محاسبه حجم معامله

تعریف حجم مبنا به زبان ساده

حجم مبنا در بورس و نحوه محاسبه آن

زمانی‌که وارد سایت Tsetmc.com شوید، با کلیک بر روی علامت ذره‌بین، می‌توانید هر نمادی را که بخواهید، جستجو کنید. در صفحه‌ی مربوط به نماد مورد نظر می‌توانید اطلاعاتی از آن نماد را مشاهده نمایید. یکی از این اطلاعات مهم «حجم مبنا» می‌باشد. اگر تازه با بورس آشنا شده‌اید و قصد سرمایه‌گذاری در این بازار را دارید، احتمالاً این سوال برایتان هم پیش بیاید که حجم مبنا چیست؟ فرمول آن چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟ اصلا حجم مبنا چه کاربردی دارد؟ حجم مبنای چه سهامی یک است؟ و در نهایت به‌طور کلی حجم مبنا چه نقشی در تابلوخوانی بورس دارد؟ برای آشنایی کامل با مفهوم حجم مبنا در بورس و نحوه محاسبه آن، با ادامه‌ی این مقاله از سری مقالات آموزش بورس در چراغ همراه باشید.

تاریخچه محاسبه حجم معامله شکل‌گیری حجم مبنا در بورس

تا چند سال پیش سهام به شکل امروزی حجم مبنا نداشتند. این موضوع باعث می‌شد تا هیجانات کاذب زیادی در قیمت سهام به وجود آید و در نتیجه سهام شرکت‌ها به‌صورت حبابی رشد کرده و از ارزش‌های واقعی خود تا حد زیادی فاصله بگیرند. از این رو قانون حجم مبنا در بورس در سال ۱۳۸۲ توسط سازمان بورس و اوراق بهادار به سردبیری حسین عبده تبریزی برای سهام وضع شد.

در ابتدای این قانون، اساس بر این بود که ۱۵ درصد از کل سهام یک شرکت بورسی طی یک سال مورد معامله قرار گیرد. روزهای کاری سال هم ۲۵۰ روز در نظر گرفته شده بود. بر این اساس حجم مبنای روزانه‌ی یک سهم، ۰.۰۰۰۶ (شش ده‌هزارم) کل سهام شرکت در نظر گرفته شد تا قیمت اصلی یا همان پایانی بتواند نوسان کند. اما در سال ۱۳۸۳ این مقدار از ۱۵ درصد به ۲۰ درصد افزایش یافت و حجم مبنای روزانه‌ی سهم به ۰.۰۰۰۸ (هشت ده‌هزارم) تغییر پیدا کرد. اما از سال ۱۳۹۳ به بعد به ۱۰ درصد کاهش یافته و تا به امروز هم ثابت مانده است. بنابراین حجم مبنای روزانه یک سهم به ۰.۰۰۰۴ (چهار ده‌هزارم) تبدیل گردید و ابتدای هر هفته در صفحه‌ی نماد هر سهم قرار می‌گیرد.

تاثیر حجم مبنا بر معاملات در بورس

تاثیر حجم مبنا بر معاملات در بورس

وجود قانون حجم مبنا در بورس موجب می‌شود تا :

• حباب ایجاد نشود.
• سفته‌بازی در بازار کمتر شود.
• قابلیت کنترل روی رشد بی‌رویه‌ی سهام یا سقوط ارزش آن‌ها به وجود خواهد آمد.
• زیان سهامداران در بازار به‌طرز چشمگیری کاهش یابد و با آرامش خاطر و اطمینان بیش‌تری به معامله بپردازند.
• سهام به‌صورت واقعی رشد کند. (یعنی این طور نیست که تنها با صف تقاضا، و بدون عرضه، قیمت سهم بالا برود و برای تغییر قیمت حتما باید معامله صورت بگیرد).

نکته: در حال حاضر، در تمام شرکت‌های بورسی، می‌بایست ۱۰ درصد از تعداد سهام کل شرکت در یک سال مورد معامله قرار گیرد تا قیمت اصلی (پایانی) آن بتواند به بالاترین یا پایین‌ترین حد خود برسد.

تعریف حجم مبنا در بورس به زبان ساده

تعریف حجم مبنا به زبان ساده

حجم مبنا در بورس به معنای حداقل تعداد سهامی است که در یک روز باید معامله شود تا قیمت پایانی سهم بتواند در دامنه‌ی ماکزیمم و مینیمم قیمت خود (۵+ و ۵-) نوسان پیدا کند. برای مثال در شکل بالا می‌بینید که حجم مبنا برای نماد شصدف معادل ۲٫۱۸۲M (۲.۱۸۲.۰۰۰ برگه سهم) باشد. یعنی اگر قیمت پایانی سهم (۲۳.۳۰۸)، بخواهد به ۵+ برسد، حتماً باید حجم معاملات ۲.۱۸۲.۰۰۰ سهم یا بیش‌تر از آن باشد. همان‌طور که در تصویر مشاهده می‌کنید، قیمت پایانی سهم با اندازه‌ی ۱٪ رشد داشته است؛ یعنی به‌اندازه‌ی یک پنجم از آن میزانی که می‌توانست رشد کند، رشد کرده است. می‌دانید چرا این اتفاق افتاده است؟

خیلی ساده است. اگر به حجم معاملات دقت کنید، می‌بینید که مقدار آن برابر با ۴۳۶.۴۰۰ برگه سهم می‌باشد. یعنی به‌اندازه‌ی یک پنجم حجم مبنا، معامله شده است. حال فرض را بر این می‌گیریم که اگر قرار بود قیمت پایانی سهم، ۲ برابر رشد داشته باشد، باید حجم معاملات معادل ۸۷۲.۸۰۰ (۲ × ۴۳۶.۴۰۰) باشد. بنابراین در این‌جا برای آنکه قیمت پایانی بتواند تا ۵+ رشد داشته باشد، حتماً باید حجم معاملات سهم در قیمت ۵+ حداقل ۲.۱۸۲.۰۰۰ برگه سهم باشد. به‌این ترتیب و با استفاده از قانون حجم مبنا در بورس قیمت سهم واقعی‌تر و دارای اعتبار بیش‌تری خواهد شد و خبری از سفته‌بازی روی سهم نخواهد بود.

حجم مبنای کم خوب است یا زیاد؟

حجم مبنای کم خوب است یا زیاد

دقت داشته باشید که هرچقدر میزان حجم مبنا برای سهمی بزرگتر باشد، آن سهم سخت‌تر دچار نوسان خواهد شد. چراکه در این سهم باید تعداد بیشتری سهم معامله شود تا قیمت پایانی بالا برود. خب می‌توان گفت که این موضوع به‌تنهایی نه خوب است و نه بد. زمانی‌که شما اقدام به خرید سهمی با حجم مبنای بزرگ خواهید کرد، در واقع برای این سهم صف خرید تشکیل شده است. اما از آن‌جایی که این یک سهم بسیار خوب می‌باشد، فعلاً کسی حاضر به فروش آن نخواهد شد. این امرموجب می‌شود تا حجم مبنا پر نشود و قیمت از این بالاتر نرود و روز بعد در پیش بازار، این قیمت به عنوان صفر بازار در نظر گرفته شود.

حال اگر میزان حجم مبنا برای سهمی خیلی کوچک باشد، هر کس می‌تواند با یک مبلغ ناچیز، سهم را مثبت و یا منفی کند و در روند معاملات اختلال به‌وجود بیاورد. در چنین حالتی معامله‌گران تصور می‌کردند که سهم مثبت است. بنابراین خرید خود را انجام می‌دادند و اندکی بعد با صف فروش مواجه می‌شدند. اما با این حال، نوسان‌گیرها و تریدرهای روزانه، معمولاً به حجم مبناهای کوچک علاقه دارند. چرا که می‌توانند روی این نمادها نوسان‌های بیشتری پیدا کرده و سود بالاتری از آن‌ها کسب نمایند.

نحوه محاسبه حجم مبنا محاسبه حجم معامله در بورس

در اسفند سال ۹۸ روش محاسبه حجم مبنا در بورس تغییر کرد. بر اساس تعریف جدید ارائه شده از سوی سازمان بورس بعد از پایان آخرین روز معاملاتی هر هفته، حجم مبنا برای هفته‌ی آتی محاسبه می‌شود. برای محاسبه‌ی حجم مبنا کافی است تا عدد ۰.۰۰۰۴ در تعداد سهام شرکت ضرب شود و پس از آن عدد به دست آمده در قیمت پایانی آخرین روز معاملاتی هفته ضرب شده تا ارزش مبنا برای هفته‌ی آینده به‌دست آید. البته نیازی نیست شما خودتان به محاسبه‌ی این عدد بپردازید و می‌توانید در سایت TSETMC حجم مبنای هر سهم را ببینید.

جزییات فرمول حجم مبنا برای شرکت‌های بورسی

۱. برای شرکت‌هایی با تعداد سهام کمتر از ۲۰ میلیارد سهم

• اگر عدد به‌دست آمده (حجم مبنا × قیمت پایانی) بین ۵۰ تا ۱۰۰ میلیارد باشد، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
• اگر محاسبه حجم معامله عدد به‌دست آمده کمتر از ۵۰ میلیارد ریال باشد:

قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته / ۵۰ میلیارد ریال = حجم مبنا

• اگر عدد به‌دست آمده بیشتر از ۱۰۰ میلیارد ریال باشد:

قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته / ۱۰۰ میلیارد ریال = حجم مبنا

۲. برای شرکت‌هایی با تعداد سهام بیشتر از ۲۰ میلیارد سهم

• اگر عدد به‌دست آمده (حجم مبنا × قیمت پایانی) بین ۵۰ تا ۱۲۰ میلیارد باشد، حجم مبنا به‌درستی محاسبه شده است.
• اگر عدد به‌دست آمده کمتر از ۵۰ میلیارد ریال باشد:

قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته / ۵۰ میلیارد ریال = حجم مبنا

• اگر عدد به‌دست آمده بیشتر از ۱۲۰ میلیارد ریال باشد:

قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته / ۱۲۰ میلیارد ریال = حجم مبنا

عدد ۱ برای حجم مبنا در بورس به چه معناست؟

عدد ۱ برای حجم مبنا در بورس به چه معناست؟

حجم مبنا در بورس برای برخی سهم‌ها گاهی ممکن است معادل ۱ در نظر گرفته شود. این بدان معناست که که هر تغییری در قیمت آخرین معامله، دقیقاً باعث تغییر در قیمت پایانی در همین عدد خواهد شد. برای مثال برای حق تقدم‌ها، حجم مبنا برابر با ۱ فرض می‌شود.

سخن آخر

در این مقاله از سایت آموزش چراغ به بررسی مفهوم حجم مبنا در بورس و نحوه محاسبه آن پرداختیم. در واقع عنوان حجم مبنا با این هدف وارد بازار بورس شد تا کنترلی بر روی رشد بی‌رویه‌ی قیمت سهام و یا سقوط ارزش آن‌ها وجود داشته باشد. اگر حجم مبنا را از بازار بورس حذف کنند، قیمت‌ها حتی با معامله شدن چند سهم محدود هم می‌توانند تحت تاثیر قرار گیرند و به طرز غیرواقعی و کاذبی تغییر نمایند. چراغ ، به‌عنوان پلتفرم آموزش و کاریابی در تلاش است تا با بیان نکات آموزشی مهم در زمینه‌ی کار و سرمایه‌گذاری به شما برای رسیدن به موفقیت در این زمینه‌ها کمک نماید.

آموزش محاسبه پیپ در فارکس

برای تجارت و معامله در بازار فارکس ابتدا باید مفاهیم بنیادی را یاد گرفت. پیپ در فارکس از جمله مفاهیم اساسی می باشد که تمامی تریدرها از این اصطلاح بسیار استفاده می کنند. تعاریف زیادی از سوی معامله گران برای پیپ بیان شده است. با زبان ساده می توان گفت پیپ معیاری جهت سنجش سود و یا زیان در یک معامله می باشد. محاسبه پیپ در بازار فارکس امری مهم بوده و در این مقاله قصد داریم به نحوه محاسبه آن و مفاهیم اولیه بپردازیم. سایت آموزشی ایتسکا با ارائه مقاله هایی با زبان ساده سعی دارد ، معامله گران با کسب دانش بتوانند با علم کافی وارد بازارهای سرمایه گذاری شده و اقدام به سرمایه گذاری و معامله کنند. این مقاله توسط وبسایت ایتسکا تهیه شده است. ایتسکا یکی از وبسایت های آموزش فارکس است.

ویدئو مربوط به آموزش پیپ در فارکس

در این ویدئو پیپ و لات در فارکس به صورت کامل توضیح داده شده است.

هر پیپ (pip) در فارکس چند دلار است؟

۱ پیپ چند دلار است؟ این سوال یکی از سوالات اساسی معامله گرانی است که تازه وارد بازار فارکس شده اند و از استفاده پیپ هنگام سود و زیان ، در بین معامله گران به جای دلار گیج می شوند. جالب است بدانید وقتی در بین تریدر ها ، پس از انجام معامله و کسب سود و زیان ، بجای پیپ می گویید مثلاً ۱۰ دلار سود کردم جالب توجه نبوده و این معیار تازه کاران می باشد و حرفه ای ها متوجه خواهند شد که شما تازه کار هستید . تمامی تریدر ها از معیار پیپ جهت سنجش کارایی خود در بازار معاملاتی استفاده می کنند.

محاسبه ارزش پیپ در فارکس

در تمامی جفت ارزها به جز جفت ازری که یک طرف آن ین ژاپن (JPY) می باشد ، اگر اندازه پوزیشن را بر ۱۰۰۰۰ تقسیم کنیم اندازه دلاری هر پیپ به دست خواهد آمد. در جفت ارزی هم که شامل ین ژاپن می شود اندازه پوزیشن را بر ۱۰۰ تقسیم می کنیم. تا مقدار ارزش دلاری پیپ به دست آید.

مثلاً فرض کنید معامله ای با جفت ارز USD/EUR و پوزیشن استاندارد با حجم ۱ لات و یا همان به اصطلاح ۱۰۰۰۰۰ واحد از این جفت ارز را باز کرده و می خواهیم ارزش هر پیپ در این معامله را محاسبه کنیم. حال اندازه پوزیشن را بر ۱۰۰۰۰ تقسیم می کنیم تا ارزش هر پیپ در این معامله را به دست آوریم. که در این مثال ۱۰۰۰۰۰تقسیم بر ۱۰۰۰۰ می شود ۱۰. یعنی در این معامله هر پیپ سود و یا زیان معادل ۱۰ دلار سود و زیان می باشد.

مشاهده پیپ در لیست جفت ارزهای متاتردیر

زمانی که نرخ جفت ارزها را در متاتریدر باز کنید نرخ جفت ارزها در قسمت bid و ask نشان داده شده اند. هنگام معامله اگر قصد خرید جفت ارز را دارید قیمت ask برایتان محسوب شده و اگر قصد فروش داشته باشید قیمت bid را باید مد نظر قرار دهید. حال اگر به صفحه متاتریدر دقت کنید می بینید این قیمت ها مدام در حال تغییرند. یک پیپ یک ده هزارم نرخ جفت ارز که در لیست نرخ جفت ارزها به جز ین ژاپن مشاهده می کنید، می باشد.

برای محاسبه پیپ ابتدا صفحه متاتریدر خود را باز کنید . همانطور که در شکل نشان داده شده است ، روی Market Watch کلیک کنید تا لیست نرخ ارزها را مشاهده کنید و اگر مشاهده نکردید ، کلید های Ctrl + M را بزنید تا لیست را مطابق شکل ببینید. حال جفت ارز دلار و یورو (USD/EUR) را برای نشان دادن پیپ در نظر می گیریم . در جفت ارزها به جز ین ژاپن باید رقم چهارم اعشار را در قیمت ارزها به عنوان پیپ در نظر می گیرند.

پیپ در فارکس

مثلاً اگر نرخ جفت ارز طبق تصویر برای USD/EUR برابر با 1.18487 باشد و مقدار این جفت ارز یک پیپ افزایش پیدا کند نرخ جفت ارز برابر با 1.18497 خواهد شد. و اگر قیمت یک پیپ کاهش داشته باشد ، قیمت جفت ارز برابر 1.18477 خواهد شد. و در ین ژاپن نیز رقم دوم اعشار به عنوان پیپ و محاسبه آن در نظر گرفته می شود و سود و زیان تریدر بر حسب آن مورد محاسبه قرار می گیرد.

عدد پنجم اعشاری هم که بعد از عدد چهارم اعشار و یا همان پیپ دیده می شود ، پیپت می باشد و یک دهم پیپ می باشد و زیاد مورد استفاده نمی باشد. و در این مثال مقدار پیپت برابر با 7 می باشد. حال جفت ارزی که یک طرف آن ین ژاپن می باشد را بررسی می کنیم. مثلاً در جفت ارز USD/JPY نیز عدد دوم بعد نقطه اعشار به عنوان پیپ در نظر گرفته می شود. فرض کنید مقدار این نرخ در متاتریدر 104.867 می باشد و بعد از نیم ساعت مقدار 104.817 باشد ، نرخ جفت ارز 5 پیپ کاهش پیدا کرده است.

مفاهیم bid و ask در متاتریدر فارکس

این دو مقدار را که در بالای لیست نرخ جفت ارزها در متاتریدر مشاهده می کنید ، با یک مثال ساده بیان خواهیم کرد. مثلاً در صرافی ها اگر قصد خرید ارز دلاری دارید قیمت آن 257000 ریال در این تاریخ و اگر قصد فروش ارز دلاری دارید صرافی آن را به قیمت 253000 از شما خواهد خرید . در بروکر فارکس هم به این صورت می باشد . هنگام باز کردن معامله قیمت ASK و یا همان خرید برایتان محسوب می شود و هنگام بستن معامله قیمت bid و یا همان فروش جفت ارز برایتان لحاظ خواهد شد و این کسری کارمزد بروکر از معاملات می باشد.

انواع حجم معاملات LOT در پوزیشن

هنگام محاسبه پیپ باید ابتدا نوع پوزیشن را که برای معامله خود انتخاب می کنیم مشخص سازیم.

مفهوم لات

در گذشته، در بازار فارکس، معاملات تنها در حجمهای مشخصی که با نام Lot شناخته می شدند، صورت می پذیرفت. اندازه استاندارد یک lot معادل ۱۰۰،۰۰۰ واحد از دارائی و یا ارز مورد معامله می باشد. امروزه تعاریف مرسوم جدیدی نیز جهت سایزهای کوچکتر مانند Mini Lot، Micro Lot و Nano Lot به اصطلاحات این بازار افزوده شده است.

در جدول زیر حجم های مرسوم جهت معامله در فارکس به همراه میزان آنها به طور خلاصه شرح داده شده است.

همانگونه که در بخش مدیریت سرمایه توضیح داده ایم ، تعیین حجم معامله در میزان سود و زیان و متعاقبا” نسبت این دو بهم، تاثیر بسزائی دارد. در این قسمت به شما آموزش داده می شود که بهترین میزان حجم یک معامله باید چقدر باشد تا حداقل ریسک ممکن را داشته باشیم.

برای تعیین میزان مناسب حجم معامله باید ابتدا چند موضوع را برای خودمان روشن کنیم:

1. اولین موضوع درصد ریسک سرمایه در هر معامله است که این میزان برای معامله گران خرد بازار نباید بیشتر از ۳% کل سرمایه در هر معامله باشد.
2. دومین موضوع تعیین نقطه حد ضرر(SL) می باشد که می بایست بعد از انجام تحلیل های لازم و بسته به نوع استراتژی که از آن برای انجام معامله استفاده می کنیم و همچنین تحلیل خطوط حمایت و مقاومت، محل آن را روشن سازیم و مشخص کنیم که چند پیپ با نقطه ای که می خواهیم وارد معامله شویم فاصله دارد.
3. سومین موضوع این است که ارز حساب کاربری ما که موجودی سرمایه مان را نشان می دهد چه ارزی است
   ( معمولا” کاربران ایرانی سرمایه شان با ارز دلار است).
4. موضوع چهارم میزان کل سرمایه حساب کاربری مان است .
5. موضوع آخر میزان اهرمی (Leverage) است که در حساب کاربری از آن استفاده می کنیم که معمولا” مناسب ترین اهرم ۱:۱۰۰ می باشد.

با داشتن موارد فوق حال می توانیم محاسبه کنیم که حجم معامله ما باید چه میزان باشد تا حداکثر زیان در معامله ای که قرار است انجام بدهیم از ۳ درصد کل سرمایه مان بیشتر نگردد.

برای مثال فرض کنید مبلغ ۳،۰۰۰ دلار کل سرمایه مان است و با اهرم ۱:۱۰۰ کار می کنیم. قرار است یک معامله ی EUR/USD انجام دهیم که بعد از تعیین محل حد ضرر فاصله آن تا نقطه ورود به بازار ۳۵ پیپ است ومی خواهیم بدانیم چه میزان LOT باید معامله کنیم:

برای این هدف، ابتدا میزان ریسک را محاسبه می کنیم : ۳,۰۰۰ * ۳% = ۹۰ بنابراین حداکثر ریسک ما باید ۹۰ دلار باشد. حال میزان لات را از تقسیم ریسک به ۳۵ پیپ ، محاسبه می کنیم : ۹۰ / ۰.۰۰۳۵ = ۲۵,۷۱۴ بنابراین برای این معامله می بایست وارد یک پوزیشن ۰.۲۶ لات شویم تا اگر روند قیمت بر خلاف جهتی که ما در نظر داشتیم حرکت کرد بیشتر از ۹۰ دلار ضرر نکنیم.

نکته : برای راحتی شما، در سایت FXKAR نیز در بخش ابزار، حالت مکانیزه ی محاسبه سایز پوزیشن را قرار داده ایم تا با ورود اطلاعات فوق الذکر در آن حجم مناسب معامله تان بدست آید.

فرمول حجم مبنا و نحوه محاسبه آن!

حجم مبنا از جمله مفاهیمی است که در تابلوخوانی بورس اهمیت بسیار زیادی دارد. در این مطلب به شما می‌گوییم حجم مبنا چیست و شما را با این مفهوم بیشتر آشنا می‌کنیم، با ما همراه شوید.

از مفاهیم مهم در بورس که برای آغاز سرمایه‌گذاری باید با آن آشنا شویم، حجم مبنا است. بازاری که به ویژه در سال‌های اخیر مورد توجه بسیاری از سرمایه‌گذاران قرار گرفته است و آشنایی با مفاهیم مختلف آن می‌تواند به فعالان بورس برای تحلیل بهتر این بازار و در نهایت داشتن معاملاتی موفق‌تر کمک کند. حجم مبنا از جمله این مفاهیم است که در تابلوخوانی بورس اهمیت بسیار زیادی دارد. در این مطلب به شما می‌گوییم محاسبه حجم معامله حجم مبنا چیست و شما را با این مفهوم بیشتر آشنا می‌کنیم، با ما همراه شوید.

حجم مبنا چیست؟

با توجه به این که حجم معاملات انجام‌شده در بورس بسیار زیاد است، امکان دارد افرادی به دنبال ایجاد تغییر و دست‌کاری در قیمت و تأثیرگذاری در بازار باشند تا از این راه به کسب سود و منفعت برای خود بپردازند. یکی از راهکارها برای جلوگیری از چنین سوءاستفاده‌هایی قانون حجم مبنا است.
در واقع حجم مبنا بیان می‌کند که شرکت‌ها چگونه می‌توانند قیمت‌ها را تغییر دهند تا از به وجود آمدن قیمت‌های غیر واقعی در بازار جلوگیری شود و انجام معاملات با اطمینان بیشتری همراه باشد.
همچنین شایان ذکر است که قانون حجم مبنا نخستین بار در سال ۱۳۸۲ برای کنترل روند نوسان قیمت سهام مورد استفاده قرار گرفت تا از افزایش یا کاهش بیش از حد و بی‌رویه قیمت جلوگیری کند. این قانون با گذر زمان تغییراتی یافت تا عملکرد مناسب‌تری در بازار داشته باشد.

فرمول حجم مبنا

سرمایه‌گذاران می‌توانند با مراجعه به سایت رسمی بورس اوراق بهادار تهران، حجم مبنا برای نمادهای بورسی مدنظرشان را مشاهده کنند و نیازی به یادگیری شیوه محاسبه آن ندارند زیرا توسط خود بورس محاسبه می‌شود.

حجم مبنا برای نخستین بار برابر با پانزده درصد از کل سهام شرکت در طول یک سال تعریف شد. به این ترتیب اگر تعداد روزهای کاری یک شرکت در طول سال را مساوی دویست و پنجاه روز در نظر بگیریم، پانزده درصد از کل سهام شرکت در طول یک سال با شش ده هزارم تعداد کل سهام در طول روز برابر می‌شود که به صورت زیر قابل محاسبه است:

یعنی دست کم باید ۰٫۰۰۰۶ از تعداد کل سهام یک شرکت در طول روز معامله شوند تا شرکت مجوز ایجاد تغییر در قیمت را برای روز بعد به دست آورد.

فرمول مبنا با ۱۰ درصد

پس از مدتی فرمولی که بالاتر آوردیم تغییر یافت و به صورت ۱۰ درصد از کل سهام شرکت در طول یک سال تعیین شد. یعنی اگر مانند فرمول قبلی، تعداد روزهای معاملاتی سال را برابر ۲۵۰ فرض کنیم، در این صورت حجم مبنای روزانه برابر با چهار ده هزارم کل سهم می‌شود که به شکل زیر محاسبه شده است:

برای مدتی هم حجم مبنا را به صورت ۲۰ درصد از کل سهام در طول سال وضع کردند که مجددا با فرض برابری تعداد روزهای کاری سال با ۲۵۰، حجم مبنای روزانه با ۰٫۰۰۰۸ مساوی می‌شد.

سرانجام، در روز ۱۲ اسفند ۹۸ شرکت بورس اوراق بهادار تهران، حجم مبنای شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار را برابر با ۰٫۰۰۰۴ سهم شرکت تعریف کرد، به این شرط که حداکثر ارزش مبنا برای شرکت‌هایی با سرمایه کمتر از بیست هزار میلیارد ریال، برابر با ۱۰۰ میلیارد ریال باشد و برای شرکت‌ها با سرمایه بیست هزار میلیارد ریال یا بیشتر مساوی ۱۲۰ میلیارد ریال است. همچنین حداقل ارزش مبنا برای همه شرکت‌ها و مؤسسه‌های پذیرفته‌شده، برابر با پنجاه میلیارد ریال تعریف می‌شود.

مثالی برای محاسبه حجم مبنا

فرض کنید کل سهامی که یک شرکت دارد برابر با ۵۰۰ میلیون سهم باشد. اگر تعریف حجم مبنا را به صورت ۱۰ درصد از کل سهام شرکت در طول سال در نظر بگیریم و تعداد روزهای کاری سال هم برابر ۲۵۰ باشد، حجم مبنای این شرکت به صورت زیر محاسبه می‌شود.
یعنی باید حداقل دویست هزار سهم این شرکت معامله شود تا مجوز تغییر در قیمت برای روز بعد را داشته باشد.

کاربرد حجم مبنا

یکی از کاربردهای حجم مبنا در محاسبه قیمت پایانی است. در تابلوی معاملات تالار بورس دو نوع قیمت یکی آخرین قیمت و دیگری قیمت پایانی مشاهده می‌شود. منظور از آخرین قیمت همان قیمت آخرین معامله انجام‌شده برای آن سهم است. اما قیمت پایانی یک سهم در طول روز، برابر با میانگین قیمت‌های معاملات انجام‌شده برای آن سهم در همان روز تعریف می‌شود.

زمانی که حجم معاملات در یک روز کمتر از حجم مبنا باشد، قیمت پایانی کمتر از میانگین قیمت معاملات خواهد بود.

حذف حجم مبنا

به منظور افزایش نقدشوندگی نمادهای دارای صف فروش یا خرید، فرابورس ایران در تاریخ ۵ دی ۱۴۰۰ در اطلاعیه‌ای بیان کرد که حجم مبنای آن‌ها را حذف کنند، به صورتی که برای نمادهایی در بازار پایه که دارای صف خرید یا فروش به مدت بیست روز معاملاتی باشند، مبنا به عدد یک تغییر می‌کند که این موضوع عملا به معنای حذف حجم مبنا برای چنین نمادهایی است.

سخن آخر

در این مطلب به شما گفتیم حجم مبنا چیست؟ حجم مبنا بیان می‌کند که شرکت‌ها چگونه می‌توانند قیمت‌ها را تغییر دهند تا از به وجود آمدن قیمت‌های غیر واقعی در بازار جلوگیری شود. آشنایی با حجم مبنا و دیگر اطلاعاتی که در خصوص وضعیت معاملات سهم‌های مختلف ارائه می‌شود می‌تواند به فعالان بورس برای تحلیل بهتر این بازار کمک کند.

میانگین حجم ماه در بورس چیست؟

در مقالات قبل در رابطه با تابلوی معاملاتی صحبت کردیم. یکی از موارد حائز اهمیت برای خرید یک سهم به‌خصوص از دید تکنیکال بررسی حجم معاملات است. با استفاده از تابلوی معاملاتی هر سهم می‌توان از حجم معاملات روزانه و میانگین حجم ماه مطلع شد. با بررسی این موارد می‌توان از نقدشوندگی سهم و نقاط ورود و خروج مناسب آگاه شد. در ادامه بیشتر در رابطه با این موارد صحبت خواهیم کرد پس همراه تالاربورس باشید.

حجم معاملات سهام چه می‌گوید؟

به تابلو معاملاتی سهم زیر دقت کنید، اعداد با ما صحبت می‌کنند، اگر زبان آن‌ها را بلد باشیم.

حجم معاملات، نشان‌دهنده تعداد سهمی است که امروز (تا این لحظه) معامله شده. تعداد معاملات هم به ما می‌گوید چند معامله تا الان انجام شده است. دقت کنید که نگفتیم چند نفر معامله کرده‌اند زیرا ممکن است در یک روز ، یک فرد دو بار سفارش خرید بگذارد. بنابراین می‌گوییم چند معامله انجام شده است

حجم معاملات - میانگین حجم ماه

در تابلو بالا که ساعتی قبل از اتمام زمان بازار گرفته شده، می‌بینیم که طی 748معامله، یک میلیون نهصد و پنج هزار سهم بین سهامداران با ارزشی معادل 6،806،300،000 تومان جابجا شده است.

افزایش حجم معاملات در روند صعودی نشانه خوبی برای آینده سهم است اما در روندهای نزولی افزایش حجم معاملات معمولا نشان‌دهنده خروج پول از سهم است. حجم معاملات به تنهایی اطلاعات خاصی در اختیار ما قرار نمی‌دهد، اما زمانی که با میانگین حجم ماه مقایسه شود، می‌تواند نقاط ورود و خروج به یک سهم را به ما نشان دهد. اما چگونه؟ در ادامه به بررسی این موضوع می‌پردازیم.

میانگین حجم ماه معاملات سهام چیست؟

میانگین حجم ماهِ یک سهم به ما می‌گوید که طی یک ماه گذشته (21 روز معاملاتی قبل از امروز)، روزانه به‌طور متوسط چقدر از این سهم معامله شده است.

فرمول محاسبه میانگین حجم ماه

دلایل اهمیت میانگین حجم ماه

میانگین حجم ماه برای سرمایه‌گذاران از چند جهت قابل محاسبه حجم معامله اهمیت است:

نقدشوندگی سهام در بورس

میانگین حجم ماه به‌نوعی ما را از وضعیت نقدشوندگی سهم مطلع می‌کند. در تابلو بالا میانگین حجم ماه برابر با عدد 5,021,000 واحد است. حالا ممکن است در یک روز 6 میلیون سهم معامله شود و در روز دیگر 4 میلیون.

هرچه این مقدار بیشتر باشد نشان می‌دهد که قابلیت نقدشوندگی سهم بیشتر است. قابلیت نقدشوندگی به ما می‌گوید که اگر حجم بالایی از سهم را خریدیم، ممکن است هنگام فروش آن دچار مشکل شویم؟

این موضوع اهمیت بسیار زیادی برای سرمایه‌گذاران، به‌خصوص سبدگردان‌ها دارد. سهم‌هایی که نقدشوندگی پایینی دارند، معمولا جذابیت کمی برای سرمایه‌گذاران دارند‌.

تعیین نقاط ورود و خروج سهم

چه زمانی وارد یک سهم می‌شوید؟ بسیاری از افراد تنها به اندیکاتورهای موجود در تحلیل تکنیکال متکی هستند و زمانی که یک اندیکاتور سیگنال خرید می‌دهد به سرعت وارد سهم می‌شوند. این کار نه کاملا اشتباه است و نه صد در صد صحیح. در بعضی مواقع می‌بینیم که سیگنال یک اندیکاتور کمی بعد از صدور ، نقض (Fail) می‌شود. بررسی حجم معاملات در این شرایط می‌تواند ما را از خرید مطمئن کند. زمانی که صدور سیگنال خرید با افزایش حجم معاملات همراه باشد، می‌توان امید بیشتری به تغییر روند داشت. این موضوع زمانی که اندیکاتورها سیگنال خروج می‌دهند هم صادق است. اگر سیگنال خروج همراه با افزایش حجم معاملات باشد می‌توان با خیال راحت‌تری از سهم خارج شد.

در اصطلاح فنی می‌گویند «حجم، تحلیل را تایید می‌کند.»

در رابطه با حجم مشکوک معاملات در مقالات پیشین صحبت کردیم و گفتیم که روش‌های متفاوتی برای آگاهی از آن وجود دارد. در واقع حجم مشکوک به ما می‌گوید در این روز، چندین برابر سایر روزها (میانگین حجم ماه) در سهم معامله شده. بررسی کن ببین چه‌خبر است؟

ممکن است حجم زیادی از سهم تنها توسط چند مشتری حقیقی خریداری شده باشد، وقتی چند نفر حجم زیادی سهم خریداری می‌کنند، معمولا نشانه خوبی برای خرید سهم است. اما تنها بررسی حجم معاملات نمی‌تواند به ما بگوید که فلان سهم را بخر یا بفروش. تحلیل تکنیکال و بررسی تابلو سهم نیز می‌توانند در تعیین نقاط ورود و خروج مطمئن به ما کمک زیادی کنند.

کمک به آنالیز سطوح حمایتی و مقاومتی (پیش‌بینی روند آینده سهام)

از مباحث ابتدایی تحلیل تکنیکال سطوح حمایت و مقاومت هستند. سطوح حمایت معمولا از ریزش قیمتی سهم جلوگیری می‌کنند و سطوح مقاومت هم از بالا رفتن بیش از حد قیمت جلوگیری می‌کنند. معمولا حجم معاملات در این نواحی افزایش پیدا می‌کند.

اما این سطوح همیشه موفق نیستند. برای مثال اگر حجم معاملات در سطح حمایتی کم باشد، ممکن است این سطح از دست برود و سهم ریزش قیمتی بیشتری پیدا کند.

حجم معاملات و سطوح مقاومت و حمایت

به تصویر بالا دقت کنید، به خط قرمز، که قیمت می‌تواند کمی بالاتر یا پایین‌تر از آن نوسان کند، سطح حمایتی می‌گوییم. به سطح قرمز هم ناحیه مقاومتی گفته می‌شود.

نمودار میله‌ای که زیر کندل‌های قیمتی کشیده شده، حجم معاملات در آن روز را نشان می‌دهد. اگر به شماره 1 دقت کنید، می‌بینید که سهم در ناحیه حمایتی(خط آبی)، بسیار بیشتر از میانگین حجم ماه معامله شده است و با یک کندل صعودی تغییر فاز داده و وارد روند صعودی شده.

در ادامه بعد از عبور کندل‌ها از ناحیه مقاومتی (از دست رفتن ناحیه مقاومتی-خط قرمز)، سهم با یک حجم نسبتا بیشتر از میانگین حجم ماه، بالای خط مقاومت تثبیت شده و مسیرش را ادامه داده است. بعد از شکست این مقاومت قیمت سهم به روند صعودی خود ادامه داده.

البته توجه داشته باشید که حجم معاملات به تنهایی نمی‌تواند فاکتور خوبی برای خرید یا فروش نیست و باید به سایر موارد نیز توجه کرد.

آموزش دیدن حجم معاملات در ره‌آورد

آوردن حجم معاملات در ره‌آورد کار بسیار ساده‌ای است.

1. نماد مورد نظر را در ره‌آورد باز کنید.
2. نمودار پیشرفته را باز کنید.
3. گزینه indicators+ را انتخاب کنید.
4. volume را انتخاب کنید.

تا اینجا با اهمیت مقایسه حجم معاملات روزانه با میانگین حجم ماه آشنا شدیم. اگر سوالی برایتان پیش آمد می‌توانید آن را با ما درمیان بگذارید.