آزمون و خطای بورس

سیاست آزمون و خطای بازار بورس به ضرر سرمایه گذاران

در حال حاضر بازار با شیفتی شدن معاملات مدیریت می‌شود، که ممکن است این گزینه سیاست‌گذاران، روند معاملات را تغییر دهد. بورس سیاست آزمون و خطا را در پیش گرفته است؛ به همین دلیل تغییراتی که در این بخش اتفاق می‌افتد به ضرر سرمایه‌گذاران تمام می‌شود.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از راه آرمان، ورود سهامداران جدید به بازار سرمایه و هجوم نقدینگی از سویی و افزایش تعداد شرکت‌هایی که برای اولین بار سهامشان در بورس عرضه می‌شود ازسوی دیگر، موجبات اختلال در سیستم‌های نرم‌افزاری بورس را فراهم کرده است.

برخی معاملات روند طبیعی را طی نمی‌کنند و در برخی روزها مشکلاتی را برای سهامداران به وجود می‌آورند، از این رو ناظران بازار، صاحبان سرمایه را به سمت شیفتی کردن معاملات سهام برخی نمادها هدایت می‌کنند، تا پرونده اختلال در سیستم معاملات با چند شیفته شدن بازار بسته شود.

این در حالی است که بارها به مدیران بازار درمورد اختلالات احتمالی در انجام معاملات هشدار داده شده بود؛ اما با توجه به اینکه طراحان سیستم هسته مرکزی معاملات حامی‌ تحریم ایران هستند، رایزنی‌های انجام‌شده برای رفع اختلالات هسته مرکزی راه به جایی نبرد.

به همین دلیل برای حل مشکلات فعلی، مدیران بورس باید با ساز و کاری جدید سیستم‌های نرم‌افزاری را مدیریت کنند، اما در حال حاضر بازار با شیفتی شدن معاملات مدیریت می‌شود، که ممکن است این گزینه سیاست‌گذاران، روند معاملات را تغییر دهد، بورس سیاست آزمون و آزمون و خطای بورس خطا را در پیش گرفته است؛ به همین دلیل تغییراتی که در این بخش اتفاق می‌افتد به ضرر سرمایه‌گذاران تمام می‌شود.

ناظران بازار سیاست شیفتی کردن داد و ستد‌ها را تنها راهکار مدیریت بازار سرمایه ذکر می‌کنند، که ممکن است در کوتاه‌‌مدت باری از دوش هسته معاملات بر‌دارد؛ اما این روش با روح بازار سرمایه که رابطه نزدیکی با رقابت و کارآیی دارد در تضاد است.

راه‌های مختلفی که بورس برای مدیریت این وضعیت امتحان می‌کند، همچنان سهامداران را با ضرر و زیان قابل توجهی مواجه می‌کند و شیفتی شدن زمان معاملات در بهترین حالتی که بتواند به کنترل بهتر بازار کمک کند، حداکثر سه ماه است از این‌رو با طی شدن این زمان، اتفاقات نگران‌کننده‌ای در بازار رخ می‌دهد.

از سویی دیگر رفتار سیاست‌گذاران بازار که در این روزها زیر ذره‌بین بازیگران بورس قرار گرفته است، نشان می‌دهد تصمیماتی که در راستای شیفتی شدن زمان معاملات گرفته شده، بعضا از چارچوبی مشخص و منظم خارج است، که یکی از ایرادات جدی به نحوه مدیریت ناظران بازار بر شیفتی شدن معاملات است.

شائبه زمان‌بندی‌های سلیقه‌ای و بدون کار کارشناسی برای باز و بسته کردن نماد‌ها از موضوعاتی است که اما و اگرهای بسیاری برای جامعه سهامداری ایجاد کرده است.

بازار سرمایه در حالی به‌هم ریخته است که سرمایه‌گذاران در انتظار ورود شرکت‌های جدیدی برای عرضه به بورس هستند؛ اما در یک ماه اخیر بسته‌شدن نمادها در روال عادی بازار و داد و ستد آنها در خارج از ساعات عادی بازار، افزایش ریسک معاملات را بالا برده؛ به طوری که تهدیدی جدی در نقد شوندگی سهام محسوب می‌شود.

بنابراین باید بپذیریم که سیاست‌های جدید اتخاذشده برای کنترل بازار، گامی ‌درجهت کاهش فشار بر هسته معاملات است و از طرفی ریسک معاملات را بالا می‌برد.

این در حالی است که بسیاری از صاحبان سرمایه که به تازگی وارد بورس شده‌اند، تجربه سهامداری و ریسک‌پذیری در سرمایه‌های خود را ندارند؛ اما شواهد حاکی از آن است که پافشاری ناظران بازار بر شیفتی کردن معاملات ادامه خواهد داشت و برنامه دیگری برای حل مشکلات روی میز سیاست‌گذاران نیست، با این حال انتظار می‌رود که هسته و سامانه معاملاتی جدید به سرعت راه‌اندازی شود تا در یک ساعت معاملاتی تمام نماد‌ها حضور داشته باشند.

آزمون و خطای بورس برای مخاطب میلیونی هسته

دنیای اقتصاد : مدیرعامل بورس تهران در حالی در تازه‌ترین اظهارنظر خود از تغییرات بنیادین برای رفع مشکلات سامانه معاملات خبر داده که اوج‌گیری اختلال هسته معاملات در روزگذشته صدای فعالان بازار را درآورد. اوج‌گیری اختلال هسته معاملات نشان داد راهکار موقتی مسوولان بورس برای شیفتی کردن معاملات پاسخگو نیست و اکنون مسوولان به فکر افزایش تعداد هسته معاملات افتاده‌اند.

آزمون و خطایی که این روزها و با توجه به ورود میلیونی عموم مردم برای بورس بسیار هزینه‌بر است. علی صحرایی مدیرعامل بورس تهران به بورس ۲۴ گفت: همان طور که در سال ۹۷ هسته معاملاتی فرابورس و بورس را جدا کردیم، برای بورس تهران هم دو سامانه معاملاتی جدا در نظر گرفته‌ایم و به‌زودی دو هسته معاملاتی برای معاملات شرکت‌های حاضر در بازار فعال می‌شود. به گفته این مقام مسوول بر اساس این تصمیم، بورس دو سامانه معاملاتی مجزا خواهد داشت که کارگزاران سفارش‌ها را از طریق آن بفرستند ولی برای مردم یک گزارش در tse دیده می‌شود. این دو سامانه معاملاتی بورس تهران، با هم کار می‌کنند و هر کدام از صنایع در سامانه خود معامله می‌شوند و با هم ادغام نمی‌شوند.

او درخصوص اینکه چه زمانی این تصمیم وارد فاز اجرایی خواهد شد، گفت: زیر‌ساخت سخت‌افزاری این کار آماده شده و به زودی وارد فاز اجرایی می‌شود. برای رفع مشکلات در سامانه سهام حاضر در بورس تهران، به واسطه تراکنش‌های زیاد، سهام در کوتاه‌مدت و خیلی موقت در دو تایم زمانی معامله می‌شوند. در این تغییرات، صنایع در دو زمان مختلف و دوره معاملاتی جداگانه سفارش‌گیری می‌شوند. بخشی از معاملات در زمان زودتر شروع می‌شود (صنایعی که بیشترین سهام را در دل خود جای داده اند) و چند صنعت هم در تایم دیگری که حدودا تا ساعت ۱۵ طول می‌کشد، معامله خواهند شد.

این اظهار نظر در حالی عنوان شد که صادق نخجوانی کارشناس آی‌تی در این باره به «دنیای‌اقتصاد» گفت: دو قابلیت دسترس‌پذیری بالا و تقسیم بار، برای سیستم‌هایی که مانند سیستم معاملات بورس از حساسیت بالایی برخوردار است بسیار مهم است. اما سیستم معاملات فعلی بورس با توجه به تحریم‌ها امکان به‌روز‌رسانی ندارد و در کشور شرکتی که بتواند در سطح جهانی کار کند نداریم. مخاطب سامانه معاملات بورس میلیونی است و باید این نکته را در نظر گرفت که زیرساخت‌ها در کشور ما آماده چنین تغییری نیست.

سیستم موازی بازار را به التهاب می‌کشد

حمید میرمعینی

کارشناس بازار سرمایه

وضعیتی که برای بازارسرمایه به وجود آمده تمام معاملات را از حالت منصفانه خارج کرده است. درحال حاضر با مکانیزمی که در بورس حاکم است حداقل با منفی 5 تا مثبت 5 درصد تلورانس قیمت‌های مدنظر با قیمت‌های انجام معامله مواجهیم که می‌تواند آسیب بزرگی هم به خریداران و هم به فروشندگان بزند. در این شرایط انجام سفارش‌ها و قیمتی که مد نظر خریدار و فروشنده است در زمانی که مورد نظرشان است انجام نمی‌شود. سیستم معاملات به قدری کند و روند معاملات و دستور فروش به قدری زمانبرو نامنظم شده که معامله‌گران را با ضرر و زیان جدی مواجه می‌کند و به‌زودی بسیاری از سرمایه‌گذاران را از بورس فراری می‌دهد. بازار سرمایه روزهای طلایی را می‌گذراند و سرمایه‌گذاران بیشتری را به خود جذب می‌کند این در حالی است که با ورود سرمایه‌های جدید مشکلات هسته معاملات نیز بیشتر می‌شود. اما نکته مبهم این ماجرا در این است که چرا شرکت‌ها و سرمایه گذارهای حقوقی که 90 درصد فعالیت‌شان در بورس است به این وضعیت اعتراض نمی‌کنند. بیش از 3 ماه است که سرمایه گذاران درگیر مشکلات هسته معاملات هستند و هر روز نیز این وضعیت بدتر می‌شود درحالی که ناظران بازار با شقه کردن معاملات به دنبال سرپوش گذاشتن بر مشکلات هسته مرکزی بودند اما نه تنها مشکل حل نشد بلکه بازار برخی معاملات را به هم ریخت. اگرچه تصمیم گیران بازار می‌توانند با طراحی سیستمی موازی برای بخشی از سرمایه گذاران مبتدی، سامانه‌های دیگر خرید و فروش سهام طراحی کنند اما به نظر می‌رسد این راهکارها در این مقطع به آشفته تر شدن بازار و التهاب آن بینجامد. برخی معاملات با 4 ساعت تاخیر انجام می‌شود و قطعا فرصت‌های طلایی را که می‌تواند برای معامله‌گران ایجاد کند را به راحتی پوچ می‌کند و بعد از مدتی به آزمون و خطای بورس آزمون و خطای بورس دلیل بی اعتمادی سرمایه گذاران و خروج آنها از بازار سرمایه،ضربه مهلکی به اقتصاد کشور وارد می‌شود.

هسته دستمایه طنز سهامداران

بهروز شهدایی

کارشناس بازار سرمایه

بازار سرمایه این روزها بیشتر از آنکه با تحلیل و کارشناسی جلو برود با شانس و اقبال و رمالی همراه شده است. سیستم معاملات به گونه‌ای در این ماه‌های اخیر دچار اختلال شده که برای فعالان بازار سرمایه دستمایه طنز است. سازمان بورس هم دائما به فعالان بازار وعده حل مشکلات پیش آمده را می‌دهد اما چند ماه است که از این وضعیت می‌گذرد و مشکلات همچنان پابرجاست. ناظران بازار تنها به فکر جذاب نشان دادن بورس برای جذب نقدینگی بیشتر هستند اما با این وضعیتی که به وجود آوردند سهامداران را به جان هم انداختند. اتفاقاتی در بازار می‌افتد که سابقه نداشته و ما با اصطلاحات جدیدی همانند «متوقف-مسدود» رو‌به‌رو می‌شویم که تا به حال با آن برخورد نکرده بودیم. وضعیت بورس در این روزها بیشتر شبیه مدارس ابتدایی در دوران جنگ است. معاملات را شیفتی کردند و معلوم نیست تا کی قرار است این وضعیت ادامه داشته باشد.در حال حاضر نرم افزارهای پیشرفته‌ای در دنیا وجود دارد که به وسیله آن می‌توانند مشکلات هسته را برطرف کنند اما از سویی کشور تحریم است و صاحبان نرم‌افزارها حاضر نیستند آن را در اختیار ایران بگذارند.از این رو ناظران بازار اگر نتوانند به نرم‌افزارهای موجود دست یابند سراغ راهکارهای عجیب و غریبی می‌روند که در این مقطع نمی‌تواند کمکی به بورس کند.

البته یک راه دیگر هم این است که کل نرم‌افزارها را منحل کنند و سهامداران از طریق کارگزاری‌ها برگه‌های سبز و آبی را پرکنند و شیوه معاملات را تغییر دهند.

اختلال هسته راهکار فنی ندارد

روح‌الله میرصنایعی

دبیر کل کانون کارگزاران

راهکارهای فنی عملا به دلیل پیچیدگی و نیاز به ارتباط به نرم افزارهای مختلف، ریسک این ارتباطات را افزایش داده و جوابگوی قطعی برای کنترل هسته معاملات نیست. راهکار‌های فنی مانند آرامبخشی برای بازارعمل می‌کند و بعد از مدتی بورس نیازمند تصمیمات جدید است.

هسته معاملات راهکار فنی ندارد و تا وقتی که در رویه‌ها و سیاست‌های بازار تغییر ایجاد نشود بورس با چنین اختلالی مواجه خواهد بود. در حال حاضر هر عرضه اولیه‌ای که وارد بازار می‌شود 5 میلیون رکورد جدید به کنترل ماژول اضافه می‌شود و هسته معاملات تحت فشار قرار می‌گیرد. با هجوم این چنینی مردم و سرعت و روند معاملات، هیچ هسته‌ای توانایی پاسخگویی به چنین بازاری را ندارد. اما در صورتی که راهکار اساسی برای اصلاح بازار وجود داشته باشد، می‌توانیم روی داد وستد بازار سرمایه کنترل داشته باشیم. در این میان نیاز نیست که این اصلاحات از داخل دیکته شود. ما می‌توانیم این اصلاحات را از سایر کشورها که کنترل مناسب روی هسته معاملات دارند در داخل کشور اعمال کنیم. در این صورت بارسنگینی که بر دوش هسته معاملات است سبک شده و بازار با سرعت بیشتر وکنترل بهتری اداره خواهد شد.

نمونه بازار سرمایه ایران به خصوص در رویه عرضه اولیه در هیچ کشوری یافت نمی‌شود. بازار سرمایه ایران یک ابزار کمونیستی برای توزیع سود آوری بدون ریسک برای سهامداران تلقی می‌شود. اگر ما در عرضه اولیه سقف قیمت را حذف کنیم و اجازه دهیم کشف نرخ واقعی اتفاق بیفتد وظیفه بورس که همان کشف نرخ واقعی است، نه تعیین نرخ، انجام می‌شود. درصورت اصلاح روش عرضه اولیه و باز گذاشتن قیمت و کشف قیمت واقعی جلوی هجوم بی رویه مردم به سمت عرضه اولیه گرفته خواهد شد و این امر به برداشتن بار سنگین هسته معاملات کمک می‌کند.

اجرای طرح ترافیک در بورس

قاسم محسنی

مدیر عامل شرکت رتبه‌بندی اعتباری برهان

اختلال در هسته معاملات چالشی بزرگ برای بازار سرمایه به شمار می‌رود. تا زمان حل نشدن این اختلال همچنان نگرانی‌ها در بازار سهام وجود دارد. راهکار‌های مختلف در بلند‌مدت و کوتاه‌مدت می‌تواند به بورس کمک کرده و اختلال را برطرف کند و این امر باعث می‌شود به سمت یک بازار شفاف‌تر و با اعتبار بیشتری برویم.

در کوتاه‌مدت در کنار اینکه ظرفیت هسته باید بالاتر رود، مردم نیزباید ازطریق صندوق‌ها سفارش‌های خود را ثبت کنند. سازمان بورس نیازمند تعیین مقرراتی است که مردم را به ثبت سفارش از طریق صندوق‌ها ملزم کند. در این صورت تعداد سفارش‌های ثبت شده کمتر خواهد شد و درصدی از بار هسته معاملات را کمتر خواهد کرد. برای کنترل هسته و حل اختلالات شاید بتوان طرح ترافیک را در بورس اجرا کرد. به این معنی که برخی از نمادها در روزهای خاصی از هفته معامله شوند. دربلند‌مدت نیازمند طراحی هسته معاملات جدید و با دامنه گسترده هستیم که بتواند این حجم از داد وستد‌ها را پوشش دهد.

بی اعتباری بورس با تداوم اختلال

روزبه شریعتی

مدیرمعاملات کارگزاری اقتصاد بیدار

اختلال هسته معاملات مشکلات زیادی برای سهامداران به‌وجود آورده است و این اختلال ریسک بزرگی برای بازار سهام، سازمان بورس و مردم است. این اوج‌گیری اختلال موجب رانده شدن میهمانان جدید بورس شده و اعتبار بورس را خدشه‌دار می‌کند. در حال حاضر جو بازار مثبت است و اگر در چنین آزمون و خطای بورس شرایطی اصلاح بازار صورت گیرد سبب حرکت توده وار مردم شده و عده‌ای ضرر‌های بزرگی خواهند کرد. خروج سهامداران کوچک و تازه وارد از بورس ریزش بازار را در پیش دارد و اعتبار بازار سرمایه از بین خواهد رفت. راهکار بیرون رفت از چنین وضعیتی اضافه کردن به تعداد صنایع در دو شیفت است. در بلند‌مدت باید منتظر اعمال سیاست‌های سازمان بورس باشیم.

آزمون و خطای بورس برای مخاطب میلیونی هسته

مدیرعامل بورس تهران در حالی در تازه ترین اظهارنظر خود از تغییرات بنیادین برای رفع مشکلات سامانه معاملات خبر داده که اوج گیری اختلال هسته معاملات در روزگذشته صدای فعالان بازار را درآورد. اوج گیری اختلال هسته معاملات نشان داد راهکار موقتی مسوولان بورس برای شیفتی کردن معاملات پاسخگو نیست و اکنون مسوولان به فکر افزایش تعداد هسته معاملات افتاده اند.

آزمون و خطایی که این روزها و با توجه به ورود میلیونی عموم مردم برای بورس بسیار هزینه بر است. علی صحرایی مدیرعامل بورس تهران به بورس ۲۴ گفت: همان طور که در سال ۹۷ هسته معاملاتی فرابورس و بورس را جدا کردیم، برای بورس تهران هم دو سامانه معاملاتی جدا در نظر گرفته ایم و به زودی دو هسته معاملاتی برای معاملات شرکت های حاضر در بازار فعال می شود. به گفته این مقام مسوول بر اساس این تصمیم، بورس دو سامانه معاملاتی مجزا خواهد داشت که کارگزاران سفارش ها را از طریق آن بفرستند ولی برای مردم یک گزارش در tse دیده می شود. این دو سامانه معاملاتی بورس تهران، با هم کار می کنند و هر کدام از صنایع در سامانه خود معامله می شوند و با هم ادغام نمی شوند.

او درخصوص اینکه چه زمانی این تصمیم وارد فاز اجرایی خواهد شد، گفت: زیر ساخت سخت افزاری این کار آماده شده و به زودی وارد فاز اجرایی می شود. برای رفع مشکلات در سامانه سهام حاضر در بورس تهران، به واسطه تراکنش های زیاد، سهام در کوتاه مدت و خیلی موقت در دو تایم زمانی معامله می شوند. در این تغییرات، صنایع در دو زمان مختلف و دوره معاملاتی جداگانه سفارش گیری می شوند. بخشی از معاملات در زمان زودتر شروع می شود (صنایعی که بیشترین سهام را در دل خود جای داده اند) و چند صنعت هم در تایم دیگری که حدودا تا ساعت ۱۵ طول می کشد، معامله خواهند شد.

این اظهار نظر در حالی عنوان شد که صادق نخجوانی کارشناس آی تی در این باره به «دنیای اقتصاد» گفت: دو قابلیت دسترس پذیری بالا و تقسیم بار، برای سیستم هایی که مانند سیستم معاملات بورس از حساسیت بالایی برخوردار است بسیار مهم است. اما سیستم معاملات فعلی بورس با توجه به تحریم ها امکان به روز رسانی ندارد و در کشور شرکتی که بتواند در سطح جهانی کار کند نداریم. مخاطب سامانه معاملات بورس میلیونی است و باید این نکته را در نظر گرفت که زیرساخت ها در کشور ما آماده چنین تغییری نیست.

سیستم موازی بازار را به التهاب می کشد

حمید میرمعینی

کارشناس بازار سرمایه

وضعیتی که برای بازارسرمایه به وجود آمده تمام معاملات را از حالت منصفانه خارج کرده است. درحال حاضر با مکانیزمی که در بورس حاکم است حداقل با منفی 5 تا مثبت 5 درصد تلورانس قیمت های مدنظر با قیمت های انجام معامله مواجهیم که می تواند آسیب بزرگی هم به خریداران و هم به فروشندگان بزند. در این شرایط انجام سفارش آزمون و خطای بورس ها و قیمتی که مد نظر خریدار و فروشنده است در زمانی که مورد نظرشان است انجام نمی شود.

سیستم معاملات به قدری کند و روند معاملات و دستور فروش به قدری زمانبرو نامنظم شده که معامله گران را با ضرر و زیان جدی مواجه می کند و به زودی بسیاری از سرمایه گذاران را از بورس فراری می دهد. بازار سرمایه روزهای طلایی را می گذراند و سرمایه گذاران بیشتری را به خود جذب می کند این در حالی است که با ورود سرمایه های جدید مشکلات هسته معاملات نیز بیشتر می شود. اما نکته مبهم این ماجرا در این است که چرا شرکت ها و سرمایه گذارهای حقوقی که 90 درصد فعالیت شان در بورس است به این وضعیت اعتراض نمی کنند.

بیش از 3 ماه است که سرمایه گذاران درگیر مشکلات هسته معاملات هستند و هر روز نیز این وضعیت بدتر می شود درحالی که ناظران بازار با شقه کردن معاملات به دنبال سرپوش گذاشتن بر مشکلات هسته مرکزی بودند اما نه تنها مشکل حل نشد بلکه بازار برخی معاملات را به هم ریخت. اگرچه تصمیم گیران بازار می توانند با طراحی سیستمی موازی برای بخشی از سرمایه گذاران مبتدی، سامانه های دیگر خرید و فروش سهام طراحی کنند اما به نظر می رسد این راهکارها در این مقطع به آشفته تر شدن بازار و التهاب آن بینجامد. برخی معاملات با 4 ساعت تاخیر انجام می شود و قطعا فرصت های طلایی را که می تواند برای معامله گران ایجاد کند را به راحتی پوچ می کند و بعد از مدتی به دلیل بی اعتمادی سرمایه گذاران و خروج آنها از بازار سرمایه،ضربه مهلکی به اقتصاد کشور وارد می شود.

هسته دستمایه طنز سهامداران

بهروز شهدایی

کارشناس بازار سرمایه

بازار سرمایه این روزها بیشتر از آنکه با تحلیل و کارشناسی جلو برود با شانس و اقبال و رمالی همراه شده است. سیستم معاملات به گونه ای در این ماه های اخیر دچار اختلال شده که برای فعالان بازار سرمایه دستمایه طنز است. سازمان بورس هم دائما به فعالان بازار وعده حل مشکلات پیش آمده را می دهد اما چند ماه است که از این وضعیت می گذرد و مشکلات همچنان پابرجاست. ناظران بازار تنها به فکر جذاب نشان دادن بورس برای جذب نقدینگی بیشتر هستند اما با این وضعیتی که به وجود آوردند سهامداران را به جان هم انداختند. اتفاقاتی در بازار می افتد که سابقه نداشته و ما با اصطلاحات جدیدی همانند «متوقف-مسدود» رو به رو می شویم که تا به حال با آن برخورد نکرده بودیم. وضعیت بورس در این روزها بیشتر شبیه مدارس ابتدایی در دوران جنگ است. معاملات را شیفتی کردند و معلوم نیست تا کی قرار است این وضعیت ادامه داشته باشد.در حال حاضر نرم افزارهای پیشرفته ای در دنیا وجود دارد که به وسیله آن می توانند مشکلات هسته را برطرف کنند اما از سویی کشور تحریم است و صاحبان نرم افزارها حاضر نیستند آن را در اختیار ایران بگذارند.از این رو ناظران بازار اگر نتوانند به نرم افزارهای موجود دست یابند سراغ راهکارهای عجیب و غریبی می روند که در این مقطع نمی تواند کمکی به بورس کند.

البته یک راه دیگر هم این است که کل نرم افزارها را منحل کنند و سهامداران از طریق کارگزاری ها برگه های سبز و آبی را پرکنند و شیوه معاملات را تغییر دهند.

اختلال هسته راهکار فنی ندارد

روح الله میرصنایعی

دبیر کل کانون کارگزاران

راهکارهای فنی عملا به دلیل پیچیدگی و نیاز به ارتباط به نرم افزارهای مختلف، ریسک این ارتباطات را افزایش داده و جوابگوی قطعی برای کنترل هسته معاملات نیست. راهکار های فنی مانند آرامبخشی برای بازارعمل می کند و بعد از مدتی بورس نیازمند تصمیمات جدید است.

هسته معاملات راهکار فنی ندارد و تا وقتی که در رویه ها و سیاست های بازار تغییر ایجاد نشود بورس با چنین اختلالی مواجه خواهد بود. در حال حاضر هر عرضه اولیه ای که وارد بازار می شود 5 میلیون رکورد جدید به کنترل ماژول اضافه می شود و هسته معاملات تحت فشار قرار می گیرد. با هجوم این چنینی مردم و سرعت و روند معاملات، هیچ هسته ای توانایی پاسخگویی به چنین بازاری را ندارد. اما در صورتی که راهکار اساسی برای اصلاح بازار وجود داشته باشد، می توانیم روی داد وستد بازار سرمایه کنترل داشته باشیم. در این میان نیاز نیست که این اصلاحات از داخل دیکته شود. ما می توانیم این اصلاحات را از سایر کشورها که کنترل مناسب روی هسته معاملات دارند در داخل کشور اعمال کنیم. در این صورت بارسنگینی که بر دوش هسته معاملات است سبک شده و بازار با سرعت بیشتر وکنترل بهتری اداره خواهد شد.

نمونه بازار سرمایه ایران به خصوص در رویه عرضه اولیه در هیچ کشوری یافت نمی شود. بازار سرمایه ایران یک ابزار کمونیستی برای توزیع سود آوری بدون ریسک برای سهامداران تلقی می شود. اگر ما در عرضه اولیه سقف قیمت را حذف کنیم و اجازه دهیم کشف نرخ واقعی اتفاق بیفتد وظیفه بورس که همان کشف نرخ واقعی است، نه تعیین نرخ، انجام می شود. درصورت اصلاح روش عرضه اولیه و باز گذاشتن قیمت و کشف قیمت واقعی جلوی هجوم بی رویه مردم به سمت عرضه اولیه گرفته خواهد شد و این امر به برداشتن بار سنگین هسته معاملات کمک می کند.

اجرای طرح ترافیک در بورس

قاسم محسنی

مدیر عامل شرکت رتبه بندی اعتباری برهان

اختلال در هسته معاملات چالشی بزرگ برای بازار سرمایه به شمار می رود. تا زمان حل نشدن این اختلال همچنان نگرانی ها در بازار سهام وجود دارد. راهکار های مختلف در بلند مدت و کوتاه مدت می تواند به بورس کمک کرده و اختلال را برطرف کند و این امر باعث می شود به سمت یک بازار شفاف تر و با اعتبار بیشتری برویم.

در کوتاه مدت در کنار اینکه ظرفیت هسته باید بالاتر رود، مردم نیزباید ازطریق صندوق ها سفارش های خود را ثبت کنند. سازمان بورس نیازمند تعیین مقرراتی است که مردم را به ثبت سفارش از طریق صندوق ها ملزم کند. در این صورت تعداد سفارش های ثبت شده کمتر خواهد شد و درصدی از بار هسته معاملات را کمتر خواهد کرد. برای کنترل هسته و حل اختلالات شاید بتوان طرح ترافیک را در بورس اجرا کرد. به این معنی که برخی از نمادها در روزهای خاصی از هفته معامله شوند. دربلند مدت نیازمند طراحی هسته معاملات جدید و با دامنه گسترده هستیم که بتواند این حجم از داد وستد ها را پوشش دهد.

بی اعتباری بورس با تداوم اختلال

روزبه شریعتی

مدیرمعاملات کارگزاری اقتصاد بیدار

اختلال هسته معاملات مشکلات زیادی برای سهامداران به وجود آورده است و این اختلال ریسک بزرگی برای بازار سهام، سازمان بورس و مردم است. این اوج گیری اختلال موجب رانده شدن میهمانان جدید بورس شده و اعتبار بورس را خدشه دار می کند. در حال حاضر جو بازار مثبت است و اگر در چنین شرایطی اصلاح بازار صورت گیرد سبب حرکت توده وار مردم شده و عده ای ضرر های بزرگی خواهند کرد. خروج سهامداران کوچک و تازه وارد از بورس ریزش بازار را در پیش دارد و اعتبار بازار سرمایه از بین خواهد رفت. راهکار بیرون رفت از چنین وضعیتی اضافه کردن به تعداد صنایع در دو شیفت است. در بلند مدت باید منتظر اعمال سیاست های سازمان بورس باشیم.

تحمیل ضرر آزمون و خطای آزادسازی و فروش سهام عدالت به سهامداران

بیش از یک سال از آزادسازی سهام عدالت می‌گذرد (۹ اردیبهشت ماه ۹۹)، اما هنوز نه تنها سهام عدالت به صورت کامل آزاد نشده، بلکه برخی از سهامداران امکان فروش ۶۰درصد آزادشده را که درحال‌حاضر متوقف است نیز نداشته‌اند.

به گزارش اقتصادآنلاین، از میان ۴۹ میلیون مشمول سهام عدالت، ۱۹ میلیون نفر روش مستقیم و ۳۰ میلیون نفر روش غیرمستقیم مدیریت سهام عدالت را انتخاب کرده‌اند.

۳۰ میلیون مشمولی که روش غیرمستقیم را برای مدیریت سهام خود انتخاب کرده‌‌اند، سهامدار شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی محسوب می‌شوند. این افراد پس از ثبت‌نام در سامانه سجام، می‌توانند به سامانه WWW.DDN.CSDIRAN.IR مراجعه کرده و دارایی سهام عدالت خود را مشاهده کنند. این مشمولان پس از این مرحله باید به سامانه معاملات کارگزاری مراجعه کرده و در قسمت تغییر کارگزار ناظر، نماد استانی خود را انتخاب و درخواست خود را ثبت کنند تا نماد تا ۴۸ ساعت بعد به پرتفوی فرد اضافه شود. اما نحوه فروش برای سهامداران عدالت با روش مدیریت مستقیم متفاوت بود. پس از ابلاغیه آزادسازی سهام عدالت، حق فروش ۳۰درصد آن به این دسته از سهامداران داده شد و سپس ۳۰درصد دیگر نیز آزادسازی شد. باوجود اینکه قرار بر آزادسازی ۴۰درصد باقی‌مانده تا پایان سال ۱۳۹۹ بود، اما این امر صورت نگرفت و فروش سهام عدالت متوقف شد و مسئولان سازمان بورس و اوراق بهادار، دلیل توقف فروش سهام عدالت را، فشار بر بازار سهام اعلام کردند. از سوی دیگر، زمان جدیدی برای آزادسازی ۴۰درصد باقی‌مانده اعلام نشد. این در حالی است که در ماه‌های ابتدایی آزادسازی سهام عدالت، ارزش سبد ۵۳۲هزار تومانی آن به بیش از ۲۰ میلیون تومان می‌رسید و فروش بخشی از آن، مبلغ قابل توجهی محسوب می‌شد. اما با شروع روند نزولی در بازار سرمایه، ارزش این سهام نیز به شدت کاهش یافت و بسیاری از سهامداران، وجوه کمی را با فروش سهام خود دریافت کردند.

محمدعلی دهقان دهنوی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، مردادماه امسال درخصوص فروش سهام عدالت گفت: اکنون درصدد هستیم آزادسازی سهام عدالت را دوباره از صفر شروع کنیم تا دیگر شاهد تاثیر منفی این اقدام بر روند معاملات بازار نباشیم و به دنبال این اتفاق، آزادسازی سهام عدالت را از یک درصد آغاز خواهیم کرد.

به گفته وی، معاملات سهام عدالت از همان ابتدا به دو روش مستقیم و غیرمستقیم تقسیم شد، سهامداران غیرمستقیم شرکت‌های استانی هستند که اکنون آزمون و خطای بورس منعی برای فروش آنها وجود ندارد. اما نماد تعداد محدودی از شرکت‌های استانی (حدود چهار شرکت) به دلیل عدم همکاری مدیران شرکت‌ها برای ارائه صورت‌های مالی بسته است و فرآیند پذیرش آنها در بورس کامل نشد.

وی با بیان اینکه در این میان، نماد تعدادی از شرکت‌ها باز است و سهامداران می‌توانند اقدام به معامله سهام خود در بازار کنند، گفت: اکنون در تلاش هستیم سر و سامانی را به معاملات سهام عدالت در روش غیرمستقیم بدهیم تا انتخابات آنها برگزار و هیات‌مدیره شرکت‌ها انتخاب شود. از این طریق نماد باقی شرکت‌ها بازگشایی خواهد شد و افرادی که به دنبال فروش سهام خود در بازار هستند، می‌توانند خواسته خود را اجرایی کنند.

دهقان دهنوی اظهارکرد: موضوع حائز اهمیت در خصوص فروش سهام آزمون و خطای بورس عدالت در روش مستقیم، بالا بودن میزان حجم سهام است. به همین دلیل اگر اجازه داده شود تا همه سهامداران اقدام به فروش سهام خود کنند، طبیعتا حجم گسترده‌ای از عرضه وارد بازار می‌شود. ظرفیت بازار نمی‌تواند جوابگوی این میزان از فروش سهام باشد و این امر منجر به ایجاد روند نزولی بازار خواهد شد.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار افزود: شروع ریزش بازار سهام در تابستان سال ۹۹ در مقطعی بود که فرآیند آزادسازی سهام عدالت از ۳۰ به ۶۰درصد اجرایی شد؛ ایجاد چنین روندی در بازار باعث شد تا به سرعت اقدام به توقف فروش سهام عدالت و وقفه در معاملات آن کنیم تا از این طریق اجازه داده شود که بازار در وضعیتی مناسب قرار بگیرد.

به گفته دهقان دهنوی، اگر قرار است فروش سهام عدالت تدریجی آغاز شود، باید تلاش کرد تا این اقدام را به صورت ماهانه و با درصدهای کم اجرایی کنیم. به هیچ عنوان لازم نیست که یکباره ۳۰ درصد از سهام عدالت آزادسازی شود. در این زمینه می‌توان به منظور جلوگیری از تاثیر منفی آن بر معاملات بورس در هر مرحله یک درصد از آن را در بازار آزادسازی کنیم.

وی اضافه کرد: در این میان به دنبال آن هستیم که روش غیرمستقیم را در کنار فروش سهام عدالت در روش مستقیم قرار دهیم تا افرادی که مایل به فروش سهام خود هستند به جای فروش سهام، آنها را در اختیار صندوق‌ها قرار دهند و یونیت صندوق‌ها را در اختیارار بگیرند تا در پایان امکان آزادسازی یونیت صندوق‌ها فراهم شود.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار خاطرنشان کرد: تمهیداتی در دست طراحی است که به محض اجرایی شدن آنها امکان فروش تدریجی سهام عدالت داده خواهد شد. زمان اجرایی شدن این تصمیمات وابسته به وضعیت بازار است. هر لحظه که احساس شود این اقدامات تاثیر منفی را بر بازار می‌گذارد، اجرای آنها متوقف خواهد شد. تا زمانی که طراحی‌های لازم برای عدم تاثیر منفی این اقدامات بر بازار به پایان نرسد، هیچ تصمیمی برای آزادسازی ۴۰ درصد باقی‌مانده اتخاذ نمی‌شود. اما بعد از طراحی ابزارهای لازم، این اقدام به‌تدریج به مرحله اجرا خواهد رسید.

با توجه به وضعیت مشروح، می‌توان گفت آزادسازی سهام عدالت که بزرگ‌ترین پروژه در بازار سرمایه کشور محسوب می‌شود، با چالش‌های زیادی همراه بود و نه تنها پرونده آن بسته نشد، بلکه هنوز تکلیف نهایی آن مشخص نشده است و تصمیم آزادسازی مجدد آن، تنها بیانگر عدم موفقیت آزادسازی این سهام و تحمیل ضرر آزمون و خطا به مشمولان سهام عدالت بوده و درواقع تصمیم‌گیری درخصوص نحوه آزاد‌سازی سهام عدالت طی یک سال گذشته، بدون بررسی‌های لازم و درست صورت گرفته است.

بورس گرفتار آزمون خطا‌ی دولتمردان / بی‌برنامگی عامل تشدید اُفت شاخص

کارشناسان بازار سرمایه علل افت شاخص کل و اثرات رفتار‌های غیراصولی دولتمردان بر بازار بورس را بررسی می‌کنند.

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو- سینا احدیان ، افت شاخص بورس از کانال نزدیک به ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار واحد طی ۱۵ روز در روز قبل به عدد ۱ میلیون و ۶۰۰ هزار واحد رسید. اتفاقی که بسیاری از سهامداران حقیقی به ویژه تازه واردان را با ضرر ۳۰ تا ۶۰ درصدی روبرو کرد.

کارشناسان بازار سرمایه در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری دانشجو روند حاکم بر بورس را تحلیل کرده اند، ضمن اینکه مصوبات جدید و تصمیم گیری‌هایی که در بوته آزمایش مسوولان منجر به خسارت‌هایی به بازار سرمایه و سرمایه‌های مردم شده با جزییات بیان شده است.

بهروز شهدایی؛ کارشناس بازار سرمایه در این گفتگو با اشاره به اینکه اظهار نظر‌های ضد ونقیض دولتی‌ها بورس را دچار التهاب کرده است گفت: یکی از مسائلی که درهمه حوزه‌ها درایران مسبوق به سابقه است، یعنی فقط مختص به بورس و بازار سرمایه نیست، اظهار نظر کسانی است که یا اطلاعات خاصی از آن حوزه ندارند یا اصلا کارشناس آن حوزه نیستند، متاسفانه بورس هم از تبعات چنین اظهار نظر‌هایی مصون نیست، به نظر می‌رسد با توجه به حساسیت بازار سرمایه بهتر است برخی از مسوولین دور اظهار نظر درباره بورس را خط قرمز بکشند چرا که عملا درک درستی از روند حاکم بر بازار‌های مالی ندارند.

جنس بازار مالی متفاوت از بازار فیزیکی است
وی دراین باره توضیح داد: بازار مالی به هیچ وجه شبیه بازار فیزیکی نیست که اگر آجری در آن کج چیده شود، دیوار را خراب کنی و دوباره از اول بسازی، بازار مالی به اظهار نظر‌های سیاستمداران تا مسوولان بانک مرکزی و بورس‌ها تا نماینده‌های مجلس واکنش شدید نشان می‌دهد، بنابراین با یک حرف و واکنش غیر صحیح نمی‌توان فی الفور بازار را به آرامش و ثبات قبلی برگرداند.
بیشتر بخوانید:

بورس درگیر آزمون و خطا‌های دولتی هاست
شهدایی در ادامه تصریح کرد: تصمیم گیری‌های نا وقت و بی توجه به شرایط بازار، کار دست بورس و سهامداران داده است، یک روز اعلام کردند بازار در حال بالا رفتن و روند رو به رشد است پس باید اعتبار کارگزاری‌ها کم شود، حالا که با بازار ریزشی مواجه شده اند دوباره تصمیم به افزایش اعتبار کارگزاری‌ها تا ۵۰ درصد گرفته اند! یعنی بازار سرمایه، بازاری به این حساسی درگیر آزمون و خطا‌های این مسوول و آن مسوول شده است.

تصمیمات غلط تکرار می‌شود
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به تصمیمات مخربی که می‌تواند بورس را در روند ریزشی قرار دهد خاطر نشان کرد: اردیبهشت ماه با آزاد سازی سهام عدالت و عرضه آن در بورس ضربه سختی به بازار وارد کردند، دو هفته بازار‌ها از این تصمیم به هم خورد، دوباره اعلام کردند که بعد از عید غدیر بخشی از سهام عدالت آزاد می‌شود و باز هم اجازه دادند در بازار به فروش گذاشته شود، جای تعجب دارد با داشتن تجربه زیان بار آزاد سازی سهام عدالت در اردیبهشت ماه چرا دوباره دست به چنین اقدامی زدند آن هم زمانی که بازار در روند ریزشی قرار داشت؟

آیا مدیران پاسخگوی زیان‌دیدگان هستند؟!
وی ادامه داد: آیا مسوولینی که چنین تصمیماتی اتخاذ می‌کنند نمی‌دانند در حال پودر سازی سرمایه‌های مردم هستند؟ آیا هر کاری که مایل باشند برای خطا و آزمون‌های خود بر سر بازار و سرمایه‌های مردم می‌آورند بی آنکه پاسخگوی زیان دیدگان باشند؟ جای سوال دارد در حالی که بازار ریزشی است چرا سهام عدالت آزاد می‌شود تا با تقویت عرضه، وضع بازار خراب و ریزشی‌تر شود؟

آقای واعظی را چه به کار بورس!
بهروز شهدایی خاطر نشان کرد: متاسفانه آنچه در تصمیم گیری‌های ماه‌های گذشته و بخصوص هفته‌های اخیر دیده می‌شود جز بستر سازی برای خروج سرمایه داران و سهامداران خرد یا وارد کردن ضرر و زیان به آن‌ها نبوده است. واقعیت این است که وقتی رسانه ملی صحبت‌های رئیس دفتر آقای رئیس جمهور را که پر از ایراد است در شرایط ریزشی پخش می‌کند مشخص است که اصلا تکلیف خود را نمی‌دانند و اصلا شناختی از بازار سرمایه، حساسیت‌های آن و رسانه‌ای کردن مطالب غیر کارشناسی از سوی دولتی‌ها و تاثیر گذاری آن بر افت بازار ندارند!

دعوت شدگان بی روزی بورس
حسین محمودی اصل؛ اقتصاددان و کارشناس بازار سرمایه نیز، بخشی از مشکلات بورس ایران را اینگونه عنوان کرد: بخشی از مشکلاتی که در بورس حاکم است را می‌توان به دعوت زود هنگام مردم به بورس عنوان کرد، دعوتی که هنوز عرضه‌ای برای آن تعریف نشده بود. قطعا زمانی که عرضه‌ای نباشد، اما شدت حضور بالا باشد و عرضه‌های مناسب هم به بازار نیاید یا با تاخیر به بازار عرضه شود؛ رشد قیمت‌ها امری طبیعی است. بعد از رسیدن عرضه‌ها و بالا رفتن حجم‌ها شاهد برخی اقدامات محدود کننده در بورس بودیم تا مانع از رشد افزایشی یا هیجانی بورس شوند، اما به دلیل دیر آزمون و خطای بورس رسیدن عرضه ها، افزایش قیمت‌ها و ایجاد فشار فروش، نقدینگی‌های موجود توان تحمل فشار عرضه را نداشت، لذا شرکت‌های دولتی موظف شدند تا اواخر مهر ماه تا ۲۵ درصد شناوری داشته باشند، از سوی دیگر عرضه‌های اولیه در حالی افزایش یافت که شاهد عرضه سهام عدالت به بازار بودیم، تمامی این سیاست گذاری‌های ناهمگون و متناقض باعث بالا رفتن فشار فروش و تصمیمات محدود کننده‌ای برای کنترل قیمت‌ها در بورس شد.

عرضه آبشاری حقوقی‌ها و نزولی شدن شاخص
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: مجموعه عوامل یاد شده باعث شد تا ضریب اعتبار کارگزاری‌ها به ۱۰ درصد کاهش بیابد و سهم صندوق‌های سرمایه گذاری ثابت به ۵ درصد کاهش بیابد، آنچه در بورس دیده شد ناشی از عدم ارزیابی مناسب از روندی بود که در بازار سرمایه دنبال شد، یکی از این موضوعات اخبارمتناقض درباره صندوق دارا دوم پالایشی است که با توجه به اعلام فروش اوراق سلف نفتی که به عنوان رقیب بورس مطرح شد بازار را دچار تنش کرد و، چون افزایش قیمت‌ها بالا رفته بود بنابراین قیمت فروش در بازار مهم نبود و بسیاری که سود‌های چند صد درصدی کسب کرده بودند سهام خود را به صورت آبشاری عرضه کردند لذا جو روانی حاکم بر بازار باعث نزولی شدن شاخص در بازار سرمایه شد.

بالا و پایین شدن ضریب اعتبار کارگزاری‌ها
محمودی اصل درباره مصوبه جدید سازمان بورس توضیح داد: ضریب اعتباری کارگزاری‌ها اعتبار یا وامی است که از طرف کارگزاری‌ها به مشتریان داده می‌شود، به این معنا که مشتریان قبلا می‌توانستند به اندازه ۵۰ درصد از دارایی سهام خود از کارگزاری وام بگیرد تا سهم خریداری کند، وامی که کارگزاری‌ها از بانک‌ها می‌گرفتند و در اختیار مشتریان قرار می‌دادند، به این معنا که اگر یک نفر یک میلیارد سهام داشت می‌توانست نیم میلیارد دیگر هم در قالب اعتبار قدرت خرید کسب کند، بعد از بالا رفتن قیمت‌ها مسوولان بورس به تدریج روند اعطای اعتبارات را به صورت پلکانی تا ۱۰ درصد کاهش دادند.

هیجان و ترس عامل افزایش ضریب اعتباری کارگزاری‌ها
کارشناس بورس دلیل افزایش ضریب اعتباری کارگزاری‌ها را اینگونه توضیح داد: هیجان و ترسی که این روز‌ها بر بازار سرمایه حاکم شده است، مسوولان را بر آن داشته تا رقم را افزایش دهند تا مانع از افت سهام شوند، هر چند این موضوع در ذات خود تصمیم درستی است، از طریق مکانیزم‌هایی با سنجش بازار برای یکی دو ماه آینده برنامه ریزی کرد تصمیمات اصولی و عقلی می‌تواند مفید به فایده باشد. افزایش سرمایه گذاری صندوق‌های ثابت از ۵ درصد به ۱۵ درصد نیز به دلیل افزایش انگیزه‌های خرید است، با اینکه تصمیماتی خوبی گرفته شده، اما تصمیمات خوب در ایران همیشه دیر هنگام گرفته می‌شود چرا که مجموعه دولت باید با برنامه ریزی مانع از ریزش‌های ناشی از شرایط هیجانی و کاهشی می‌شد.

بازگشت عقلانیت با حمایت دولت میسر می‌شود
مهمترین دلیل ریزش‌های این روز‌های بازار سرمایه افزایش هیجانات ناشی از اظهار نظر‌ها و تایید و تکذیب‌هایی است که با ناهماهنگی مسوولین در عرضه‌ای تی اف‌ها بازار را تحت تاثیر قرار داد، ضمن اینکه موضوع گشایش اقتصادی و عرضه اوراق سلف نفتی نیز بازار را تحت تاثیر قرار داد، همچنین برخی از حقوقی‌ها هم به صورت نامناسب و ترسناکی اقدام به فروش ابشاری سهام عدالت و سهم خود کردند، بنابراین ترسی که بر بازار غلبه کرد باید با حمایت دولت از بین برود تا به تدریج شاهد بازگشت عقلانیت به بازار سهام باشیم.