده است).

محاسبه RSI باید طی 14 قسمت معاملاتی متوالی محاسبه شود. با جمع تمامی قیمت های مثبت یا افزایش با یکدیگر، میانگین متحرک نمایی یا EMA رو به بالا ایجاد می شود. EMA رو به پایین نیز از حاصل جمع قیمت های کاهشی بدست می آید.

از تقسیم کردن EMA رو به بالا بر EMA رو به پایین، شاخص قدرت نسبی (RS) حاصل می شود. در انتها، از استخراج RS، مقدار شاخص حاصل می شود. این مقدار عددی بین ۰ تا ۱۰۰ خواهد بود.

جمع بندی به تمامی سرمایه گذاران بازار بورس ، آموزش روش کار با اندیکاتور RSI را توصیه می کنیم. این اندیکاتور، یک شاخص مناسب در بازار خرید و فروش بیش از حد در بورس به منظور انجام تحلیل تکنیکال است. با این شاخص مشخص می شود که روند بازار بورس درحال نزدیک شدن به 50 درصد بازار هست یا خیر. اما همانطور که پیش تر گفته شد، صرفا با بکارگیری اندیکاتور RSI به تنهایی نباید توقع معجزه داشت. برای مشاهده بیشترین بازدهی، بهتر است همراه با سایر شاخص های نام برده بکار رود.

اندیکاتور RSI چیست و چطور با کمک آن معامله کنیم؟

اندیکاتور RSI یا شاخص قدرت نسبی یک نوسانگر است که به طور گسترده در تحلیل تکنیکال استفاده می‌شود. بسیاری از استراتژی‌های معاملاتی از آن به‌عنوان ابزاری برای تایید سیگنال‌های خرید یا فروش بهره می‌برند.

در این راهنما قصد داریم نحوه کار این اندیکاتور و چگونگی استفاده از آن را آموزش دهیم.

مروری بر مفهوم اندیکاتور RSI و تاریخچه آن

شاخص قدرت نسبی (RSI) که توسط جی‌ولز وایلدر (J. Welles Wilder) توسعه داده شده، یک نوسانگر مومنتوم یا پیشرو است که سرعت و تغییر حرکات قیمت را اندازه‌گیری می‌کند. RSI بین صفر تا 100 در نوسان است، به همین دلیل می‌توان آن را اسیلاتور (نوسانگر) هم نامید. به گفته وایلدر، RSI در زمانی که بالای 70 باشد، اشباع خرید و در زیر 30 اشباع فروش خواهد بود. سیگنال‌ها همچنین می‌توانند با جستجوی واگرایی‌ها و نوسانات شکست تولید شوند. RSI همچنین می‌تواند برای شناسایی روند کلی مورد استفاده قرار گیرد.

اندیکاتور RSI یک شاخص حرکتی بسیار محبوب است که در طی سال‌ها در تعدادی از مقالات، مصاحبه‌ها و کتاب‌ها نشان داده شده است. به طور خاص، کتاب کنستانس براون (Constance Brown)، تحلیل تکنیکال برای معاملات حرفه‌ای، مفهوم بازار صعودی و بازار نزولی برای محدوده RSI را ارائه می‌دهد. اندرو کاردول (Andrew Cardwell)، مربی RSI براون، واگرایی‌های مثبت و منفی را برای RSI معرفی کرد و مفهوم واگرایی را به معنای واقعی کلمه تغییر داد.

وایلدر RSI را در کتاب خود با عنوان مفاهیم جدید در سیستم‌های تکنیکال معاملات در سال 1978 نشان می‌دهد. این کتاب همچنین شامل SAR پارابولیک، میانگین برد واقعی و مفهوم حرکت جهت‌دار (ADX) است. علیرغم توسعه پیش از عصر کامپیوتر، شاخص‌های وایلدر آزمون زمان را پس داده و بسیار محبوب هستند.

اندیکاتور RSI چگونه کار می‌کند؟

برای ساده کردن توضیح محاسبات، RSI به اجزای اصلی آن تقسیم شده است:

RS، میانگین سود و میانگین ضرر. این محاسبه RSI بر اساس 14 دوره است که وایلدر به طور پیش فرض در کتابش پیشنهاد کرد. زیان‌ها به صورت ارزش‌های مثبت بیان می‌شوند نه ارزش‌های منفی.

اولین محاسبات برای میانگین سود و ضرر متوسط، میانگین‌های ساده 14 دوره‌ای هستند:

محاسبات دوم و بعد از آن بر اساس میانگین‌های قبلی و از دست دادن سود فعلی است:

در نظر گرفتن مقدار قبلی به اضافه مقدار فعلی، یک تکنیک هموارسازی و مشابه روشی است که در محاسبه میانگین متحرک نمایی استفاده می‌شود. همچنین به این معنی است که مقادیر RSI با طولانی شدن دوره محاسبه دقیق‌تر خواهند بود. سایت SharpCharts از حداقل 250 نقطه داده، هنگام محاسبه مقادیر RSI خود استفاده می‌کند. یعنی برای تکرار دقیق اعداد RSI، یک فرمول به حداقل 250 نقطه داده نیاز دارد.

فرمول وایلدر RS (نسبت سود به ضرر) را نرمال کرده و آن را به یک نوسانگر تبدیل می‌کند که بین صفر تا 100 در نوسان است. در واقع، نمودار RS درست شبیه نمودار RSI است. مرحله نرمال‌سازی تشخیص را آسان‌تر می‌کند چون RSI محدود به یک بازه است. وقتی میانگین سود برابر با صفر باشد، RSI هم صفر است.

با فرض یک RSI 14دوره‌ای، یک مقدار RSI صفر به این معنی است که قیمت‌ها در تمام 14 دوره کاهش یافته و هیچ سودی برای اندازه‌گیری وجود ندارد. زمانی که میانگین ضرر برابر با صفر باشد، RSI 100 است. این به این معنی است که قیمت ها در تمام 14 دوره بالاتر رفته و هیچ ضرری برای اندازه‌گیری وجود نداشته است.

فرآیند هموارسازی بر مقادیر RSI تأثیر می‌گذارد. مقادیر RS پس از اولین محاسبه هموار می‌شوند. میانگین ضرر برابر است با مجموع ضرر تقسیم بر 14 برای اولین محاسبه. محاسبات بعدی مقدار قبلی را در 13 ضرب کرده، آخرین مقدار را اضافه و سپس کل را بر 14 تقسیم می‌کنند. این یک اثر هموارسازی ایجاد خواهد کرد.

همین امر در مورد میانگین سود نیز صدق می‌کند. به دلیل این هموارسازی، مقادیر RSI ممکن است بر اساس کل دوره محاسبه متفاوت باشد.

اگر میانگین ضرر برابر با صفر باشد، وضعیت «تقسیم بر صفر» برای RS رخ می‌دهد و RSI طبق تعریف روی 100 تنظیم می‌شود. به طور مشابه، زمانی که میانگین سود برابر با صفر باشد، RSI برابر با صفر است.

اندیکاتور RSI چه چیزی را به ما می‌گوید؟

روند اولیه سهام یا دارایی ابزار مهمی برای اطمینان از درک صحیح خواندن شاخص است. به‌عنوان مثال، تحلیل‌گر معروف بازار، کنستانس براون، این ایده را ترویج کرده است که افزایش فروش در اندیکاتور RSI در یک روند صعودی، به احتمال زیاد بیشتر از 30درصد، و افزایش خرید در RSI در طول یک روند نزولی بسیار کمتر 70 درصد است.

همانطور که در نمودار زیر مشاهده می‌کنید، در طول یک روند نزولی، RSI نزدیک به سطح 50 درصد به جای 70درصد، به اوج خود می‌رسد که می‌تواند توسط سرمایه‌گذاران برای نشان دادن شرایط نزولی استفاده شود. بسیاری از سرمایه‌گذاران زمانی که یک روند قوی وجود دارد، یک خط روند افقی بین سطوح 30 تا 70 درصد اعمال می‌کنند. اصلاح سطوح اشباع خرید یا فروش، زمانی که قیمت سهام یا دارایی در یک کانال افقی بلندمدت قرار دارد اغلب غیر ضروری است.

مفهوم مرتبط با استفاده از سطوح اشباع خرید یا فروش، تمرکز بر سیگنال‌های معامله و تکنیک‌هایی است که با روند مطابقت دارند. به عبارت دیگر، استفاده از سیگنال‌های صعودی زمانی که قیمت در روند صعودی است و سیگنال‌های نزولی زمانی که یک سهم در روند نزولی قرار دارد، به جلوگیری از هشدارهای کاذب زیادی که RSI می‌تواند ایجاد کند، کمک خواهد کرد.

مولفه‌های RSI

دوره پیش‌فرض RSI 14 است، اما می‌توان آن را برای افزایش حساسیت کاهش، یا برای کاهش حساسیت افزایش داد. RSI 10 روزه نسبت به 20 روزه احتمال بیشتری دارد که ناحیه اشباع خرید یا فروش برسد.

اندیکاتور RSI در زمانی که بالاتر از 70 باشد، به معنای اشباع خرید و در زمانی که زیر 30 باشد، به معنای اشباع فروش در نظر گرفته می‌شود. اما معامله‌گران کوتاه‌مدت گاهی اوقات اشباع خرید و فروش را بین بازه 20 تا 80 در نظر می‌گیرند.

ناحیه اشباع خرید و فروش

وایلدر در اندیکاتور RSI اشباع خرید را بیش از 70 و اشباع فروش را زیر 30 در نظر گرفت. نمودار زیر مک دونالد را با RSI 14روزه نشان می‌دهد. این نمودار دارای نوارهای روزانه به رنگ خاکستری با میانگین متحرک 1 روزه به رنگ صورتی است تا قیمت‌های بسته شدن را بهتر نشان دهد. (چون RSI بر اساس قیمت‌های پایانی است).

سهام در اواخر جولای بیش از حد فروخته شد و در قیمت حدود 44 حمایت شد. پایین آمدن قیمت می‌تواند یک فرآیند باشد، به محض اینکه میزان اشباع فروش مشخص شد، این سهم دیگر پایین نیامد. سطوح واگرایی شاخص RSI اشباع فروش، در اواسط سپتامبر به بالای 70 حرکت کرد تا اشباع خرید تبدیل شود.

با وجود این افزایش خرید، سهام کاهشی نداشت. در عوض، رشد آن برای چند هفته متوقف شد و سپس به سمت بالا ادامه داد. قبل از اینکه سهام در نهایت در دسامبر به اوج خود برسد، سه اشباع خرید دیگر اتفاق افتاد. سه قرائت اول اشباع خرید، ادغام را پیش‌بینی می‌کرد. چهارمین با یک اوج قابل توجه مصادف شد. سپس RSI در ژانویه از اشباع خرید به اشباع فروش تغییر کرد. سهام در نهایت چند هفته بعد به 46 رسید.

مانند بسیاری از نوسانگرهای مومنتوم، مقادیر اشباع خرید و فروش برای RSI زمانی بهترین عملکرد را دارند که قیمت‌ها در یک محدوده حرکت کنند.

مانند نمودار زیر:

واگرایی‌های صعودی و نزولی در اندیکاتور RSI

به گفته وایلدر، واگرایی‌ها نشان‌دهنده یک نقطه بازگشت بالقوه هستند چون جهت حرکت قیمت را تایید نمی‌کند. یک واگرایی صعودی زمانی رخ می‌دهد که نمودار سهم مورد نظر، یک روند را نشان می‌دهد، اما RSI روند مخالف با آن را نمایش خواهد داد. این موضوع نشان‌دهنده تقویت حرکت است. یک واگرایی نزولی زمانی شکل می‌گیرد که نمودار روند صعودی و RSI روند نزولی را نشان می‌دهد. RSI روند صعودی را تایید نمی‌کند و این نشان‌دهنده شتاب ضعیف است.

نمودار زیر سهام شرکت EBAY را با واگرایی نزولی در اوت تا اکتبر نشان می‌دهد. سهام در ماه‌های سپتامبر تا اکتبر به بالاترین حد خود رسید، اما RSI واگرایی نزولی را تشکیل داد. شکست بعدی در اواسط اکتبر، تضعیف حرکت را تأیید کرد.

یک واگرایی صعودی در ژانویه تا مارس رخ داد. واگرایی صعودی با حرکت eBay به پایین‌ترین سطح در ماه مارس و حفظ RSI بالاتر از پایین‌ترین حد قبلی شکل گرفت. RSI حرکت نزولی کمتری را در طول کاهش فوریه تا مارس منعکس کرد. شکست اواسط مارس، تاییدی بر بهبود حرکت بود. واگرایی‌ها زمانی قوی‌تر می‌شوند که پس از اشباع خرید یا فروش به وجود آیند.

قبل از اینکه در مورد واگرایی‌ها به‌عنوان سیگنال‌های تجاری عالی هیجان زده شوید، باید توجه داشت که واگرایی‌ها در یک روند قوی گمراه‌کننده هستند. یک روند صعودی قوی می‌تواند واگرایی‌های نزولی متعددی را قبل از تحقق یک قله نشان دهد. برعکس، واگرایی‌های صعودی می‌توانند در یک روند نزولی قوی ظاهر شوند و با این حال روند نزولی ادامه داشته باشد.

نمودار زیر سهمی را با سه واگرایی نزولی و روند صعودی نشان می‌دهد. این واگرایی‌های نزولی ممکن است در مورد یک عقب‌نشینی کوتاه‌مدت هشدار دهند، اما به وضوح هیچ تغییر عمده‌ای از روند وجود ندارد.

نوسانات شکست

وایلدر همچنین نوسانات شکست را به‌عنوان نشانه‌های قوی از یک بازگشت که به‌زودی رخ می‌دهد، در نظر گرفت. نوسانات شکست مستقل از عملکرد قیمت هستند و تنها بر روی RSI برای سیگنال‌ها تمرکز می‌کنند و مفهوم واگرایی را نادیده می‌گیرند.

نوسان شکست صعودی زمانی شکل می‌گیرد که RSI به زیر 30 می‌رسد، بعد به بالای 30 می‌رود، پولبک می‌کند، بالای 30 می‌ماند و سپس بالاترین سطح قبلی خود را می‌شکند.

یک نوسان شکست نزولی زمانی شکل می‌گیرد که RSI به بالای 70 حرکت کند، پولبک کند، جهش کند، از 70 فراتر نرود و سپس پایین‌ترین حد قبلی خود را بشکند.

شناسه روند

کنستانس براون در تحلیل تکنیکال برای معاملات حرفه‌ای، پیشنهاد می‌کند که نوسانگرها بین 0 تا 100 حرکت نمی‌کنند. براون یک محدوده بازار صعودی و یک بازار نزولی را برای RSI مشخص کرده است.

RSI تمایل دارد بین 40 تا 90 در یک بازار صعودی (روند صعودی) با مناطق 40-50 به‌عنوان پشتیبانی در نوسان باشد. این محدوده‌ها ممکن است بسته به پارامترهای RSI، قدرت روند و نوسانات متفاوت باشد.

نمودار زیر RSI 14 هفته‌ای را برای سهم SPY در طول بازار صعودی از 2003 تا 2007 نشان می‌دهد. RSI در اواخر سال 2003 به بالای 70 رسید و سپس به محدوده بازار صعودی خود (40-90) رفت. در ژوئیه 2004 یک نزول به زیر 40 وجود داشت، اما RSI منطقه 40-50 را حداقل پنج بار از ژانویه 2005 تا اکتبر 2007 نگه داشت (فلش‌های سبز). در واقع، توجه داشته باشید که پوبلک‌ها به این منطقه، نقاط ورود کم ریسک را برای مشارکت در روند صعودی فراهم می‌کنند.

از طرف دیگر، RSI تمایل دارد بین 10 تا 60 در بازار نزولی (روند نزولی) با منطقه 50-60 به‌عنوان مقاومت در نوسان باشد. نمودار زیر RSI 14 روزه را برای شاخص دلار آمریکا در طول روند نزولی آن در سال 2009 نشان می‌دهد. RSI در ماه مارس به 30 رسید تا نشان‌دهنده شروع یک محدوده خرسی (نزولی) باشد. منطقه 50-60 تا زمان شکست در دسامبر، مقاومت نشان داد.

معکوس‌های منفی و مثبت

اندرو کاردول معکوس‌های مثبت و منفی را برای RSI ایجاد کرد که برعکس واگرایی‌های نزولی و صعودی است. کتاب‌های کاردول به پایان رسیده است، اما او سمینارهایی را در مورد جزئیات این روش‌ها ارائه می‌کند. قبل از بحث در مورد تکنیک معکوس، باید توجه داشت که تفسیر کاردول از واگرایی‌ها با وایلدر متفاوت است. کاردول واگرایی‌های نزولی را پدیده‌های بازار صعودی در نظر گرفت. به عبارت دیگر، واگرایی‌های نزولی بیشتر در روندهای صعودی شکل می‌گیرند. به طور مشابه، واگرایی‌های صعودی به‌عنوان پدیده‌های بازار نزولی در نظر گرفته می‌شوند که نشان‌دهنده یک روند نزولی است.

یک برگشت مثبت زمانی شکل می‌گیرد که RSI یک کف و نمودار هم کف را تشکیل می‌دهد. این پایین‌ترین سطح در اشباع فروش نیست، اما اغلب بین 30 تا 50 است. نمودار زیر نشان می‌دهد که سهام MMM یک معکوس مثبت در ژوئن 2009 شکل داده است. MMM چند هفته بعد مقاومت را شکست و RSI به بالای 70 حرکت کرد. برخلاف حرکت ضعیف‌تر، RSI پایین‌تر رفت و نمودار بالاتر از سطح قبلی خود باقی ماند و قدرت اساسی را نشان داد. در اصل، قیمت بر شتاب غلبه کرد.

معکوس منفی برعکس معکوس مثبت است. RSI به سط بالاتری رفت، اما نمودار کاهش داشت. RIS همچنان در منطقه 50-70 است. نمودار زیر نشان می‌دهد که سهم استارباکس (SBUX) یک سقف پایین‌تر را تشکیل می‌دهد، همانطور که RSI یک سقف بالاتر را تشکیل داده است. حتی با وجود اینکه RSI یک سقف جدید ایجاد کرد و حرکت قوی بود، اقدام قیمت به‌عنوان سقف پایین‌تر تایید نشد. این برگشت منفی، شکست بزرگ حمایتی در اواخر ژوئن و کاهش شدید قیمت را پیش‌بینی می‌کرد.

جمع‌بندی

اندیکاتور RSI به‌عنوان یک اندیکاتور همه کاره، آزمون زمان را پس داده است. علیرغم تغییرات در نوسانات و بازارها در طول سال‌ها، RSI در حال حاضر به همان اندازه که در دوران وایلدر معتبر بود، اعتبار دارد. در حالی که تفاسیر اصلی وایلدر برای درک اندیکاتور مفید است، کار براون و کاردول تفسیر RSI را به سطح جدیدی می‌برد.

وایلدر شرایط اشباع خرید را برای بازگشت آماده می‌داند، اما اشباع خرید می‌تواند نشانه‌ای از قدرت باشد. واگرایی‌های نزولی هنوز هم سیگنال‌های فروش خوبی را ایجاد می‌کنند، اما تحلیل‌گران باید مراقب روندهای قوی باشند، به‌خصوص زمانی که واگرایی‌های نزولی، واقعا طبیعی هستند.

معکوس‌های مثبت و منفی، قیمت سهم را اول و اندیکاتور را در درجه دوم قرار می‌دهند، که همان‌طور که باید باشد. واگرایی‌های نزولی و صعودی اندیکاتور را در درجه اول و اقدام قیمت را در درجه دوم قرار می‌دهد. با تأکید بیشتر بر عملکرد قیمت، مفهوم معکوس‌های مثبت و منفی تفکر ما را نسبت به نوسانگرهای حرکتی به چالش می‌کشد.

من مریم هستم و ارشد رشته فناوری اطلاعات. به شبکه و تکنولوژی خیلی علاقه دارم و در این زمینه تحصیل کردم. در بازار بورس فعالیت دارم و مدتی کار تولید محتوا انجام دادم. به همین دلیل تصمیم گرفتم از ترکیب این چند مورد وارد کار کریپتوکارنسی شم. تا اینکه با کیوسک آشنا شدم.
علاوه بر اینکه در آکادمی کیوسک مطلب می‌نویسم، دبیری بخش مقالات رو هم به عهده دارم.

آموزش اندیکاتور RSI؛ راهنمای ترید ارز دیجیتال با استفاده از شاخص قدرت نسبی

تحلیل تکنیکال بخشی جدانشدنی از ترید است و یادگیری آن فواید زیادی ازجمله پیش‌بینی روند آینده بازار و عملکرد قیمت دارد. تحلیل تکنیکال در تمامی بازارهای مالی ازجمله بازار ارزهای دیجیتال کاربرد داشته و دارد. بیش‌تر معامله‌گران برای تحلیل کردن از اندیکاتور و ابزارهای مختلفی استفاده کرده که شاخص قدرت نسبی یا RSI نیز یکی از آنهاست. امروز قصد داریم تا به بررسی این اندیکاتور بپردازیم و به سوال «RSI چیست» پاسخ بدهیم.

پیشی از آشنایی با اندیکاتور RSI، بهتر است با تحلیل تکنیکال آشنا شوید. با مطالعه‌ی مطلب «تحلیل تکنیکال چیست» با مهم‌ترین بخش از دنیای ترید آشنا خواهید شد.

فهرست مطالب:

اندیکاتور RSI چیست؟

اندیکاتور RSI یا Relative Strength Index ابزاری است که در اواخر دهه 1970 توسعه یافت. در آن زمان تریدرها از RSI برای بررسی عملکرد قیمت یک دارایی در دوره‌های مشخص استفاده می‌کردند. RSI یک نوسان‌گر مومنتوم است که بزرگی حرکات قیمت و سرعت این حرکات را اندازه‌گیری کرده و کاربرد زیادی در ترید دارد.

RSI یک نوسان‌گر مومنتوم است که کاربرد زیادی در ترید دارد

تاریخچه‌ اندیکاتور RSI

اولین بار شاخص قدرت نسبی (RSI) توسط ولز وایلدر در سال 1978 پایه‌گذاری شد. در آن زمان وی در کتاب خود به بررسی این اندیکاتور و دیگر اندیکاتورها ازجمله SAR، ATR و ADX پرداخته بود.

وایلدر یک مهندس مکانیک بود و در زمینه‌ی املاک نیز فعالیت می‌کرد. وی در سال 1972 وارد بازار سهام شد و موفقیت زیادی کسب نکرد. چند سال بعد وی تحقیقات و تجربیات خود را در قالب فرمول‌های ریاضی جمع‌آوری کرد و به مرجعی برای تریدرها تبدیل شد.

اندیکاتور RSI چگونه‌ محاسبه می‌شود؟

به‌طور پیش‌فرض اندیکاتور RSI تغییرات قیمت دارایی را در 14 دوره اندازه‌گیری می‌کند. (14 روز در تایم فریم روزانه، 14 ساعت در تایم فریم ساعتی و …). این فرمول میانگین سودی که قیمت در آن زمان داشته است را بر میانگین ضرری که متحمل شده تقسیم کرده و سپس داده‌ها را در مقیاسی از 0 تا 100 ترسیم می‌کند. همانطور که اشاره کردیم، RSI یک اندیکاتور مومنتوم است که نرخ تغییر قیمت یا داده‌ها را اندازه‌گیری می‌کند.

بدین صورت افزایش این شاخص به معنای افزایش فشار خرید و کاهش این شاخص بیان‌گر افزایش فشار فروش است.

همچنین RSI یک شاخص نوسانی‌ است که روند بازار در شرایط خرید بیش‌ازحد یا فروش بیش‌ازحد را تشخیص داده و با در نظر گرفتن 14 دوره، قیمت دارایی را در مقیاس 0 تا 100 ارزیابی می‌کند. بدین ترتیب RSI پایین‌تر از 30 به فروش بیش‌ازحد و RSI بالاتر از 70 به خرید بیش‌ازحد اشاره دارد.

همچنین معامله‌گران می‌توانند دوره‌های RSI را تغییر داده و کم و زیاد کنند. دوره‌های بیش‌تر از 14 حساسیت کم‌تری داشته و دوره‌های کم‌تر از 14 حساسیت بیش‌تری دارند. بنابراین RSI هفت روزه حساسیت بیش‌تری نسبت به RSI در دوره‌ی 21 روزه دارد.

علاوه بر این موارد، کاربران می‌توانند سطوح خرید یا فروش بیش‌ازحد را تغییر دهند. همانطور که اشاره کردیم، این دوره‌ها به‌طور پیش‌فرض در سطوح 30 و 70 قرار داشته و کاربران می‌توانند آنها را در سطح 20 و 80 قرار دهند.

ترید با استفاده از واگرایی در RSI

علاوه بر سطوح 30 و 70 که شرایطی همچون فروش بیش‌ازحد و خرید بیش‌ازحد را نشان می‌دهند، اندیکاتور RSI کاربرد دیگری نیز دارد. معامله‌گران از این شاخص برای پیش‌بینی تغییر روند یا تشخیص سطوح حمایت و مقاومت استفاده می‌کنند. چنین رویکردی مبتنی بر واگرایی‌های صعودی و نزولی است.

می‌توان از اندیکاتور RSI برای تشخیص روند بازار استفاده کرد

واگرایی صعودی شرایطی است که در آن قیمت و میزان RSI در جهت مخالف حرکت می‌کنند. بنابراین میزان RSI افزایش یافته و سطح کف پایین‌تر را ایجاد می‌کند. این واگرایی نشان‌دهنده‌ی تقویت فشار خرید باوجود روند نزولی قیمت است.

از سوی دیگر، واگرایی‌های نزولی بیان‌گر افزایش فشار فروش علی‌رغم روند صعودی هستند. در واقع با کاهش میزان RSI و تشکیل شدن کف بالاتر، این واگرایی تشکیل می‌شود.

با این حال توجه کنید که واگرایی‌های RSI چندان قابل اعتماد نیستند. به‌ عنوان مثال این احتمال وجود دارد که یک روند نزولی قوی قبل از رسیدن به کف واقعی، چندین واگرایی صعودی ایجاد کند. در واقع واگرایی‌های RSI مناسب بازارهایی با نوسان کم‌تر هستند.

عملکرد شاخص (RSI)

در این شاخص، باید بدانیم عددی بین 0 تا 30 “oversold” و عددی بین 70 تا 100 “overbought” در بازار را به نمایش می گذارد. اما لازم است بدانیم، این قرارداد از پیش تعیین شده را قادریم بسته به نوع تنظیمات شاخص RSI برای هر کاربر و قدرت روند بازار در صورت نیاز، به گونه ای متفاوت تنظیم کنیم.
به طور مثال، بعضی از کاربران به جای آنکه از ترکیب 30-70 بهره جویی کنند از ترکیب 33-66 و بعضی از آنان حتی از ترکیب 20-80 بهره جویی می‌کنند. اگر میزان RSI اعداد و یا ارقامی باشد که حد فاصل اعداد 30 تا 70 را نشان بدهد، آن ناحیه را بازه‌ای بی ‌روند و خنثی در نظر خواهیم گرفت.

شاخص RSI چطور محاسبه می‌شود؟

اندیکاتور RSI را با دو مرحله می توان محاسبه نمود. ابتدا لازم است RSI1 را به دست آورده، سپس RSI2 را محاسبه می کنیم. نحوه به دست آوردن RSI1به صورت زیر است:

ابتدا لازم است دو مورد سود و بهره میانگین (average gain) و ضرر میانگین (average loss) که در فرمول ذیل به آن اشاره می شود را مورد استفاده و بهره وری قرار دهیم. باید کاربران بدانند که میانگین درصد سود یا ضرر در زمان، امری انتخابی می باشد.

این فرمول میزان ضرر میانگین را مثبت لحاظ می کند. به‌طور استاندارد برای به دست آوردن RSI1 از میانگین بهره و ضرر در 14 دوره زمانی بهره جویی می‌شود.
اکنون فرض کنید بازار در هفته ی گذشته از 14روز، با بهره یا سود میانگین 1٪ و در تمام هفته ی بعدی با ضرر میانگین -۰/۸٪ بسته یا کلوز شده است. حساب RSI1 به صورت زیر به دست می آید:

زمانی که داده برای 14 دوره زمانی در دسترس کاربر باشد، کاربر قادر است RSI2 را به دست آورد. اما باید این امر را بدانیم که RSI2 قسمت پیشین نتیجه محاسبه ها را هموار یا smooth خواهد کرد. (هدف از هموارسازی، پاکسازی آثار داده‌های پرت روی نمودار می باشد.) در حقیقت RSI2 همان RSI پایان بوده که در نمودار بهره وری می‌شود.

سیگنال خرید و فروش با استفاده از RSI

باید دانست تقارن شاخص قدرت نسبی به Support Level یا Resistance Level و فاصله گرفتن مجدد از آن بدون رد کردن، روشی است که تحت عنوان روش رد نوسان یاد می شود. که خود رد نوسان از دو گونه ی نوع گاوی و خرسی می باشد:

Reject Bullish Market Fluctuation (رد نوسان گاوی)

هنگامی که RSI به حد پایین معین ‌شده برای قیمت Support Level متقارن می‌شود بی آنکه این حد را رد کند، در خلاف جهت حرکت می‌کند:

• وقتی RSIوارد منطقه فروش بیش‌ از‌ حد اندازه ‌شود.
• زمانی که RSI از محدوده 30 یا حد پایین قیمت بالاتر ‌رود.
• شاخص قدرت نسبی مجدد به سطح 30 بازگشته اما آن را قطع نمی‌کند.
• هنگامی که RSI بیشترین مقدار پیشین خود را شکسته و بالاتر می‌رود.

Reject Bearish Market Fluctuation (رد نوسان خرسی)

زمانی که شاخص قدرت نسبی به حد بالای از پیش معین‌ شده برای قیمت Resistance Level متقارن می‌شود؛ بی آنکه این حد را رد کند، مجدد در خلاف جهت حرکت می‌کند:

• شاخص RSI به ناحیه oversold وارد می‌شود.
• اندیکاتور RSI از بالای ریسک مقاومت (رقم از پیش معین شده 70) پایین‌تر می‌آید.
• نزدیک شدن RSI به عدد 70 اما وارد بازه 70 تا 100 نمی‌شود.
• شاخص قدرت نسبی RSI کمترین مقدار پیشین خود را رد خواهد کرد و پایین‌تر می‌رود.

در روند‌های طولانی‌مدت، رد نوسان، به کاربر سیگنال مطمئن‌تری را ارائه می‌دهد.

تفاوت بین RSI و MACD

مکدی یکی دیگر از اندیکاتورهای برپایه ی حرکت روند قیمت می باشد که نشانگر رابطه بین دو میانگین متحرک یا Moving Average از قیمت یک دارایی می باشد.
با به دست آوردن اختلاف Moving Average نمایی 26 دوره ای (EMA) از 12 دوره ای میانگین متحرک نمایی حساب و به دست می آید. نتیجه ی حاصله از این محاسبه خط مکدی خواهد بود. یک (EMA) ۹دوره مکدی، تحت عنوان “خط سیگنال”، در بالای خط مکدی قرار می گیرد که قادر خواهد بود به عنوان یک کلید یا ماشه برای داد و ستد عمل کند. تریدرها ممکن است، سهم یا سهام را زمانی که مکدی در بالای خط سیگنال جای گیری می کند، خریداری کرده و هنگامی که مکدی از زیر خط سیگنال رد می شود، بفروشند.

شاخص RSI پاسخگوی خرید و فروش بیش از حد و انداره سهام مد نظر در بازار، به نسبت قیمت ها و شرایط در گذشته می باشد. به طوری که، به دست آوردن RSI با بهره و ضرر میانگین قیمت در یک بازه ی زمانی مخصوص، (به طور پیش فرض مدت زمان 14 دوره) با میزان محدود شده از 0 تا 100 خواهد بود.

مکدی رابطه بین دو میانگین متحرک نمایی را اندازه گیری و محاسبه می کند. این در حالی است که شاخص قدرت نسبی تغییرات قیمتی را نسبت به کمترین قیمت ها اندازه گیری و محاسبه می کند. لازم به ذکر است که این دو شاخص عموماً با هم به کار برده می شوند تا تحلیلگران بتوانند تصویر تکنیکال کاملی از بازار را در زمره ی اختیارات خود داشته باشند.

باید بدانیم در واقع استفاده از این دو شاخص در یک بازار، ابزاری برای اندازه گیری و محاسبه می باشند زیرا عوامل گوناگونی را در محاسبه های خود لحاظ کرده و این قابلیت را دارند نتایج گوناگونی را ارائه دهند.

محدودیت‌های شاخص قدرت نسبی

دانستن این موضوع خالی از لطف نیست که شاخص RSI، مقادیر رو به صعود و نزول را مورد مقایسه قرار می دهد و نتیجه را به صورت یک اسیلاتور نمایش می دهد که قادر است، در کنار نمودار قیمت جای بگیرد.
این اندیکاتور نیز همانند بسیاری دیگر از اندیکاتورهای تکنیکال، سیگنال های آن هنگامی که با روند بلند مدت تطبیق دارد، می توان از آن مطمئن بود. سیگنال های بر پایه واگرایی بسیار کمیاب بوده و مشخص نمودن آن ها از سیگنال های کاذب، کاری بس دشوار می باشد.

سخن پایانی

همانطور که مطالعه کردید، اندیکاتور RSI کاربرد زیادی دارد اما در بازار ارزهای دیجیتال هیچ چیز قطعی نیست. هیچ اندیکاتوری 100 درصد قطعی و کارآمد نبوده و نیست. نظر شما همراهان توکن باز نسبت به این اندیکاتور چیست؟ آیا از آن در ترید خود استفاده می‌کنید؟ از اینکه تا پایان مقاله «RSI چیست؟» همراه ما بودید صمیمانه سپاسگزاریم.

آموزش اندیکاتور آر اس آی (RSI)

اندیکاتور RSI در بین تحلیلگران تکنیکال از محبوبیت و کاربرد بسیار زیادی برخوردار است. شاید اصلی‌ترین دلیل این میزان محبوبیت این اندیکاتور ، دریافت نسبتا آسان سیگنال‌های قدرتمند از آن است؛ همین مسئله باعث شده است که اندیکاتور آر اس آی از سوی بسیاری از کارشناسان در کنار اندیکاتور مکدی توجه زیادی را به خود جلب کند. در این مقاله قصد داریم ضمن آموزش اندیکاتور RSI به بررسی مهم‌ترین نکاتی که برای استفاده از آن باید در نظر داشته باشید، بپردازیم. تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

فهرست عناوین مقاله

اندیکاتور RSI چیست؟

Relative Strength Index یا شاخص قدرت نسبی یک اندیکاتور از نوع نوسان‌گر است که در بین تحلیلگران تکنیکال با نام RSI شناخته می‌شود. نخستین بار فردی به نام جیمز ولز ویلدر در سال 1978 بور که این مفهوم را به فعالان بازار معرفی کرد. برای درک بهتر مفهوم اندیکاتور RSI در تحلیل تکنیکال به موارد زیر دقت کنید:

• این اندیکاتور در ردیف نوسانگرهای تأخیری قرار می‌گیرد.
• نوسان این شاخص بین دو عدد 0 و 100 صورت می‌گیرد.
• این شاخص با قدرت خرید در بازار رابطه مستقیم دارد.
• وقتی شاخص آر اس آی بالای عدد 70 قرار می‌گیرد، سهم وارد منطقه اشباع خرید شده است و احتمال تغییر روند صعودی به نزولی وجود دارد.
• وقتی شاخص آر اس آی پایین عدد 30 قرار می‌گیرد، سهم وارد منطقه اشباع فروش شده است و احتمال تغییر روند نزولی واگرایی شاخص RSI به صعودی وجود دارد.

تا اینجا چند نکته مهم در زمینه آموزش اندیکاتور آر اس آی را مرور کردیم. اما واقعیت این است که داستان در همین جا به پایان نمی‌رسد. آنچه گفته شد تنها مقدمه‌ای برای آشنایی ابتدایی با این اندیکاتور بود. در ادامه ضمن تفسیر مفهوم RSI، استراتژی‌های معاملاتی صحیح برای به‌کاربردن این اندیکاتور را بررسی می‌کنیم.

بررسی مفهوم اندیکاتور RSI

برای آشنایی با مفهوم اندیکاتور آر اس آی، بهتر است که ابتدا با مفهوم دیگری به نام گرایش بازار آشنا شویم. به زبان ساده یک سهم همواره به یک روند ثابت ادامه می‌دهد؛ مگر آنکه عامل مزاحم خارجی جلوی تداوم روند را بگیرد و مسیر جدیدی را ایجاد کند. این مفهوم کاملا از دل طبیعت استخراج شده است. هنر اندیکاتور RSI این است که با استفاده از روابط ریاضی خاصی، عوامل مزاحم خارجی را قبل از مواجهه شناسایی می‌کند.

دوره محاسبه تغییرات قیمت در اندیکاتور آر اس آی، به طور پیش‌فرض 14 روزه در نظر گرفته می‌شود. در این بازه زمانی گرایش بازار و همچنین قدرت روند حاکم شناسایی می‌شود. در این بین اگر شاخص RSI بالاتر از عدد 70 قرار بگیرد، سهم وارد منطقه اشباع خرید شده و احتمال تغییر روند قوت پیدا می‌کند. در مقابل اگر این شاخص پایین‌تر از عدد 30 قرار بگیرد، سهم به منطقه اشباع فروش رسیده است. در نتیجه احتمال تغییر روند نزولی به صعودی وجود دارد.

منظور از منطقه اشباع خرید و فروش در اندیکاتور RSI چیست؟

در ادامه آموزش اندیکاتور RSI بهتر است که اشاره مختصری درباره مفهوم منطقه اشباع خرید و فروش داشته باشیم. ناحیه اشباع خرید، جایی است که فشار خریداران از حالت افراطی اولیه فاصله گرفته است و احتمالا باید کم کم شاهد کاهش فشار خریداران باشیم. به این ترتیب فروشندگان ابتکار عمل را در دست خواهند گرفت و روند نزولی سهم آغاز خواهد شد.

در مقابل ناخیه اشباع فروش قرار دارد. وقتی در اثر فروش‌های افراطی در بازار اندیکاتور آر اس آی به زیر شاخص 30 می‌رسد، باید منتظر باشیم که فشار فروش روند کاهشی به خود بگیرد. در نتیجه کم‌کم خریداران هستند که روند سهم را از حالت نزولی به صعودی تغییر می‌دهند. به عبارت دیگر باید منتظر پیشی گرفتن تقاضا بر عرضه در بازار باشیم.

آموزش اندیکاتور RSI؛ چگونه سیگنال‌های دقیقی از اندیکاتور آر اس آی دریافت کنیم؟

در ادامه بحث آموزش اندیکاتور آر اس آی لازم است که نکات مهمی که رعایت آن‌ها در دریافت سیگنال‌های مناسب از این اندیکاتور ضروری است را بررسی کنیم. این نکات عبارت‌اند از:

1. تنظیم دوره زمانی اندیکاتور آر اس آی

همان‌طور که اشاره کردیم، طول دوره این اندیکاتور در حالت عادی برابر 14 روز به‌صورت پیش‌فرض در نظر گرفته می‌شود. اما این امکان وجود دارد که هر فرد با توجه به استراتژی معاملاتی خود طول دوره محاسبه این اندیکاتور را تغییر دهد. در همین راستا هر چه طول دوره کاهش پیدا کند، تعداد کندل‌هایی که در اندیکاتور مورد بررسی قرار می‌گیرند، کاهش پیدا می‌کند و در نتیجه سیگنال صادر شده نیز جنبه تحلیل کوتاه‌مدت خواهد داشت. اما در مقابل با افزایش طول دوره، تعداد کندل‌های مورد بررسی نیز بیشتر می‌شود و در نتیجه سیگنال صادر شده جنبه تحلیل بلندمدت پیدا می‌کند.

2. تشخیص واگرایی در اندیکاتور RSI

در خصوص مفهوم واگرایی در تحلیل تکنیکال در قالب مقاله دیگری به صورت مفصل بحث کرده‌ایم که می‌توانید برای مطالعه بیشتر به آن مراجعه کنید. نکته مهم این است که شکل‌گیری واگرایی بین نموارد قیمت سهم و اندیکاتور RSI به احتمال بسیار زیاد باید منتظر تغییر روند در سهم باشیم. به عبارت دیگر وقتی نمودار قیمت در بین دو کندل با فاصله زمانی مشخص در حال افزایش است، اما شاخص آر اس آی در همان بازه زمانی روند کاهش به خود می‌گیرد، باید منتظر تغییر روند باشیم. بررسی دقیق مفهوم واگرایی با استفاده از اندیکاتور آر اس آی کلید موفقیت در معامله‌گری است.

3. استفاده از خط روند در نمودار اندیکاتور آر اس آی

با مفهوم خط روند در تحلیل تکنیکال و کاربرد آن در نمودار قیمت دارایی‌ها در مقاله دیگری آشنا شدیم. نکته مهم این است که می‌توان از خط روند برای نمودار اندیکاتور RSI نیز استفاده کرد. به این ترتیب که خط روند را در یک بازه زمانی مشخص روی نمودار اندیکاتور آر اس آی رسم می‌کنیم. هر زمان که این خط روند توسط نمودار شکسته شود، باید با کمی تأخیر منتظر شکسته شدن خط روند در نمودار قیمت دارایی نیز باشیم. درک صحیح از این مفهوم می‌تواند در تصمیم‌گیری‌های صحیح با استفاده از اندیکاتور آر اس آی بسیار راهگشا باشد.

4. ترکیب اندیکاتور RSI با سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال

هریک از اندیکاتورهای مورد استفاده در تحلیل تکنیکال با درصد خطای مشخصی همراه هستند و به همین دلیل نمی‌توان صرفا با استفاده از یکی از آن‌ها دست به معامله‌گری زد. بهترین استراتژی برای این منظور انتخاب دو یا سه ابزار تحلیل تکنیکال است که خطاهای همدیگر را پوشش می‌دهند. در همین راستا ترکیب اندیکاتور RSI، مکدی و پرایس اکشن (به خصوص در زمان‌هایی که دارایی در سطوح مهم قرار می‌گیرد) در مجموع می‌تواند سیگنال‌های بسیار معتبری را صادر کند که درصد خطا را تا حد زیادی کاهش دهد.

سؤالات متداول

1. اندیکاتور Stochastic RSI چیست؟

این اندیکاتور از داده‌های نمودار RSI برای محاسبه روابط ریاضی خود استفاده می‌کند. بین صفر و یک در نوسان است. زمانی که شاخص آن به زیر 0.2 برسد، سهم در منطقه اشباع فروش قرار می‌گیرد و وقتی در بالای 0.8 باشد سهم وارد ناحیه اشباع خرید می‌شود. از این جهت شباهت‌های مفهومی زیادی با اندیکاتور RSI دارد.

2. منظور از رد شدن از تاب‌خوردگی در اندیکاتور RSI چیست؟

گاهی اوقات سهم وارد محدود اشباع می‌شود، سپس تغییر روند داده و از محدوده اشباع خارج می‌شود. اما بار دیگر روند تغییر کرده و به سمت محدوده اشباع حرکت می‌کند اما وارد آن نمی‌شود. پس از لمس خط محدوده اشباع، مجددا به روند قبلی برمی‌گردد و به مسیر خود ادامه می‌دهد. این اتفاق در بین معامله‌گران به نام رد شدن از تاب خوردگی اندیکاتور آر اس آی شناخته می‌شود.

3. ترکیب اندیکاتور آر اس آی با کدام اندیکاتورها صحیح است؟

پاسخ به این سؤال تا حدی وابسته به استراتژی معاملاتی افراد است. اما در حالت کلی ترکیب اندیکاتور RSI با اندیکاتورهای میانگین متحرک مانند مکدی همواره نتایج بهتری را به همراه خواهد داشت.

کلام پایانی

در این مطلب بررسی کردیم که اندیکاتور RSI چیست و چگونه می‌توان سیگنال‌های صحیحی را از آن دریافت کرد. فرقی نمی‌کند که در کدامیک از بازارهای مالی فعالیت می‌کنید؛ سعی کنید حتما اندیکاتور آر اس آی را به دقت یاد بگیرید و در طول معامله‌گری از آن بهره کافی را ببرید.

شناسایی سینگال فروش با استفاده از اندیکاتور RSI

اندیکاتور RSI از اندیکاتورهای محبوب و بسیار پرکاربرد در تحلیل تکنیکال است.

تحلیل تکنیکال در همه بازارهای مالی کاربرد دارد.

در ادامه توضیح می‌دهیم چگونه اندیکاتور RSI می‌تواند در تشخیص زمان مناسب فروش یک دارایی (ارز دیجیتال و…) به شما کمک کند.

واگرایی‌های نزولی و شرایط بیش‌خرید در اندیکاتور شاخص قدرت نسبی (relative strength index) یا به‌اختصار اندیکاتور RSI سیگنال‌هایی هستند که معامله‌گرها به‌هنگام بستن موقعیت معاملاتی خود مورد بررسی قرار می‌دهند.

مطلب مرتبط: واگرایی چیست؟

هر معامله تنها هنگامی سودآور است که هم خرید و هم فروش آن در زمان و نقطه مناسب انجام شود. در بسیاری موارد، معامله‌گرها خیلی زود معامله را می‌بندند و سود قابل‌ملاحظه‌ای را از دست می‌دهند یا پس از تغییر روند، در معامله باقی می‌مانند و سود کسب‌شده را بر باد می‌دهند یا حتی متضرر می‌شوند.

معاملات باید براساس روند انجام شوند.

با این حال، معامله‌گر باید مراقب سیگنال‌ها و هشدارهای بازگشت روند نیز باشد.

اگر معامله‌گرها بتوانند این سیگنال‌های هشداردهنده را شناسایی کنند، می‌توانند از خطر خرید در اوج و فروش در کف (که بسیاری از معامله‌گرها تجربه می‌کنند) اجتناب کنند.

یکی از ابزاری که می‌تواند به معامله‌گران کمک کند تا روند معکوس را تشخیص دهند، شاخص قدرت نسبی یا همان اندیکاتور RSI است.

مبانی اندیکاتور RSI

اندیکاتور RSI در واقع یک اسیلاتور (نوسان‌ساز) مومنتوم است که میزان تغییرات اخیر قیمت را در بازه 0 تا 100 اندازه‌گیری می‌کند.

شاخص قدرت نسبی به‌طور کلی برای تشخیص سطح بیش‌خرید و بیش‌فروش دارایی استفاده می‌شود.

زمانی یک دارایی بیش‌خرید می‌شود که در کوتاه‌مدت یا بلندمدت، بیش از ارزش ذاتی خود خریداری شده باشد؛ بیش‌خرید از اولین سیگنال‌های اصلاح دارایی به شمار می‌رود.

به همین ترتیب، بیش‌فروش نیز به‌معنای فروش بیش‌ازحد یک دارایی با قیمتی کمتر از ارزش ذاتی آن است. در این صورت، دارایی احتمالاً در آستانه جهشی صعودی قرار گرفته است.

اگر شاخص قدرت نسبی در بازه‌ای بین 50 تا 100 قرار گرفته باشد، از بازار صعودی و خریداران حمایت می‌کند و از سویی دیگر، اگر اندیکاتور RSI عددی بین 0 تا 50 را نشان دهد، بازار در مسیر نزولی پیش خواهد رفت. سطح 50 در این شاخص نسبتاً خنثی تلقی می‌شود و نشان‌دهنده تعادل بین فروشندگان و خریداران بازار است.

در تنظیمات پیش‌فرض اکثر نرم افزارهای تحلیل نمودار، عددی بالای 70 به‌عنوان بیش‌خرید و سطوح زیر 30 به عنوان بیش‌فروش معرفی می‌شوند. با این حال، اگر معامله‌گران فقط از این مقادیر به عنوان راهنمای خرید یا فروش استفاده کنند، احتمالاً در بازار نزولی خیلی زود خرید می‌کنند و در مراحل اولیه بازار صعودی دارایی خود را می‌فروشند.

درواقع، شیوه تحلیل و تفسیر اندیکاتور RSI است که می‌تواند معامله‌گر را متضرر کند یا سود او را به حداکثر برساند. برای درک بهتر مبانی این شاخص، چند نمونه را مرور می‌کنیم.

نمودار یک‌روزه بایننس کوین-تتر. منبع: TradingView

همانطور که در نمودار بالا نشان داده شده است، بایننس کوین در فوریه سال جاری (اواسط زمستان 99)، رکوردشکن شد و روند صعودی جدیدی را آغاز کرد. هنگامی‌که قیمت این کوین 52 دلار ارزیابی می‌شد، شاخص قدرت نسبی به بالاتر از 70 رسید و سیگنال بیش‌خرید ارائه داد. اگر معامله‌گرها در این مرحله اقدام به فروش می‌کردند، بخش عمده‌ای از سود آینده بازار بایننس کوین را از دست می‌دادند.

به یاد داشته باشید که وقتی کوینی با عبور از سطوح مهم مقاومت، روندی صعودی آغاز می‌کند (به‌عنوان مثال، عبور از رکورد پیشین)، احتمال اینکه شاخص قدرت نسبی نقطه بیش‌خرید را نشان دهد، بسیار زیاد است؛ زیرا، در این نقطه، معامله‌گرهای حرفه‌ای شروع روند صعودی جدید را تشخیص می‌دهد و بدون انتظار برای افت جزئی قیمت، اقدام به خرید می‌کنند.

با توجه به خرید مداوم این افراد، شاخص قدرت نسبی برای مدت‌زمان قابل‌توجهی در وضعیت بیش‌خرید قرار می‌گیرد. بنابراین، در این حالت، معامله‌گرها نباید صرفاً به‌علت عبور اندیکاتور RSI از سطح 70 از موقعیت خود خارج شوند.

شناسایی شرایط بیش‌خرید

نمودار یک‌روزه بایننس کوین-تتر. منبع: TradingView

اگر اندیکاتور RSI در اوایل ایجاد روند صعودی به بالاتر از 85 برسد، بهتر است جانب احتیاط را رعایت کنید.

نمودار جفت‌ارز بایننس کوین-تتر نشان می‌دهد که در 19 فوریه (1 اسفند 99) هنگامی که قیمت به بالاترین سطح خود در 348.70 دلار رسید، شاخص قدرت نسبی از مرز 95 نیز عبور کرد.

فقط چهار روز پس از درنوردیدن این سطح، بایننس کوین با سقوطی 46 درصدی به 186 دلار رسید. در طول دوره‌های جنون خرید، پیش‌بینی صعود دشوار است، از این رو اگر شاخص قدرت نسبی عددی بیش از 85 را نشان می‌دهد، معامله‌گرها باید در پی محافظت از سود خود باشند.

در 12 آوریل (23 فروردین)، شاخص قدرت نسبی این کوین دوباره به بالای 85 رسید و رکوردشکن شد. این امر نشان می‌دهد که معامله‌گرها باید به‌هنگام خواندن عدد 85 شاخص قدرت نسبی در بازارهای صعودی، بیشتر گوش‌به‌زنگ باشند.

نکته دیگری که باید به آن توجه داشت این است که از فوریه تا اواسط ماه مه (بهمن 99 تا اردیبهشت 1400)، شاخص قدرت نسبی هرگز وارد محدوده بیش‌فروش نشد.

طی بازار صعودی، شاخص قدرت نسبی معمولاً بین اعداد 40 تا 50 نوسان می‌کند. در صورت کاهش قیمت در این سطوح، معامله‌گرها باید محتاط باشند و سایر سیگنال‌های بازار را برای اتخاذ موقعیت لانگ (خرید) دنبال کنند.

نمودار یک‌روزه بیت کوین-تتر. منبع: TradingView

همانطور که در نمودار بالا نشان داده شده است، بیت کوین روند صعودی خود را در اکتبر 2020 (مهر 99) آغاز کرد. توجه کنید که چگونه طی چند روز اول شروع بازار صعودی، اندیکاتور RSI از 70 بالاتر رفت و در آن محدوده باقی ماند.

با این حال، شاخص قدرت نسبی در این مدت به منطقه بیش‌خرید افراطی، یعنی بالاتر از 85، نرسید.

فتح سطح 85 شاخص قدرت نسبی در ژانویه اتفاق افتاد و معامله‌گرانی که در این مدت اقدام به فروش کردند، توانستند در اوج قیمت آن زمان و پیش از افت قیمت بیت کوین، سود کسب کنند. با اصلاح قیمت، شاخص قدرت نسبی از سطح بیش‌خرید به سطح 40 سقوط کرد تا این بار فرصتی برای خرید به معامله‌گران ارائه دهد.

نمودار یک‌روزه اتریوم-تتر. منبع: TradingView

اتریوم نیز در ماه نوامبر سال 2020 (آبان 99) روند صعودی خود را آغاز کرد اما شاخص قدرت نسبی در محدوده بیش‌خرید باقی نماند. تازه در اوایل ماه ژانویه (دی‌ماه) بود که این شاخص از مرز 85 عبور کرد و معامله‌گرهایی که در این محدوده اقدام به فروش کردند، از سود ادامه مسیر بازماندند. بنابراین، نباید فراموش کنیم که هیچ اندیکاتور یا استراتژی واحدی وجود ندارد که در هر شرایطی کار کند.

با این همه، معامله‌گرها با رسیدن شاخص قدرت نسبی به سطح 40، دو فرصت خرید دیگر نیز پیدا کردند. این مسئله به آنها فرصت می‌داد تا دوباره وارد بازار شوند و از بقیه بازار صعودی کسب سود کنند.

شاخص قدرت نسبی در تاریخ 11 مه (21 اردیبهشت) تا 83.46 افزایش یافت تا فقط اندکی از سطح مهم 85 پایین‌تر باشد؛ بزرگ‌ترین آلت کوین بازار رمزارز در نهایت در 12 مه به بیشترین حد خود رسید و سپس، مسیری نزولی پیش گرفت. این امر نشان می‌دهد که معامله‌گرها به‌هنگام نزدیک‌شدن قیمت به سطح 85 باید محتاط عمل کنند.

واگرایی‌های نزولی

شاخص قدرت نسبی یک اسیلاتور مومنتوم است؛ بنابراین، با افزایش قیمت، شاخص قدرت نسبی نیز افزایش می‌یابد. با این حال، در برخی موارد، شاخص قدرت نسبی از عملکرد قیمت فاصله می‌گیرد. در چنین شرایطی، وقتی قیمت افزایش می‌یابد، شاخص قدرت نسبی نمی‌تواند به‌دنبال آن حرکت کند.

این پدیده واگرایی منفی یا نزولی (negative/bearish divergence) نامیده می‌شود. این سیگنال هشداردهنده نشان می‌دهد که مومنتوم و احساسات صعودی بازار احتمالاً در حال تضعیف است.

نمودار یک‌روزه بیت کوین-تتر. منبع: TradingView

نمودار فوق مثال خوبی از واگرایی منفی است که درنهایت، منجر به سقوطی شدیدی شده است.

در 8 ژانویه (19 دی 99) که بیت کوین با رکوردشکنی به 41,950 دلار دست یافته بود، شاخص قدرت نسبی نیز از 89 بالاتر رفت. با این حال، بیت کوین همچنان سقف‌های بالاتر ایجاد کرد و شاخص قدرت نسبی سقف‌هایی پایین‌تر ساخت. این واگرایی نشانه نزول مومنتوم صعودی بازار بود.

وقتی واگرایی منفی ایجاد می‌شود، معامله‌گرها باید محتاط باشند و منتظر عکس‌العمل نزولی قیمت پیش از فروش بمانند. در این حالت، پایین‌رفتن زیر میانگین متحرک ساده 50 روزه یا زیر سطح 45 در شاخص قدرت نسبی نشان می‌داد که روند احتمالاً مسیر خود را طی کرده است.

نمودار یک‌روزه بایننس کوین-تتر. منبع: TradingView

هنگامی که بایننس کوین به اوج قیمت خود در 348.70 دلار رسید، شاخص قدرت نسبی از سطح 95 بالاتر رفت. از آنجا، قیمت به روند صعودی خود ادامه داد، اما شاخص قدرت نسبی با ایجاد سقف‌های پایین‌تر، یک واگرایی منفی شکل داد.

در این حالت، معامله‌گرها این هشدار را دریافت می‌کنند که مومنتوم صعودی در حال تضعیف است و این آلت کوین ممکن است روند خود را تغییر بدهد. به‌هنگام کاهش سطح شاخص قدرت نسبی به زیر 45 یا هنگامی‌که قیمت از میانگین متحرک نمایی 20 روزه پایین‌تر رفت و نتوانست دوباره بازگشت داشته باشد، معامله‌گرها می‌توانستند موقعیت‌های خود را بفروشند.

نمودار یک‌روزه پولکادات-تتر. منبع: TradingView

نمودار یک‌روزه پولکادات مثال خوبی است که در آن واگرایی منفی منجر به سقوط شدید می‌شود.

با این حال، در این مورد، شاخص قدرت نسبی سیگنال فروش نمی‌دهد. بنابراین، در یاد داشته باشید که هرگز نباید فقط به یک اندیکاتور اعتماد کنید. پایین‌رفتن از میانگین‌های متحرک سیگنالی بود که نشان می‌داد روند در حال تغییر است و معامله‌گرها می‌توانستند در نقطه‌ای اقدام به فروش کنند که شاخص قدرت نسبی نشان می‌داد مومنتوم بازار دچار ضعف شده است.

اهمیت ویژه تشخیص واگرایی‌ها در تحلیل اندیکاتور RSI

شاخص قدرت نسبی اندیکاتور مهمی است که می‌تواند نشان‌گر پایان بازاری صعودی باشد. هرگاه این شاخص در منطقه بیش‌خرید قرار بگیرد و واگرایی منفی ایجاد شود، معامله‌گرها می‌توانند پیش از تغییر مسیر روند، ذخیره سود کنند.

هنگامی‌که اندیکاتور RSI و میانگین‌های متحرک سیگنالی مبنی بر ازدست‌رفتن مومنتوم ارائه می‌کنند، معامله‌گرها باید به‌جای تلاش برای یافتن بالاترین سطح قیمت، به فکر فروش باشند.

قصد شروع سرمایه‌گذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:

برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود:

قصد خرید یا فروش ارز دیجیتال در ایران را دارید؟ در این سایت می‌توانید با اطمینان و با چند کلیک خرید کنید: