سود تقسیمی (DPS) چیست؟

مقدار DPS سهم را در جدول مشاهده می‌کنید.

سود هر سهم (EPS) و هرآنچه باید پیرامون آن بدانیم

فرض کنیم می‌خواهیم سهام یک شرکت بورسی را بخریم یا سهامی که اکنون داریم بفروشیم. با مشاهده‌ی چه متغیری روی تابلوی tsetmc می‌توانیم به ارزش‌گذاری سهم و پیش‌بینی سوددهی یا ضرردهی یک شرکت بورسی در آینده بپردازیم؟

ازآنجاکه بزرگ‌ترین هدف هر کسب‌وکاری بالابردن سود خالص و رساندن سرمایه‌گذاران و سهام‌داران به بیشترین سود است، پرداختن به مبحث سود خالص، نحوه‌ی تقسیم سود و تخصیص آن به هر واحد سرمایه‌گذاری، به‌طور خاص درمورد شرکت‌های سهامی یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری که از تجمیع سرمایه‌های عمومی تشکیل شده‌اند، بسیار ضروری می‌نماید. در این مقاله به یکی از مهم‌ترین موضوعاتی خواهیم پرداخت که می‌تواند معیار مناسبی برای ارزش‌گذاری یا ارزش‌یابی سهام شرکت‌ها باشد. این مفهوم چیزی نیست جز سود خالص هر سهم یا eps. تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

محاسبه‌ی سود خالص و اثر آن بر سود سهام (EPS):

در هر دوره با افزودن سود (زیان) ناخالص (حاصل از فعالیت اصلی شرکت) به سود (زیان) غیرعملیاتی (حاصل از فعالیتی غیر از فعالیت اصلی شرکت)، سپس کسر سایر هزینه‌ها اعم از مالی، بیمه و مالیاتی از عدد باقیمانده می‌توان به سود (زیان) خالص شرکت در پایان آن دوره‌ی مالی رسید. به‌صورت بسیار ساده‌شده می‌توان سود خالص را از این فرمول محاسبه نمود:

کل درآمدها (اعم از درآمد فروش و درآمد غیرعملیاتی) – کل هزینه‌ها (بهای تمام‌شده، هزینه‌های ثابت، بیمه، مالی و مالیات) = سود خالص

سود خالص یکی از معیارهای ارزش‌گذاری قیمت قابل معامله‌ی سهام و عملکرد شرکت است که نشان می‌دهد شرکت در طی دوره تا چه میزان از منابع و سرمایه‌های موجود به‌درستی استفاده نموده است و ادامه‌ی فعالیت شرکت سودده خواهد بود یا منجر به زیان خواهد شد.

پس از رسیدن به سود خالص می‌توان میزان سود به‌دست‌آمده به‌ازای هر برگ سهام (eps) را نیز محاسبه نمود تا هر شخص بداند به‌ازای هر واحد سرمایه‌گذاری در شرکت مذکور، در پایان دوره چه میزان سود از سرمایه‌ی خود حاصل کرده یا خواهد کرد.

فرمول محاسبه ی سود هر سهم (EPS)

نحوه‌ی محاسبه‌ی سود هر سهم بسیار ساده است. برای این کار کافیست سود خالص شرکت را بر تعداد کل سهام آن تقسیم کنید.

فرمول محاسبه ی سود هر سهم (EPS)

همان گونه که فرمول سود هر سهم یا eps می‌بینید، EPS از تقسیم کل سود خالص پایان دوره، بر تعداد سهام جاری (منتشر شده و موجود در دست سهام‌داران) به‌دست می‌آید که نشان می‌دهد شرکت به‌ازای هر واحد سرمایه‌گذاری، در این دوره چه میزان سود ساخته و نصیب سرمایه‌گذاران خود ساخته است.

نکته: ازآنجاکه تعداد سهام موجود در بازار می‌تواند در طول زمان تغییر کند، برای محاسبه‌ی دقیق‌تر EPS، توصیه می‌شود از میانگین وزنی تعداد سهام در طول دوره استفاده گردد، نه صرفاً تعداد سهام موجود در زمان محاسبه (پایان دوره).

از فرمول یادشده می‌توان برای محاسبه‌ی سود محقق شده (TTM EPS) یا سودی را که در آینده برای هر واحد سرمایه‌گذاری تخمین زده می‌شود (EPS FORWARD) محاسبه نمود. در ادامه به تفاوت این دو دیدگاه که به‌اصطلاح EPS گذشته‌نگر و eps آینده‌نگر نامیده می‌شوند و کاربرد هر یک از آنها می‌پردازیم.

TTM EPS یا eps گذشته‌نگر چیست؟

در تابلوی بورس، در کنار عدد EPS عبارت TTM را مشاهده می‌کنیم که مخفف Trailing Twelve Months به معنای «پس از 12 ماه» است. این عبارت نشان می‌دهد رویکرد محاسبه‌ی عدد پیش روی ما با رویکرد گذشته‌نگر یعنی بر پایه‌ی کل سود (زیان) خالص محقق‌شده در 12 ماه اخیر، تقسیم بر میانگین سهامِ منتشر شده‌ی موجود در بازار محاسبه گردیده است. این رویکرد برای محاسبه‌ی سود تقسیمی بین سهام‌داران و به‌عنوان معیاری برای بهینه بودن یا نبودن عملکرد شرکت طی دوره‌های گذشته کاربرد دارد.

تحلیل EPS گذشته نگر

در رویکرد گذشته‌نگر بهتر است علاوه بر TTM EPS، به روند سوددهی یا زیان دهی شرکت در بازه‌های مالی کوتاه‌مدت‌تر (۳ماهه) نیز توجه داشته باشیم زیرا ممکن است در روش TTM زیان‌های رخ‌داده در ۳ماهه یا ۶ ماهه‌ی ابتدایی دوره، روند مثبت و رشد عملکرد شرکت را طی دوره‌‌های اخیر از نظر پوشانده، در کل شرکت را به زیان‌دهی معرفی نماید و موجب تصمیم سهام‌دار برای خروج از سرمایه‌گذاری گردد. یا ممکن است شرکت تحت‌تأثیر سودهای ناشی از سرمایه‌گذاری در دوره‌های قبل، تا اواسط دوره‌ی ۱۲ماهه سودده بوده، اما طی یکی دو دوره‌ی 3 ماهه‌ی اخیر عملکردی زیان‌ده داشته است، اما با نگاه صِرف به میانگین سود 12 ماهه‌ی اخیر (TTM EPS) از روند نزولی عملکرد شرکت غفلت نمود.

سود پیش‌بینی‌شده به‌ازای هر سهم (forward EPS) چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟

در رویکرد آینده‌نگر EPS نگاه به‌سوی آینده‌ی سهم است نه گذشته‌ی آن؛ در واقع در این روش سود قابل پیش‌بینی به‌ازای هر سهم (forward earning per share) به اطلاع سهام‌داران موجود و سهام‌داران بالقوه می‌رسد تا دیدگاه شفافی برای خرید یا فروش سهام موردنظر به آنان ارائه دهد.

همان‌طور که گفتیم در محاسبه‌ی EPS از سود خالص محقق‌شده استفاده می‌کردیم اما در محاسبه‌ی forward EPS از سود خالصی که پیش‌بینی می‌شود شرکت بتواند تا پایان دوره بسازد، تقسیم بر تعداد سهام موجود و بالقوه برای انتشار تا پایان دوره استفاده می‌کنیم؛ پس forward EPS بالاتر یعنی پتانسیل رشد بیشتر سهم سود تقسیمی (DPS) چیست؟ در آینده.

از طریق محاسبه‌ی EPS forward تخمین می‌زنند که یک کسب‌وکار قادر است در پایان دوره چقدر سود به‌ازای هر سهم خود ایجاد نماید، در نتیجه EPS forward را به‌عنوان شاخص سوددهی یک کسب‌وکار در دوره‌های پیشِ رو موردتوجه قرار می‌دهند. این عدد همان معیاری است که اغلب برای تخمین قیمت سود تقسیمی (DPS) چیست؟ قابل معامله‌ی سهم، ارزش‌گذاری آن روی تابلوی بورس و حد رشد سهم در تحلیل بنیادی استفاده می‌شود. EPS بالاتر نشان‌دهنده ارزش بیشتر سهام شرکت است زیرا اگر سرمایه‌گذاران فکر کنند شرکتی سوددهی بیشتری نسبت به قیمت سهم دارد، برای خرید سهام آن پول بیشتری می‌پردازند.

نکاتی در محاسبه‌ی forward EPS

• ازآنجاکه تعداد سهام موجود در بازار می‌تواند در طول زمان تغییر کند، برای محاسبه‌ی دقیق‌تر forward EPS، توصیه می‌شود از میانگین وزنی تعداد سهام در طول دوره یعنی تعداد سهام موجود و بالقوه برای انتشار استفاده گردد.
• در این محاسبه باید نرخ تنزیل سود بانکی را هم در نظر گرفت، زیرا سهام وقتی ارزش خواهد داشت که پیش‌بینی گردد حداقل میزانی بیش از نرخ سود بانکی سوددهی داشته باشد، در غیر این صورت انگیزه‌ای برای سهام‌داری وجود نخواهد داشت.
• درصورتی‌که شرکت دارای ساختار مالی پیچیده‌ای است، لازم است عوامل بنیادی مؤثر بر صنعت، بدهی‌های قابل تبدیل، ضمانت‌نامه‌ها و عملیات ادامه‌دار نیز در معادلات در نظر گرفته شود، بدین ترتیب محاسبه‌ی سود تخمینی، دقیق‌تر خواهد بود. واضح است که هر چه سود تخمینی به‌ازای هر سهم در ابتدای سال شفاف‌تر باشد، در طول دوره نیاز کمتری به تغییر و تعدیل آن وجود خواهد داشت و اعتماد سهام‌دار نیز به سوددهی شرکت بیشتر خواهد شد.

سود نقدی (DPS) و ارتباط آن با EPS چیست؟

شاید این سؤال برای شما پیش آید که آیا EPS همان سودی است که به‌صورت نقدی به سهام‌داران پرداخت می‌شود؟ در شرکت‌های سهامی که دارایی آن‌ها متشکل از سرمایه‌گذاری چندین سرمایه‌گذار (سهامی خاص) یا عده‌ی کثیری از عموم مردم (سهامی عام) است، کل سود خالص حاصل‌شده در هر دوره بین سهام‌داران تقسیم نمی‌گردد و بخشی از آن در پایان هر دوره بر مبنای رأی اکثریت سهام‌داران یا سهام‌دار عمده‌ی شرکت در مجمع سالانه به‌عنوان سود انباشته برای توسعه‌ی کسب‌وکار ذخیره می‌گردد و آنچه باقی می‌ماند به‌عنوان سود قابل تقسیم نقدی اعلام می‌گردد.
با تقسیم کل سود قابل پرداخت نقدی بر تعداد سهام موجود در بازار، به عدد سود نقدی به‌ازای هر سهم (Dividend Per Share) می‌رسیم.
شرکت‌های سهامی اغلب پس از تشکیل مجمع تصمیم می‌گیرند چه میزان از سود خالص را به‌عنوان سود انباشته ذخیره و چه میزان را به‌عنوان سود نقدی تقسیمی (DPS) بین سهام‌داران توزیع کنند. مجمع گاه حتی کل سود خالص را به سود انباشته اختصاص داده، مبلغی برای تقسیم به‌صورت نقدی بین سهام‌داران در نظر نمی‌گیرد؛ این اتفاق اغلب در شرکت‌های نوپا و استارتاپی رخ می‌دهد که نیاز به افزایش سرمایه‌ی زیادی برای تحقیق و توسعه دارند.
برای آشنایی بیشتر با DPS و جزئیات آن می‌توانید به مقاله‌ی سود نقدی به‌ازای هر سهم (DPS) چیست؟ مراجعه فرمایید.

نکاتی در تفسیر EPS (مزایا و معایب)

EPS معیار خوبی برای سنجش عملکرد یک شرکت در کوتاه‌مدت نیست زیرا هزینه‌ی فرصت سرمایه را در نظر نمی‌گیرد و ممکن است با اقدامات کوتاه‌مدت دست‌کاری شود (بالاتر یا پایین‌تر نمایش داده شود)؛ یا برخی ضمانت‌نامه‌ها یا وام‌ها ممکن است طی دوره‌های بعدی نقد شوند و سود خالص شرکت را افزایش دهند که اقساط یا هزینه‌‌های آنها در سود و زیان این دوره محاسبه‌ شده است و EPS این دوره متأثر از آن است. پس برای تفسیر صحیح EPS باید دیدگاهی بلندمدت و جامع به عملکرد گذشته و آینده‌ی شرکت داشت و حداقل یک دوره‌ی دوازده‌ماهه تا تحقق EPS صبر نمود تا سودهای انباشته که به چرخه‌ی کسب‌وکار بازگشته‌اند و در محاسبه‌ی EPS لحاظ نشده بودند (EPS پایین‌تر نشان داده شده بود)، به سوددهی برسند.

به‌علاوه در تحلیل EPS شرکت‌ها باید در نظر داشته باشیم که سود محقق شده ناشی از فعالیت‌های مستمر و اصلی شرکت است. برای مثال در ارزش‌‌گذاری شرکت‌ها با استفاده از EPS اگر یک شرکت تولیدی سودی ناشی از فروش یک زمین شناسایی کرده باشد، آن سود به معنای موفقیت شرکت در خلق ارزش ناشی از فعالیت‌های اصلی نیست.

از سوی دیگر صِرف درنظرگرفتن EPS بالاتر نمی‌توان حکم به عملکرد بهتر یک شرکت داد، زیرا لازم است سود به‌دست‌آمده به‌ازای هر سهم در مقایسه با قیمت آن سهم در نظر گرفته شود. قطعاً 50 تومان سود برای سهمی 100 تومانی بسیار ارزشمندتر از 50 تومان سود برای سهمی 1000 تومانی است. پس ملاک صحیح‌تر برای تشخیص ارزشمندی یک سهم بر اساس میزان سوددهی آن، معیار P به E یعنی مقیاس قیمت (Price) به میزان سوددهی آن (EPS) است.

نسبت P/E (price/earnings ratio) و ارتباط آن با سود هر سهم چیست؟

تناسب بین قیمت سهم و سود سهم (نسبت P/E)، احتمالاً پرکاربردترین شاخص در بحث ارزش اوراق بهادار است که قیمت سهم را به میزان سوددهی هر سهم (EPS) مرتبط می‌کند. نسبت P/E بالاتر نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران به دلیل انتظارات رشد در آینده، حاضرند امروز قیمت بالاتری برای سهم بپردازند. در این فرمول P به معنای قیمت سهم (price) و E همان EPS است که میزان سوددهی به‌ازای هر سهم را نشان می‌دهد. باید در نظر داشته باشید که P/E شرکت‌ها متناسب با سایر شرکت‌های صنعت سنجیده می‌شود؛ به تعبیری دیگر P/E شرکتی در صنعت تکنولوژی نباید با P/E شرکتی در صنعت فولاد مقایسه شود.

جمع‌بندی آکادمی دانایان

در این مقاله دانستیم که سود خالص چگونه محاسبه می‌شود و نقش آن در تعیین EPS چیست؛ همچنین دانستیم اصطلاح سود تقسیمی به‌ازای هر سهم (DPS) به سودی اشاره دارد که شرکت در پایان یک دوره‌ (فصلی یا ۱۲ماهه) پس از کسر مبالغ مجاز برای اندوخته‌ها و پس‌اندازها (سود انباشته)، به‌ازای هر سهم جاری موجود در بازار واقعاً به سهام‌داران خود پرداخت می‌کند، پس در بسیاری از شرکت‌ها DPS از EPS بسیار سود تقسیمی (DPS) چیست؟ کمتر است و گاه نمی‌توان آن را به‌عنوان درآمد چشمگیری در نظر گرفت.
همچنین دانستیم EPS معیار ارزش‌گذاری سهم بر اساس سود تحقق‌یافته و Forward EPS معیاری برای تخمین بازه‌ی رشد یا نزول قیمت آتی سهم، پیش از پایان دوره و تحقق واقعی سود، بر اساس اطلاعات در دسترس از عملکرد گذشته‌ی شرکت و پیش‌بینی‌های آتی مدیران از سوددهی شرکت است؛ این عدد مبنای قیمت‌گذاری سهم روی تابلوی بورس و معاملات خریداران و فروشندگان سهم، تحلیل‌های تکنیکال و بنیادی خواهد بود.
همان‌طور که گفته شد هنگام سرمایه‌گذاری در شرکت‌های سهامی، عده‌ای صرفاً از نوسان‌گیری سود (یا ضرر) می‌کنند و به دنبال سود نقدی در پایان دوره یا حتی در بلندمدت‌تر بهره‌بردن از سود انباشته نیستند. اما عده‌ای که دیدگاه بلندمدت (چندین ساله) نسبت به سرمایه‌گذاری در شرکت دارند باید بر اساس سودده یا زیان‌ده بودن شرکت مدنظر در سال‌های گذشته، رویکرد شرکت نسبت به میزان برداشت بخشی از سود خالص به‌عنوان سود انباشته، طرح‌های توسعه‌ای شرکت و سیاست تصمیم‌گیری شرکت برای میزان سود نقدی تقسیمی بین سهام‌داران تصمیم‌گیری کنند.

با مقایسه‌ی عملکرد شرکت مدنظر در سال‌های گذشته و نیز با شرکت‌های مشابه، به این نتیجه برسند که آیا برای بلندمدت تصمیم به نگهداری سرمایه در آن شرکت دارند یا بهتر است منتظر تشکیل مجمع نشده، به سود حاصل از نوسانات قیمت سهام بسنده نموده، با خروج به‌موقع سرمایه‌ی خود پیش از توقف در مجمع، آن را در زمینه‌های سودده دیگری سرمایه‌گذاری نمایند.
در صورتی خود صاحب کسب‌وکاری هستید یا به سرمایه‌گذاری یا شراکت در کسب‌وکاری علاقه دارید، برای آشنایی بهتر با مفاهیمی چون نحوه‌ی محاسبه‌ی سود و زیان و عوامل مؤثر سود تقسیمی (DPS) چیست؟ بر آن از جمله‌ بهای تمام‌شده، سود ناخالص، هزینه‌های غیرعملیاتی، سود غیرعملیاتی و در آخر سود یا زیان خالص می‌توانید از دیگر مقالات مربوط به مبحث سود در سایت آکادمی دانایان استفاده نمایید.

EPS و DPS در بورس چیست؟ مفهوم و کاربرد EPS و DPS چیست؟

EPS و DPS در بورس چیست؟ مفهوم و کاربرد EPS و DPS چیست؟

EPS چیست؟

درآمد هر سهم یا earning per share یکی از پرکاربردترین مفاهیم بورس است که به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر قیمت و ارزش گذاری سهام شرکتها در بورس تاثیر می گذارد. بعبارت دیگر EPS مقدار سودی است که به هر سهم اختصاص داده می شود و با محاسبه آن سطح درآمد شرکت بدست می آید و در نهایت می توان به میزان درآمدی که هر فرد کسب می کند دست یافت.
لازم به ذکر است، تعداد سهام موجود در بازار به عنوان جزئی از EPS (بررسی eps برخی از سهام شرکت ها) شرکت تلقی می شود. برای محاسبه eps میبایست کل درآمد یک شرکت در پایان سال را بر تعداد سهام آن شرکت تقسیم کنید. سود هر سهم (EPS) یکی از آماره های مالی بسیار مهم است که مورد توجه سرمایه گذاران و تحلیل گران مالی می باشد.

EPS پیش‌‎بینی‌شده: به عبارتی ساده می توان گقت EPS پیش‌‎بینی‌شده، سود پیش بینی شده برای هر سهم در سال مالی آینده و همانطور که از نامش پیداست یک پیش بینی است که هنوز محقق نشده است. شرکت ها مکلف به ارائه پیش بینی های خود قبل از شروع سال مالی جدید هستند.

EPS تحقق یافته: سودهای تعلق یافته به سرمایه گذاران در سال مالی گذشته می باشد. در پایان هر سال مالی، به محاسبه هزینه ها و درآمدها می پردازند و در نهایت مبلغی را به عنوان سود خالص به سرمایه گذران پرداخت می کنند.

EPS تعدیل: بعد از محاسبه EPS پیش‌‎بینی‌شده، با استفاده از EPS تعدیل بررسی می کنند که آیا پیش بینی صورن گرفته کمتر یا بیشتر از عدد نهایی می باشد یا برابر با عدد بدست آمده در EPS پیش‌‎بینی‌شده است.

بررسی نکاتی مهم در مورد EPS:

• با تغییر شرایط، eps نیز تغییر می کند.
• هر شرکت بورسی مکلف است بعد از گذشت سال مالی خود، گزارش عملکرد خود را اعلام کنند و بعد از آن مجددا یک eps پیش بینی شده برای سال مالی جدید خود ارائه کنند.
• eps پیش بینی شده مبنای قیمت گذاری قرار می گیرد، چرا که eps تحقق یافته بعد از پایان سال مالی شرکت بدست می آید و اثر آن قبلا بر روی قیمت سهم گذاشته شده است.

DPS چیست؟

درصد سود تقسیمی یا (DPS (dividend per share میزان سودی است که در بین سهامداران تقسیم می شود و همچنین میزان پرداخت سود و تاریخ پرداخت سود توسط هیت مدیره تصویب می شود. برخي شرکت‌ها ترجيح مي‌دهند سود بیشتر سهام را بين سهامداران تقسيم کنند و برخي ديگر درصد کمي از سود را تقسيم می کنند، این میزان تقسیم در هر شرکت متفاوت است زیرا هر شرکت قوانین مختص خود را دارا می باشد. برای درک هر چه بهتر مفاهیم و اصطلاحات مختلف در بورس می توانید در کلاس های آموزشی ما شرکت نمایید. شرکت‌ها همه سود خود را به عنوان dps بین سرمایه گذاران تقسیم نمی کنند بلکه مقداری از آن را نگه می دارند تا بر حسب نیاز خود از آن استفاده درست بکنند.

فرمول محاسبه:
DPS = EPS- (اندوخته قانونی + اندوخته طرح و توسعه + سود انباشته)

اما تفاوت و تشابه بین EPS و DPS چیست؟

حال زمان می خواهیم به بررسی تفاوت بین EPS و DPS بپردازیم تا مفهوم این دو را هر چه بهتر درک کنیم:

سود سهام چگونه محاسبه می شود؟

هدف اصلی هر سرمایه‌گذار از ورود به بازارهای مالی دستیابی به سود است. در حوزه بورس نیز عاملی که موجب جذب سرمایه‌گذاران می شود، کسب سود از طریق خرید و فروش سهام می‌باشد. شرکت‌های بورسی در همین راستا با سازوکارهای مشخصی اقدام به پاسخگویی این نیاز سهامداران خود می‌نمایند.

تعریف سود سهام

در یک تعریف کلی، سود منافع مالی است که در نتیجه فعالیتی خاص به دست می‌آید. فعالان هر حوزه سود را به عنوان شاخصی برای سنجش میزان اثربخشی فعالیت‌های خود قلمداد می‌کنند. در واقع سود، فایده مالی است که پس از کسر هزینه‌های متحمل شده، به فعالان آن حوزه تعلق می‌گیرد. شرکت‌ها در طی یک دوره مالی برای دستیابی به میزان سود، مجموع هزینه‌های انجام شده را از کل درآمد حاصل شده کسر می‌نمایند. این اختلاف به دست آمده، همان سود شرکت است.

روش‌های کسب سود سهام

سرمایه‌گذاران در حوزه‌های بورسی به دو طریق از سهام خریداری شده خود سود کسب می‌نمایند :

1- افزایش قیمت سهام خریداری شده

سرمایه‌گذاران در بازار بورس با این پیش‌بینی که قیمت سهام خریداری شده در آینده افزایش خواهد یافت، اقدام به خرید آن سهم می‌نمایند. چنانچه قیمت سهم افزایش یابد، سهامدار می‌تواند با قیمتی بالاتر سهام خود را بفروشد و از این اختلاف قیمت، سود کسب کند.

2- سود نقدی سالیانه سهام خریداری شده

در پایان هر سال مالی شرکت‌ها بخشی از سودهای حاصل شده طی آن دوره را به سهامداران خود پرداخت می‌نمایند. به این سود، سود نقدی سالیانه یا DPS گفته می شود. DPS مخفف عبارت dividend per share به معنای درصد سود تقسیمی است. شرکت‌ها پس از برگزاری مجمع سالیانه، میزان این سود را مشخص و نسبت به پرداخت آن اقدام می‌نمایند. پرداخت این سود، نکات و شرایط خاصی دارد که در ادامه به طور مفصل به آن اشاره خواهیم کرد. ابتدا شما را با مفهوم EPS آشنا می‌سازیم.

محاسبه EPS در سود سهام

کلمه EPS مخفف عبارت Earning Per Share به معنای درآمد هر سهم است. برای محاسبه EPS می بایست درآمد کل یک شرکت (پس از کسر مالیات) را در پایان هر سال مالی بر تعداد سهام آن شرکت تقسیم نمود. عدد حاصل از این تقسیم به عنوان شاخصی برای تعیین میزان سودآوری شرکت و معیاری جهت سنجش ارزندگی سهم می باشد.

هر چه EPS شرکت بالاتر باشد، سودآوری آن نیز بیشتر است. البته باید توجه داشت که این امر به تنهایی نمی‌تواند ملاک شما قرار گیرد، لذا به فعالان این حوزه توصیه می‌شود از روش‌های دیگری نیز در تصمیم ‌گیری‌های خود استفاده نمایند.

محدودیت‌هایEPS در محاسبه سود سهام

افزایش EPS به تنهایی معیار موثقی برای پیش‌بینی نرخ رشد آتی شرکت‌ها نمی‌باشد. از جمله محدودیت های EPS می توان به موارد زیر اشاره کرد :

• محاسبه آن مبتنی بر سود تاریخی است. ممکن است سود جاری شرکت در نتیجه اقدامات مدیریتی افزایش یابد، اما باید توجه داشت که این موضوع به تنهایی تضمین‌کننده افزایش سود آتی شرکت نمی‌باشد. چه بسا ممکن است در شرکتی با EPS بالا، در آینده شاهد کاهش سود باشیم.
• EPS بدون در نظر گرفتن نرخ تورم محاسبه می‌شود. لذا ممکن است نرخ واقعی رشد EPS با نرخ رشد اسمی آن متفاوت باشد.
• محاسبه EPS در شرکت‌های مختلف متفاوت است. هر شرکت با توجه به شیوه‌های محاسباتی و مدیریتی خود به محاسبه EPS می‌پردازد. این موضوع امکان مقایسه کردن شرکت‌ها را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد.
• محاسبه EPS تحت تاثیر ساختار سرمایه و هم چنین تصمیمات مدیریتی شرکت است و این مسئله امکان مقایسه آنها را دشوار می‌سازد.

انواع EPS

سه نوع EPS در بازارهای مالی وجود دارد که عبارتند از :

1- EPS پیش‌بینی شده

شرکت‌ها هر ساله قبل از شروع دوره مالی جدید، اقدام به پیش‌بینی میزان سود خود می‌نمایند. این امر توسط مدیران مالی و تحلیلگران شرکت، همچنین با توجه به عوامل اقتصادی مؤثر و عملکرد شرکت در آن سال انجام می‌پذیرد.

پیش بینی سود ممکن است به طور قطعی حاصل نشود، چرا که این امر تحت تاثیر عواملی صورت می‌گیرد. با توجه به اینکه محاسبه سود، برآوردی از آینده شرکت را برای سرمایه گذاران متصور می‌سازد، لذا از اهمیت بالایی برخوردار می‌باشد.

2- EPS تحقق یافته یا دنباله‌ دار

پس از پایان هر سال مالی، درآمد و هزینه های شرکت برآورد و سپس سود خالص محاسبه می‌گردد. به این سود EPS تحقق یافته اطلاق می‌گردد. توجه داشته باشید که این سود پس از پایان سال مالی محاسبه می‌گردد.

3- EPS جاری

محاسبه EPS جاری براساس داده‌های درآمدی در سال مالی صورت می‌گیرد. برخی از این داده‌ها به طور دقیق محاسبه و برخی نیز هنوز محاسبه نشده‌اند. در نتیجه ارقام به دست آمده حاصل از EPS جاری در برخی مواقع، واقعی و برخی صرفاً بر اساس حدس و پیش‌بینی می‌باشد.

نکات مهم EPS در سود سهام

• شرکت‌ها موظف هستند هر سه ماه یکبار، گزارش مالی خود را از طریق سامانه کدال انتشار و در اختیار عموم قرار دهند و از این طریق میزان EPS را اعلام نمایند.
• هر چه میزان EPS یک شرکت بالاتر باشد، بازدهی و سودآوری آن نیز بیشتر خواهد بود. در نتیجه سود تقسیمی آن نیز افزایش می‌یابد. اگر میزان EPS پایین باشد، نشان دهنده زیان شرکت در آن سال مالی است.
• EPS ممکن است تحت تاثیر عواملی چندین بار در طی یک سال مالی تغییر یابد. مدیر مالی با توجه به شرایط و عملکرد شرکت میزان EPS را اعلام می‌نماید که به آن اصطلاحاً تعدیل سود یا تعدیل EPS اطلاق می‌گردد.
• سهامداران با مراجعه به سایت tsetmc.com و یا سامانه کدال، می توانند از مقدار EPS نماد مورد نظر خود اطلاع حاصل نمایند.

اطلاع از میزان EPS از طریق سایت tsetmc

اطلاع از میزان EPS از طریق سایت کدال

برای آشنایی بیشتر با سامانه کدال و TMSTSE می‌توانید، مقاله‌های جامع آموزشی مربوط به آن را مطالعه نمایید.

سود نقدی سهام (DPS)

همانطور که گفته شد، شرکت‌ها در پایان هر سال مالی نسبت به سود سهامداران خود تصمیم‌گیری می‌نمایند. این امر با توجه به سیاست‌های مالی شرکت مشخص می‌گردد و در شرکتهای مختلف، متفاوت است. توجه داشته باشید که همه شرکتها در هر سال مالی سود پرداخت نمی‌کنند، زیرا ممکن است فعالیت شرکت در آن دوره دچار زیان شده باشد و یا سود به دست آمده در مجامع تصویب نشود.

سهامداران مشمول دریافت سود نقدی سهام (DPS)

سهامداران در صورتی مشمول دریافت سود نقدی می‌شوند که در زمان برگزاری مجمع عمومی سالیانه، مالک سهام شرکت باشند. در این خصوص، زمان خرید یا فروش سهام حائز اهمیت نیست بلکه تنها کافی است که فرد در زمان برگزاری مجمع، سهامدار شرکت باشد.

موعد تخصیص سود نقدی سهام (DPS)

عملکرد شرکت‌ها در خصوص زمان پرداخت سود نقدی خود DPS، متفاوت است. به عبارتی این زمان به تصمیمات شرکت در این زمینه سود تقسیمی (DPS) چیست؟ بستگی دارد. مطابق با قانون، شرکت‌ها موظفند حداکثر تا هشت ماه پس از تصویب سود نقدی در مجمع، نسبت به پرداخت آن به سهامداران خود اقدام نمایند. در نتیجه تصمیمات شرکت در خصوص زمان پرداخت سود باید با توجه به این زمان تعیین شده باشد.

آگاهی از مقدار سود سهام و شیوه پرداخت آن

سهامداران از طریق تماس با واحد مربوط به اداره سهام شرکتها و یا مراجعه به سامانه کدال از سود نقدی سالیانه سهام شرکت‌ها آگاهی می‌یابند. برای این کار لازم است مراحل زیر را طی نمایید:

1. ابتدا وارد سامانه کدال به نشانی codal.ir شوید.
2. ‌گزینه جستجوی اطلاعیه‌ها را انتخاب نمایید.
3. نام نماد بورسی شرکت مورد نظر خود را وارد نمایید.
4. گزینه زمان‌بندی پرداخت سود را در قسمت نوع اطلاعیه را انتخاب نمایید و سپس گزینه جستجو را انتخاب کنید.

چنانچه شرکت اطلاعیه‌ای در این خصوص منتشر کرده باشد، سهامدار می‌تواند آن را مشاهده و در صورت تمایل فایل آن را به صورت pdf یا عکس دریافت نماید.

یک نمونه اطلاعیه در خصوص زمانبندی پرداخت سود سهام

نحوه دریافت سود نقدی سهام (DPS)

سهامداران به سه روش سود نقدی سالیانه خود را دریافت می‌نمایند:

1- دریافت از طریق واریز به حساب بانکی سهامدار

در این روش سهامدار به منظور دریافت سود نقدی، ملزم به ارسال مشخصات حساب بانکی خود به شرکت می‌باشد. در این روش با ارسال فکس، ارسال پستی ، ایمیل و یا مراجعه حضوری، اطلاعات در اختیار شرکت قرار می‌گیرد. باید توجه داشت که برخی شرکت‌ها، پرداخت‌های خود را تنها از طریق حساب بانکی انجام می‌دهند. لذا در این شرایط سهامدار برای دریافت سود باید اقدام به افتتاح حساب در آن بانک نماید و مشخصات آن را به شرکت مربوطه ارسال نماید.

2- دریافت از طریق مراجعه به شعب بانک‌ها

در این روش، شرکت نام بانک طرف قرارداد خود را طی اطلاعیه‌ای به سهامداران خود معرفی می‌نماید. افراد با به همراه داشتن مدارک شناسایی (کارت ملی و کپی آن) و همچنین کد معاملاتی خود به شعب بانک مشخص شده مراجعه و سود خود را دریافت می‌نمایند.

3- دریافت از طریق سامانه سجام

از جمله مشکلات دو روش ذکر شده، زمان‌بر و هزینه‌بر بودن آنهاست. در دو روش فوق، احتمال بروز خطای انسانی در واریز وجوه نیز وجود دارد. لذا تمهیداتی اندیشیده شد تا سهامداران بتوانند بدون مراجعه حضوری سود سهم خود را دریافت نمایند. فرایند دریافت سود در این روش به این صورت است که ابتدا شرکت، سود تخصیصی را به حساب شرکت سپرده‌ گذاری مرکزی پرداخت می‌نماید. در مرحله بعد، پرداخت‌ها به صورت همزمان و از طریق سامانه سجام به شماره شبای ارائه سود تقسیمی (DPS) چیست؟ شده از سوی سهامداران انجام می‌شود.

مشاهده سود نقدی سهام از طریق سایت کدال

سهامداران با مراجعه به سامانه کدال علاوه بر دسترسی به اطلاعات کامل سود نقدی سالیانه و نحوه پرداخت آن، می‌توانند از میزان این سود نیز مطلع شوند. به این منظور، کافیست در قسمت نوع اطلاعیه‌ها گزینه خلاصه تصمیمات مجمع عمومی سالیانه را انتخاب نمایید.

سهامداران می توانند با انتخاب گزینه خلاصه تصمیمات مجمع به کلیه اطلاعات مصوب در مجمع سالیانه دسترسی یابند.

در گزارش ارائه شده، مقدار DPS با عنوان سود نقدی هر سهم قابل مشاهده می‌باشد.

مقدار DPS سهم را در جدول مشاهده می‌کنید.

تفاوت EPS و DPS در سود سهام

EPS و DPS هر دو ماهیتی از جنس سود دارند. EPS به معنای سود ساخته شده برای هر سهم و DPS سود نقدی تقسیم شده برای هر سهم است. تنها وجه تمایز در مقدار آنهاست که در بیشتر مواقع با یکدیگر تفاوت دارد.

به طور معمول مقدار EPS شرکت از مقدار DPS بیشتر است. شرکت‌ها تمایل دارند همواره مقداری از سود بدست آمده طی یک دوره را نزد خود نگهداری نمایند. این سود در شرایط مختلف و بر حسب نیاز، مورد استفاده قرار می‌گیرد .

ممکن است DPS شرکت در طی یک دوره و تحت تاثیر عواملی از مقدار EPS آن بیشتر شود. در اینجا شرکت‌ها علاوه بر پرداخت سود دوره جاری، مقداری از سود دوره قبل را نیز در میان سهامداران تقسیم می‌نمایند. این امر منجر به افزایش مقدار DPS نسبت به EPS می‌گردد.

نتیجه‌گیری

حال که با مفاهیم EPS ، DPS و نکات آن به طور کامل آشنا شدیم، از این دو فاکتور کاربردی و مهم می‌توانیم در تحلیل های خود استفاده نماییم. توجه به این دو پارامتر در کنار سایر اطلاعات می‌تواند انتخابی درست در بازارهای سرمایه را برای ما به ارمغان آورد. با کمک این دو مفهوم می‌توان از روند رشد شرکت و میزان سودآوری آن در آینده آگاهی یافت.

منظور از DPS چیست؟ DPS چگونه محاسبه می شود؟

دی پی اس یا DPS مخفف Dividend Per Share به معنی سود تقسیمی به ازای هر سهم است، در ادامه این مقاله شما را با معنا و مفهوم DPS و اینکه چگونه محاسبه می شود آشنا خواهیم کرد، همراه داتیس نتورک باشید.

منظور از DPS چیست؟

دی پی اس یا DPS مخفف Dividend Per Share به معنی سود تقسیمی به ازای هر سهم است.

DPS آن قسمتی از EPS است که بین سهامداران تقسیم می شود.

درصد سود تقسیمی یا DPS در بین شرکتها متفاوت است.

شرکت‌ها سیاست‌های متفاوتی درخصوص تقسیم سود دارند.

برخی ترجیح می‌دهند بیشتر سود سهام را بین سهامداران تقسیم کنند.

اما برخی دیگر درصد کمی از سود را تقسیم کرده و بخش عمده آن را به تأمین نقدینگی مورد نیاز برای انجام طرح‌های توسعه‌ای، اختصاص می‌دهند.

حال اینکه چه مقدار از EPS به عنوان DPS بین سهامداران تقسیم شود، در مجمع شرکت تصمیم گیری می شود.

نکات مهم Dividend Per Share

معمولا شرکت ها همه سود خود را به عنوان DPS بین سهامداران تقسیم نمی کنند، بلکه مقداری از آن را نزد خود نگه می دارند تا بر حسب شرایط و نیاز خود از آن استفاده کنند.

هر سرمایه گذاری که در هنگام مجمع شرکت سهامدار است، سودی که به عنوان دی پی اس در مجمع تصویب می شود به او تعلق می گیرد، پس حتی اگر سهامداری بعد از برگزاری مجمع سهام خود را بفروشد نیز DPS به او تعلق می گیرد.

شرکت ها طبق قوانین بورس ۸ ماه زمان دارند که سود نقدی سهامداران را پرداخت کنند و در عین حال، بعضی از شرکت ها این سود را زود و بعضی نیز خیلی دیر پرداخت می کنند.

معنی EPS چیست؟

در ادامه به توضیح درباره دونوع از EPS که در بورس بسیار رایج هستند می پردازیم:

EPS پیش بینی شده

EPS پیش بینی شده (درآمد پیش بینی شده هر سهم) مقدار سودی است

که یک شرکت در ابتدای سال مالی خود پیش بینی می کند که در انتهای همان سال مالی به آن برسد

شرکتهای بورسی هر ساله موظف هستند که قبل از شروع سال مالی جدید یک پیش بینی

از عملکرد مالی خود به بورس ارائه کنند که در آن پیش بینی براساس عملکرد گذشته شرکت

و همچنین نظر مدیران و کارشناسان شرکت یک EPS برای سال مالی پیش روی شرکت پیش بینی می شود

به این EPS به اصطلاح EPS پیش بینی شده گفته می شود

این EPS همانطور که از نامش پیداست یک پیش بینی است که هنوز محقق نشده است

این EPS همان سودی است که شما در سایت tsetmc به عنوان عدد روبروی EPS شرکتها مشاهده می کنید

پس باید توجه داشته باشید که عددی که شما در سایت tsetmc به عنوان EPS یک شرکت مشاهده می کنید

فقط پیش بینی آن شرکت از میزان سودی است که در انتهای آن سال بدست خواهد آمد

و هیچ قطعیت و تضمینی وجود ندارد که حتما در انتهای سال این مقدار از EPS برای شرکت بدست بیاید.

EPS محقق شده

این EPS سودی است که یک شرکت توانسته بعد از گذشت یکسال مالی بدست بیاورد

حسابداران و مدیران شرکت بعد از پایان سال مالی شرکت عملکرد واقعی شرکت را بررسی می کنند

بعد از محاسبه درآمدها و هزینه های شرکت مبلغی را به عنوان سود خالص و نهایی شرکت اعلام می کنند

که این سود همان EPS تحقق یافته است

پس می توان گفت EPS پیش بینی شده سودی است که شرکت در ابتدای سال مالی خود پیش بینی می کند در انتهای آن سال به آن سود برسد

EPS تحقق یافته میزان سودی است که شرکت بعد از پایان سال مالی خود به آن می رسد

معنی DPS چیست؟

کلمه DPS مخفف عبارت Dividend Per Share است

DPS آن قسمتی از EPS است که بین سهامداران تقسیم می شود

درصد سود تقسیمی یا DPS در بین شرکتها متفاوت است

شرکت‌ها سیاست‌های متفاوتی درخصوص تقسیم سود دارند برخی ترجیح می‌دهند بیشتر سود سهام را بین سهامداران تقسیم کنند

تفاوت EPS و DPS چیست؟

به مأخذ کتاب تکنیک های ساده و کاربردی در تحلیل بنیادی خود DPS در واقع بخشی از EPS است

جنس هردوی آنها از سود شرکت است

تفاوت در این است که در بیشتر مواقع با هم برابر نیستند

معمولا مقدار DPS از EPS شرکت کمتر است چون شرکتها علاقه دارند بخشی از سود را نزد خود نگهدارند

اما گاهی نیز ممکن است به دلایلی DPS از EPS بیشتر شود.

مثلا شرکت علاوه بر سود امسال، ازسود انباشته ای که از سال گذشته داشته است نیز مقداری را تقسیم کند

این کار باعث می شود که مقدار DPS از مقدار EPS بیشتر شود

نتیجه گیری

در این مطلب، در رابطه با EPS و DPS سهام شرکت ها مطالبی آموختیم و به طور مختصر و مفید دانستیم که EPS و DPS چیستند و چه تفاوتی با هم دارند

پس، زین پس در معاملات و خرید و فروش های خود به این دو فاکتور مهم هم توجه داشته باشید