فیات کارنسی چیست؟
ارز فیات (Fiat Currency) چه تفاوتی با کریپتو کارنسی دارد؟
ارز فیات (Fiat Currency) یک پول قانونی بوده و ارزشش ناشی از صدور توسط دولت است و به کالای فیزیکی وابسته نیست. با فیات کارنسی بیشتر آشنا شوید.
قدرت دولتی که ارز فیات را صادر میکند، مهمترین فاکتور در تعیین ارزش این نوع پول است. بیشتر کشورهای جهان از فیات برای خرید کالا، خدمات، سرمایهگذاری و پسانداز استفاده میکنند. سیستم فیات با ایجاد ارزش برای پول قانونی (Legal Tender)، جایگزین «استاندارد طلا» (Gold Standard) و سایر سیستمهای کالا محور شد. در حال حاضر بیشتر پولهای کاغذی جهان مانند دلار آمریکا، یورو و دیگر ارزهای بزرگ، فیات کارنسی هستند.
تاریخچه فیات کارنسی
پول فیات قرنها پیش در کشور چین متولد شد. استان سیچوآن (Sichuan) طی قرن یازدهم میلادی صدور پول کاغذی را آغاز کرد. در ابتدا امکان تبدیل این پول کاغذی به ابریشم، طلا و یا نقره وجود داشت ولی در نهایت با به قدرت رسیدن کوبلای خان (Kublai Khan) در قرن سیزدهم میلادی، یک سیستم ارز فیات تشکیل شد. مورخان ادعا میکنند که این سیستم پولی در سقوط امپراتوری مغول نقشی اساس داشت و هزینههای بیش از اندازه و ابرتورم (Hyperinflation) ریشه اصلی مشکلات آن بودند.
طی قرن ۱۷ میلادی، پول فیات در اروپا توسط کشورهای اسپانیا، سوئد و هلند مورد استفاده قرار گرفت. البته سیستم فیات در سوئد شکست خورد و دولت مجبور شد آن را کنار بگذارد و از استاندارد نقره استفاده کند. در طول ۲ قرن بعدی، فرانسه نو (Nouvelle-France) در کانادا، مستعمرات آمریکا و سپس دولت فدرال ایالت متحده از ارز فیات استفاده کردند و نتایج مختلفی گرفتند.
با فرا رسیدن قرن بیستم میلادی، آمریکا دوباره استفاده از ارز کالا محور را در دستور کار قرار داد، اما این بار به صورت محدودتر. در سال ۱۹۳۳، دولت امکان تبدیل پول کاغذی به طلا را از بین برد. در سال ۱۹۷۲ (دوران ریاست جمهوری نیکسون) ایالات متحده استاندارد طلا را به کلی کنار گذاشت و از سیستم ارز فیات استفاده کرد. در نتیجه این اقدام، مرگ استاندارد طلا در سطح جهانی حتمی شد و کشورهای مختلف تصمیم گرفتند از فیات استفاده کنند.
فیات کارنسی چگونه کار می کند؟
پول فیات به ۲ دلیل میتواند ارزش داشته باشد: یا دولت آشنایی با ارز فیات صادرکننده ارزش آن را حفظ میکند یا طرفین تراکنش بر سر میزان ارزش آن به توافق رسیدهاند. در طول تاریخ، دولتها با استفاده از کالاهای ارزشمند مثل طلا و نقره، سکه میساختند یا پولی که امکان تبدیل آن به یک کالای ارزشمند وجود داشت را چاپ میکردند. اما ارز فیات قابل تبدیل نیست. خود کلمه فیات در زبان لاتین به معنای عبارت دستوری «اینگونه خواهد بود» یا «بگذارید انجام شود» ترجمه میشود.
از آن جایی که پول فیات پشتوانه فیزیکی ندارد، با خطر کاهش ارزش به دلیل تورم مواجه است و حتی ممکن است در صورت رخ دادن ابرتورم (hyperinflation) ارزش خود را به کلی از دست بدهد. اگر مردم ارز ملی یک کشور را قبول نداشته باشند، ارزش آن از بین خواهد رفت. اما پولی که پشتوانهاش طلا باشد، ارزش ذاتی دارد، چرا که در بازار تقاضا برای طلا در صنایعی مثل جواهرات، تزئینات، تولید وسایل الکترونیک، رایانهها و وسایل نقلیه هوافضا وجود دارد.
دلار آمریکا هم پول فیات به شمار میآید و هم پول قانونی که میتوان با استفاده از آنان بدهیهای خصوصی و عمومی را پرداخت کرد. به هر ارزی که توسط دولت قانونی اعلام میشود، پول قانونی (Legal Tender) میگویند. بسیاری از دولتها ابتدا یک پول فیات صادر کرده و سپس با تبدیل آن به استانداردی برای پرداخت بدهی، فیات را به پول قانونی تبدیل میکنند.
در اوایل تاریخ ایالات متحده، پشتوانه ارز این کشور طلا و در بعضی موارد نقره بود. با تصویب لایحه اضطراری بانکداری سال ۱۹۳۳ (Emergency Banking Act of 1933)، دولت فدرال امکان تبدیل ارز به طلای دولتی را از بین برد. در سال ۱۹۷۱ استاندارد طلا که تا آن زمان پشتوانه ارز ایالات متحده بود به کلی کنار رفت و علاوه بر این، ارسال طلا به کشورهای خارجی که در ازای دریافت ارز آمریکا انجام میشد، نیز پایان یافت.
از آن زمان تاکنون پشتوانه دلارهای آمریکا «اعتماد کامل و اعتبار دولت ایالات متحده» بوده است. در گذشته روی دلارها این نوشته وجود داشت که:
دلار، پول قانونی (Legal Tender) برای پرداخت تمام بدهیهای خصوصی و عمومی است، ولی در خزانهداری ایالات متحده یا در هر شعبه از بانک فدرال رزرو، امکان تبدیل آن به پول مشروع (Lawful Money) وجود ندارد.
بنابراین میتوان گفت که امروزه دلارهای آمریکا Legal Tender هستند و نه Lawful Money که امکان تبدیل آن به طلا، نقره یا هر نوع کالای دیگری وجود دارد.
ارز فیات چه تفاوتی با استاندارد طلا دارد؟
استاندارد طلا امکان تبدیل اسکناسهای کاغذی به طلا را فراهم میکرد و پشتوانه تمام پولهای کاغذی این سیستم، مقداری مشخصی از این فلز گرانبها بود که توسط دولت نگهداری میشد. در یک سیستم ارزی کالا محور، دولتها و بانکها تنها در صورتی میتوانند ارز جدید وارد چرخه اقتصاد کنند که مقدار متناسبی از طلا در ذخایر خود داشته باشند. چنین سیستمی توانایی دولت برای تولید پول و افزایش ارزش آن (صرفا بر اساس فاکتورهای اقتصادی) را محدود میکند.
مقایسۀ ارز فیات و ارزدیجیتال
با داغ شدن مبحث ارز دیجیتال، موضوع مقایسه، پذیرش و بهکارگیری این ارزهای جدید نیز در جامعه شدت گرفته است. برخی از افراد پیشتر نسبت به پذیرش این ارزها اقدام کردهاند و در مورد آنها اطلاعات کاملی دارند.
اما عده دیگری با این پرسش و سردرگمی مواجهند که بهترین گزینه برای آنها چه میتواند باشد؟ اگر به صورت مسئله نگاه کنیم، ارزهای دیجیتال قابلیت پسانداز در بانکها را ندارند و در هر فروشگاهی به سادگی نمیتوان از آنها استفاده کرد.
پس این ارزها دقیقاً چه استفادهای دارند؟ پیش از آن که به بررسی دقیقتر جزئیات رمزارزها و موارد استفاده از آنها بپردازیم، ابتدا نگاهی خواهیم داشت به تفاوتها و شباهتهای این ارزها با ارزهای رایج بین المللی یا همان پول فیات (fiat).
پول فیات
پول فیات، پولی است که از جانب دولت و حکومت بعنوان ارز قانونی اعلام شده و توسط یک کالای فیزیکی پشتیبانی نمیشود. اغلب مردم در سراسر جهان آشنایی با ارز فیات در کارهای روزمره خود از پول فیات استفاده میکنند. اما از آنجاییکه این پول توسط یک کالای فیزیکی (مانند طلا و نقره) پشتیبانی نمیشود، ارزش آن به اعتقاد و اعتباری است که از طرف دولت مربوطه القا شده است.
مزایا:
مدیریت اعتبار : پول فیات نیازی به پشتیبانی توسط منابع ثابت و مادی ندارد، از این رو بانکهای مرکزی میتوانند میزان عرضه آن را به نسبت شرایط مدیریت کنند. این مسئله باعث خواهد شد تا بانکهای مرکزی از قدرت اقتصادی برای مدیریت اعتبار، نرخ بهره و نقدینگی برخوردار شوند.
کمک به بحران اقتصادی : چاپ و نگهداری از پول فیات میتواند در شرایط رکود اقتصادی محلی نقشی نجاتبخش داشته باشد. بااینحال استفاده از این روش در مقیاس وسیع و یا در شرایط رکود جهانی موثر نیست.
پایداری نسبی : برخلاف طلا و یا ارزهای دیجیتال که ارزش آنها بسته به شرایط بازار تغییر میکند، ارزش پول فیات معمولاً با پایداری نسبی همراه است. بااینحال ارزش این نوع از ارز عمدتاً به قدرت دولت و حکومت وابسته است.
معایب:
درصورت عرضه نامحدود پول فیات ممکن است تورم افسار گسیختهای ایجاد شود. ارزهای وابسته به منابع ثابتی مانند طلا و نقره، باتوجه به عرضه محدود این منابع، در بلندمدت پایداری بیشتری دارند.
بسته به میزان انباشتگی ثروت و محل عرضه، ممکن است مالیات بالایی داشته باشد.
بهدلیل عدم پشتیبانی توسط یک کالای فیزیکی، امکان بازخرید آن وجود ندارد.
ثبات آن وابسته به دولت است . درصورتیکه یک دولت از لحاظ اقتصادی عملکرد مثبتی داشته و بانکهای آن به خوبی کار کنند، پول فیات کارکرد مناسبی خواهد داشت؛ ولی زمانیکه یک کشور بهدلیل ضعف مدیریتی و یا هر دغدغه دیگری دچار مشکل شود، پول فیات آن نیز دچار عدم ثبات شده و مردم آن کشور از لحاظ مالی متضرر خواهند شد.
سرعت تراکنش کند : باوجود پیشرفتهای فناوری و اینترنت و درنتیجه کاهش زمان تراکنشها، تراکنشهای الکترونیکی این نوع از پول معمولاً چندین روز به طول میانجامند و همچنین شامل تاخیرهای بانکی و کارمزد نیز میشوند.
امکان چاپ غیرقانونی و جعل آن وجود دارد. پولهای فیات چاپی و چکها آسانترین اهداف برای جعل به شمار میروند.
مقایسۀ ارز فیات و ارزدیجیتال
ارز دیجیتال
رمزارزها از نوع ارزهای دیجیتالی بهشمار میروند. اغلب این ارزها بر مبنای فناوری بلاکچین ایجاد شده و برای حفظ امنیت آنها از رمزنگاری استفاده میشود. این ویژگی امنیتی امکان کنترل و ایجاد واحدهای جدید و انتقال امن داراییها را فراهم میکند.
برخلاف پول فیات که توسط بانکهای مرکزی و دولتها کنترل میشوند، رمزارزها بهصورت غیرمتمرکز کنترل میشوند. بیتکوین اولین ارز رمزنگاری شده غیرمتمرکز بود که در سال ۲۰۰۹ پدید آمد. از زمان توسعه آن به بعد، هزاران آلتکوین و توکن رمزنگاری شده دیگر برای اهداف مختلفی ایجاد شدهاند.
مزایا:
تعداد ارزهای رمزنگاری شده به سرعت افزایش نیافته و دچار تورم نمیشوند . دولتها و بانکهای مرکزی به هراندازهای که بخواهند قادر به چاپ پول رایج خود هستند. همین مسئله باعث میشود تا پول فیات در دام تورم گرفتار شود.
دسترسی جهانی : ماهیت غیرمتمرکز ارزهای رمزنگاری شده باعث شده تا دسترسی به آنها برای افراد سراسر جهان مقدور شود. درنتیجه برای استفاده از این ارزها محدودیت وجود ندارد و آشنایی با ارز فیات نیازی نیست که برای بکارگیری آنها به خدمات بانکی دسترسی داشته باشیم.
تراکنشهای شفاف : یکی از مهمترین مزایای رمزارزها شفافیت تراکنشهای آن است. به لطف وجود دفترکل باز یا همان بلاکچین، تراکنشهای ثبت شده به صورت عمومی تایید شده و غیرقابل تغییر و بازگشت هستند.
این ارزها به سادگی مشمول مالیات نمیشوند .
رمزارزها بهراحتی قابل انتقال هستند . انتقال این ارزها بهصورت نامحدود و تقریباً آنی انجام میپذیرد.
غیرقابل جعل : ماهیت غیرمتمرکز رمزارزها باعث شده تا ایجاد هر توکن و سکه دیجیتالی جدید نیازمند تایید عمومی باشد. درنتیجه تکثیر غیرمجاز و جعل این ارزهای دیجیتالی غیرممکن است.
فاقد کارمزد بانکی : بانکها به دلایل مختلفی همچون هزینه انتقال، نگهداری ماهانه، هزینه برداشت، هزینههای بینالمللی بانکی و اضافه برداشت، اقدام به دریافت مبالغ اضافی از مشتریان خود میکنند. این درحالی است که کل هزینههای مرتبط با رمزارزها، به هزینههای شبکه مربوط بوده و به نسبت مبالغ دریافتی از جانب بانکها بسیار پایین است.
مقایسۀ ارز فیات و ارزدیجیتال
معایب:
ارزش یک رمزارز مستقیماً به میزان تقاضای آن بستگی داشته و قابل کنترل نیست.
این ارزها هنوز از محبوبیت بالایی برخوردار نیستند . از آنجایی که اغلب مردم هنوز درک درستی از کاربرد رمزارزها ندارند، درحالحاضر بسیاری از افراد و کسبوکارها این نوع ارزها را بهعنوان یک پول رایج نپذیرفتهاند. درنتیجه استفاده از ارزهای رمزنگاری شده هنوز در مرحلهای محدود قرار دارد.
امکان انجام فعالیتهای مجرمانه در دنیای ارزهای رمزنگاری شده وجود دارد. از آنجایی که این نوع از ارزها بسیار جدید هستند، رگولاتورها هنوز در مرحله توسعه راهکارهایی برای جلوگیری از فعالیتهای جنایی از طریق آنها قرار دارند. پیش از آن که مقررات مشخصی برای شناسایی مشتری (KYC) در مبادلات ارزهای رمزنگاری شده تبیین شود، مجرمان به سادگی و بدون لو رفتن هویت واقعی خود قادر به انجام معاملات با این ارزهای دیجیتال بودند.
ارزش ناپایدار : همانطور که اشاره شد رمزارزها توسط یک دولت یا بانک مرکزی کنترل نمیشوند. از همین رو ممکن است ارزش این ارزهای بسیار ناپایدار بوده و به سرعت تغییر یابد. برخی از مردم این ویژگی ارزهای دیجیتال را ستایش میکنند؛ چراکه امکان ریسک و دریافت سود بالا را فراهم میکند. این درحالی است که عده دیگری از مردم داراییهای باثباتتر را ترجیح میدهند.
امکان دستکاری در بازار : گاهی در بازار رمزارزها شاهد پیادهسازی طرحهایی مانند پمپ و تخلیه (Pump and dump) هستیم که به دلیل ماهیت تراکنشهای این ارزهای دیجیتال، امکان ردیابی آنها بسیار دشوار است.
مقایسۀ ارز فیات و ارزدیجیتال
چگونه میتوان از رمزارزها استفاده کرد؟
در کنار مواردی چون تجارت ارزهای دیجیتال و اندوختن ثروت، استفاده از این ارزهای دیجیتالی به روشهای متعددی امکانپذیر بوده و همه روزه کانالهای بسیار و روشهای متنوعتری برای بهرهگیری از آنها ایجاد میشود. در ادامه به معرفی برخی از این روشها میپردازیم:
سرمایهگذاری : ارزهای رمزنگاری شده باعث شدهاند تا راه برای کسانی که قصد سرمایهگذاری در استارتآپهای جدید را دارند، آسانتر شده و موانع آنها برای تعامل با سایر سرمایهگذاران برطرف شود.
ارسال پول در مقیاس جهانی بدون پرداخت کارمزدهای بانکی و بینالمللی: همه روزه برای افرادی که از دسترسی به بانکها محروم هستند، راهکارهای جدیدی ابداع میشود. ارسال پول به صورت بینالمللی از آشنایی با ارز فیات طریق ارزهای رمزنگاری شده به ویژه اهمیت بالایی برای جمعیتهای فقیر و کشورهای محروم در سراسر جهان دارد.
استفاده در سفر : صنعت سفر و توریسم یکی از بزرگترین حوزههایی است که میتوان در آن از رمزارزها استفاده کرد. این مسئله به لطف وجود ماهیت غیرمتمرکز و جهانی این ارزها حاصل شده است.
شرکتهای مسافرتی زیادی ازجمله چیپایر (CheapAir)، بیتکوین تراول (bitoin.travel) و تراوالا (travala) از رمزارزها پشتیبانی میکنند. در نتیجه مسافران قادراند تا با کمک این ارزها یک سفر جهانی را برنامهریزی کرده و هزینههای خود را با آن بپردازند. حتی برای پرداخت هزینههای سفر به فضا نیز میتوانید از ارزهای دیجیتال استفاده کنید!
فرصتهای بازاریابی: تعداد شرکتهای جدید افزایش پیدا کرده و صنعت بازاریابی و تولید محتوا در بخش بازار ارزهای رمزنگاری شده رشد یافته است. شرکت در برنامههای ایر دراپ (Airdrop) و باونتی(Bounty) این فرصت را برای مردم فراهم میکند که از تلاشهای بازاریابی مشترک سود ببرند.
خرید: فروشگاههای آنلاین زیادی درحال پذیرش رمزارزها بهعنوان روشی برای پرداخت هستند. برخی از بازارهای مبتنی بر بلاکچین نیز برای پرداخت هزینههای خرید کالا و دریافت خدمات، تنها از این ارزهای دیجیتال پشتیبانی میکنند.
بازی و تفریح: تعداد بازیهای آنلاینی که در آنها از رمزارزها استفاده میشود، درحال افزایش است. حتی برخی از این بازیها امکان تبدیل ارزهای رمزنگاری شده به پول فیات و یا نوع دیگری از داراییها را نیز امکانپذیر ساختهاند.
خرید خانه: صنعت املاک و مستغلات یکی دیگر از صنایعی است که در بازار ارزهای دیجیتال رشد سریعی دارد. بسیاری از شرکتهای مبتنی بر توکن و سکههای دیجیتال در حوزههایی چون به اشتراکگذاری زمین و ساخت و ساز فعالیت دارند.
نتیجهگیری
هنگامیکه بحث کاربرد به میان میآید، ارز دیجیتال و پول فیات عملکرد یکسانی دارند. از هر دوی این ارزها میتوان برای اموری چون تبادل، خرید کالاها و خدمات، اعتبار، ذخیرهسازی و یا انتقال استفاده کرد. هردوی آنها وابسته به عوامل اقتصادی بوده و بسته به این عوامل ممکن است افزایش و یا کاهش یابند. هیچ یک از این ارزها توسط یک کالای فیزیکی پشتیبانی نمیشوند و ارزش آنها وابسته به شرایط خاصی همچون میزان تامین و تقاضا تغییر میکند.
زمان خیلی زیادی صرف شده تا پول فیات به ثبات برسد و به عنوان یک روش مرسوم جهانی مورد استفاده قرار بگیرد. بر همین اساس میتوان نتیجه گرفت که رمزارزها درحالحاضر در مراحل ابتدایی چرخه زندگی خود قرار داشته و در طول سالیان آینده رایجتر خواهند شد.
هر یک از این ارزها مزایا و معایب مربوط به خود را دارند؛ بااینحال، حجم عظیم قابلیتهای معرفی شده توسط یک سیستم ارز غیرمتمرکز چیزی نیست که به سادگی بتوان از آن چشمپوشی کرد. ارزهای دیجیتالی ممکن است درحالحاضر نتوانند یک ساختارشکنی عظیم را در جهان ایجاد کنند، ولی با گذر زمان تاثیر خود را خواهند گذاشت.
تفاوت فیات با استیبل کوین ها
تکنیک خرج کردن پول با تغییر زمان تغییر می کند. دنیای اطراف ما در حال توسعه درمسیر رسیدن به یک اقتصاد رایانه ای است که در آن تنها بخش کوچکی از پول جهانی به عنوان اشکال فیزیکی ارزها نشان داده می شود در حالی که بخش باقیمانده پول نقد به صورت الکترونیکی با استفاده از برنامه های پرداخت آنلاین یا توسط کارت های پرداختی مبادله می شود. همین موضوع باعث شده تا ارز دیجیتال در سراسر دنیا در حال ظهور و گسترش باشد. طرفداران سیستم ارز دیجیتال معتقدند در آینده ارز دیجیتال جایگزین ارز فیات خواهد شد. ارز فیات یا پول فیات همان پول ملی کشورهاست که توسط دولت ها یا بانک های مرکزی چاپ می شود. استیبل کوین ها رمزارزهایی هستند که سعی می کنند ارزش بازار خود را به برخی منابع خارجی مانند دلار متصل کنند. قبل از آنکه به تفاوت فیات با استیبل کوین ها بپردازیم بهتر است درمورد هرکدام از این اصطلاحات بیشتر بدانیم.
ارز فیات چیست؟
پول فیات شامل پول کاغذی و سکه بوده و ارزش آن توسط دولتی که آن را چاپ می کند مشخص می شود. پول هایی مانند دلار، ریال، پوند و یورو همه در زمره ارزهای فیات قرار می گیرند.
ارزش ارز فیات توسط کالای فیزیکی مانند طلا و نقره پشتیبانی نمی شود بلکه از رابطه بین عرضه و تقاضا و ثبات دولتی که آن را صادر می کند ناشی می شود.
دولت ها به واسطه ارز فیات امکان کنترل اقتصاد خود را خواهند داشت چرا که این دولت ها هستند که اقدام به چاپ پول فیات می کنند. البته همین موضوع ممکن است باعث چاپ بی رویه پول و در نتیجه تورم شود.
استیبل کوین چیست؟
در حالی که بیت کوین (BTC) همچنان محبوب ترین ارز در میان ارزهای رمزنگاری شده است اما همچنان از نوسانات زیادی در ارزش گذاریهای خود رنج می برد. به عنوان مثال، از سطح 4000 دلار در اوج همه گیری ویروس کرونا در مارس 2020 به تقریبا 65000 دلار در آوریل 2021 رسید و در ژوئن 2021 به حدود 30،000 دلار رسید.
نوسانات بیت کوین به گذشت چندین ماه مربوط نمی شود بلکه ممکن است نوسانات قیمت به صورت روزانه نیز بسیار زیاد باشد. به طوری که معمولا مشاهده می شود که این رمزارز در عرض چند ساعت بیش از 10 درصد در جهت کاهش یا افزایش قیمت حرکت می کند.
ماهیت بی ثبات ارزهای دیجیتال مثل بیت کوین یکی از دلایلی است که باعث می شود بیت کوین و سایر رمزارزها چندان با اقبال عمومی مواجه نشوند. اساسا، یک ارز باید به عنوان وسیله مبادله پولی و شیوه ذخیره ارزش پولی عمل کند و ارزش آن نیز باید در افق های طولانی مدت نسبتا ثابت بماند.
به عبارت دیگر در حالت ایده آل، یک کوین ارز دیجیتال باید قدرت خرید خود را حفظ کند و کمترین تورم ممکن را داشته باشد. این موضوع فلسفه شکل گیری استیبل کوین ها شد چرا که استیبل کوین ها راه حلی برای دستیابی به این رفتار ایده آل ارائه می دهند.
استیبل کوین ها درواقع ارزهای رمزنگاری شده ای هستند که در طول زمان دارای ارزش ثابتی هستند برخلاف سایر ارزهای دیجیتالی که دارای نوسانات زیادی هستند استیبل کوین ها برای اینکه بتوانند به این ارزش پایدار دست پیدا کنند خود را با با پول های فیات همسو می کنند. به طوری که استیبل کوین ها به تعداد سکه هایی که در گردش دارند، توسط دارایی های ذخیره شده پشتیبانی می شوند.
مزیت مهم استیبل کوین ها این است که به واسطه پشتیبانی ارزهای فیات از استیبل کوین ها، دارندگان آن ها می توانند از ضررهای احتمالی جلوگیری کرده و سود خود را در بازار خرسی حفظ کنند. به عنوان مثال هنگامی که بازار بیت کوین روند نزولی دارد می توانند با تبدیل تمام آشنایی با ارز فیات بیت کوین ها به استیبل کوین، خود را از این نوسانات در امان نگاه دارند. استیبل کوین ها از نوسانات قیمت یا در امان هستند یا تاثیر کمی از نوسانات بازار داشته اند.
عرضه استیبل کوین ها به چه صورت است؟
با توجه به شرایط بازار عرضه استیبل کوین ها تنظیم می شود. اغلب استیبل کوین ها توسط شرکت ها و توسعه دهندگان توکن های اصلی مانند اتریوم و بایننس عرضه می شوند.
انواع استیبل کوین ها
استیبل کوین ها فقط با پشتوانه ارز فیاتی مانند دلار ایجاد نمی شوند بلکه برخی از آن ها به واسطه دارایی های دیگری مانند طلا ایجاد و پشتیبانی می شوند. به طور کلی انواع استیبل کوین ها عبارتند از:
- استیبل کوین با پشتوانه ارز سنتی: رایج ترین نوع استیبل کوین ها هستند که توسط ارزهای سنتی مانند دلار پشتیبانی می شوند.
- استیبل کوین با پشتوانه دارایی: توسط کالاهایی پشتیبانی می شوند که قابل تبدیل شدن به پول هستند.
- استیبل کوین با پشتوانه رمزارز: این نوع استیبل کوین ها توسط سایر رمزارزها پشتیبانی می شوند.
- استیبل کوین بدون پشتوانه: هیچ دارای به عنوان پشتیبان برای این نوع استیبل کوین ها وجود ندارد.
نمونه هایی از استیبل کوین های معروف با پشتوانه ارز سنتی
یکی از استیبل کوین های معروف، تتر است. این ارز دیجیتال از ارزش دلار آمریکا تقلید و تبعیت می کند. به طوری که هر واحد آن همیشه 1 دلار قیمت دارد. تتر در بین فعالان اکوسیستم بلاک چین از محبوبیت بسیار زیادی برخوردار است و مالک آن شرکت Thether Limited است.
از آنجا که دلار آمریکا پشتوانه تتر است، دارندگان ارزهای دیجیتال می توانند دارایی خود را به تتر که نماینده ارزش دلار آمریکا است، تبدیل کنند. در این صورت و در زمان بحران های مالی و نوسانات اقتصادی دارندگان تتر نیازی به نقد کردن دارایی خود نخواهند داشت چرا که مالک دارایی هستند که برابر با دلار است.
ترو یو اس دی TUSD (TrueUSD): یکی دیگر از استیبل های کوین هایی است که در بازار ارزهای دیجیتال مطرح شده است. هر کاربر ارز دیجیتال در سیستم ترو میتواند TUSD را از طریق حساب سرمایه گذاری به دلار آمریکا تبدیل کند.
استیبل جمینی Gemini (GUSD): این استیبل کوین توسط دوقولوهای وینکلوز ایجاد شده که از طرفداران پر و پا قرص سیستم ارزهای دیجیتال هستند. دلار آمریکا از استیبل کوین جمینی پشتیبانی می کند. در صورت تمایل به خرید این استیبل کوین باید این سکه را با دلار آمریکا از صرافی جمینی خریداری کنید.
نمونه هایی از استیبل کوین ها با پشتوانه دارایی
DGX: یکی از معروفترین استیبل کوین ها با پشتوانه دارایی توکنهای دیجیکس (DGX) است. این توکن ها به صورت توکن ERC-20 و با پشتوانه دارایی طلا عرضه می شوند.
صندوقی که برای نگهداری از دیجیکس استفاده می شود The Safe House نام دارد. کاربران توکن دیجیکس هرموقع که دوست داشته باشند می توانند توکن های خود را نقد کنند.
Tiberius Coin: استیبل کوین معروف دیگر با پشتوانه دارایی، تیبریوس است. این سکه توسط هفت نوع فلز پشتیبانی می شود که شامل پلاتینیم، طلا، کبالت، نیکل، قلع، س و آلومینیوم هستند.
نمونه هایی از استیبل کوین هایی با پشتوانه رمزارز
DAI: میکردائو دو توکن به نامهای MKR و DAI عرضه می ند که هردو توسط اتریوم پشتیبانی می شوند.
Synthetix: نمونه دیگری از استیبل کوین با پشتوانه رمزارز سینتتیکس است.
نمونه هایی ازاستیبل کوین های بدون پشتوانه
Carbon: کربن دو استیبل کوین دارد به نام های Carbon Stablecoin و Carbon Credits.
Kowala: کوالا که ارزشی برابر با دلار آمریکا دارد با توکن kUSD شناخته می شود.
تفاوت ارزهای فیات با استیبل کوین ها
هر دو پول فیات و استیبل کوین های ارزهای دیجیتال، به عنوان وسیله مبادله، ذخیره ارزش و معیار معامله استفاده می شوند. ارزهای فیات قابل اعتماد هستند اما استثنائات زیادی وجود دارد که نشان می دهد تحت تورم ارز و سیاست پولی ناکارآمد قرار می گیرند.
از سوی دیگر مهم ترین تفاوت فیات با استیبل کوین ها در این است که صادرکننده و گیرنده معاملات ارز فیات را می توان به راحتی ردیابی و شناسایی کرد چرا که تراکنش ها در سیستم سنتی بانکی صورت می گیرد، در حالی که در دنیای ارزهای دیجیتال و استیبل کوین ها تراکنش ها معاملات کامپیوتری، رمزگذاری شده و شناسایی ناشر و دریافت کننده پول نقد قابل شناسایی نیست.
مورد دیگر در تفاوت فیات با استیبل کوین ها این است که ارزهای فیات به طور رسمی ارزهای قانونی هستند که به صورت کاغذ معمولی چاپ می شوند و نقش مهمی در اقتصاد جوامع داشته، به عنوان یک مناقصه قانونی عمل کرده و از یک کالا یا شیء جامد مانند طلا پشتیبانی نمی شوند، بلکه در عوض توسط دولت که آن را وضع کرده است یا توسط یک مرکز متمرکز اداره می شود (به عنوان مثال: بانک های فدرال رزرو یا بانک های مرکزی). پول فیات مانند پوند، دلار آمریکا، یورو، ین و سایر ارزهای مهم جهانی از طریق تقاضا و عرضه بازار به ارزش پولی خود می رسند.
استیبل کوین ها جایگزینی برای روش های متداول پرداخت مانند پول، کارت های اصلی و چک های بانکی است. این رمزارزها توسط دولت پشتیبانی نشده یا توسط هیچ مرجع مرکزی تنظیم نمی شود بلکه بر اساس مکانیزم رمزنگاری ایجاد می شود تا به انجام معاملات مطمئن و معتبر کمک کند.
جمع بندی
ارزهای فیات که به واسطه دولت ها چاپ و عرضه می شوند نقش مهمی در اقتصاد کشورها ایفا می کنند. اما به واسطه سیاست های دولت ها و شرایط سیاسی حاکم بر آن ها ممکن است ناکارآمد باشند. از سوی دیگر استیبل کوین ها رمزارزهایی هستند که ارزش خود را به یک منبع خارجی متصل می کنند و هدف از ایجاد آن ها حفظ ارزش آن ها در طول زمان است.
یکی از مهم ترین تفاوت فیات با استیبل کوین ها در این است که در معاملاتی که با فیات انجام می شود فرستنده و گیرنده مشخص است اما استیبل کوین ها که مبتنی بر سیستم های غیرمتمرکزی مانند بلاک چین هستند هرکس می تواند دارایی خود را مدیریت کند.
تفاوت رمزارز با ارز فیات چیست؟
رمزارز ها برخلاف ارز های فیات از تکنولوژی بلاکچین استفاده میکنند و غیرمتمرکز هستند.
ارز های فیات توسط دولت یا دولت های مختلف کنترل، اداره و توزیع میشوند؛ در واقع بدون وجود دولت ها ارز های فیات اعتبار چندانی ندارند زیرا دولت ها هستند که به آن ها ارزش میدهند. این وابستگی به دولت ها در بعضی موارد مانند تورم و چاپ بیش از حد پول برای افرادی که از ارز های فیات استفاده میکنند وآن ها را نگهداری میکنند دردسرساز است. ارز های فیات در اختیار دولت ها هستند و دولت ها میتوانند بر نحوه استفاده از آنها نظارت مستقیم داشته باشند و حتی در دارایی افراد دست ببرند و آن را مسدود کنند. بر خلاف ارز های فیات، اکثر رمزارز ها در اختیار همگان قرار دارند و نهاد یا دولت خاصی بر روی آن ها کنترل ندارد. در واقع هر فردی که صاحب رمزارزی باشد مالکیت مطلق آن را داراست و میتواند بدون نیاز به واسطه (دولت ها) از این رمزارز ها استفاده کند. اعتبار تراکنش ها و مالکیت رمزارز ها توسط یک مکانیزم اجماع تأیید میشود که کاملا غیرمتمرکز است. ویژگی غیرمتمرکز بودن رمزارز ها را بلاکچین به آن ها داده است و شخص یا نهاد خاصی کنترلی بر روی آن ها ندارد. بلاکچین ها در اکثر موارد شفاف سازی انجام میدهند و میتوان تراکنش ها را بدون شناسایی فرد فرستنده و گیرنده در دفتر کل بلاکچین مشاهده کرد. در این بستر کاربران کنترل ارسال، دریافت و ذخیره دارایی خود را بدون دخالت هیچ شخص ثالثی (بانک یا دولت) انجام میدهند.
یکی از مزایایی که استفاده رمزارز ها دارد، ارسال سریع و با کارمزد بسیار پایین نسبت به ارز های فیات به سراسر دنیاست. رمزارز ها با استفاده از بلاکچین به یک سیستم پرداخت غیرمتمرکز تبدیل شده اند که نیازی که واسطه ندارد. رمزارز ها و بلاکچین ها در طول زمان کاربرد های بسیار دیگری نیز پیدا کرده اند.
برای یادگیری بیشتر در مورد رمزارز ها و بلاکچین و نحوه کار آن ها با ما همراه باشید. اگر در مورد رمزارز ها سوالی دارید میتوانید وارد گروه تلگرام تیک ارز شوید و سوال خود را برای ادمین های ما که به صورت 24 ساعته فعال هستند مطرح کنید.
پول فیات Fiat چیست؟ چه تفاوتی با ارز دیجیتال دارد؟
پول وسیلهای ارزشمند است که میتوان با استفاده از آن تراکنش انجام داد و آن را مبادله کرد. پول واحد سنجش قیمت و ارزش هر محصول یا خدماتی محسوب میشود. ارزهای مختلف از جمله پول فیات و ارزهای دیجیتال انواع مختلف پول هستند که در حال حاضر مورد استفاده قرار میگیرند و وجوه مشترک و متفاوت بسیاری دارند. واحدهای مالی فیات رو به زوال هستند و کمکم با ارزهای دیجیتال جایگزین میشوند.
- 1) مقدمهای برای شناخت بهتر مفهوم پول
- 2) پول فیات چیست؟
- 3) ویژگیهای پول
- 4) تفاوت ارز فیات با ارز دیجیتال
- 5) آیا ارزهای دیجیتال شباهتی به پول فیات دارند؟
- 6) کلام آخر؛ پول فیات رو به زوال است
ارز فیات یکی از ابتداییترین مفاهیم بازارهای مالی است که در بازار سهام، بازار ارز دیجیتال و… استفاده میشود. به بیان ساده میتوان گفت این نوع ارز همان واحدهای مالی سنتی است که کشورهای آشنایی با ارز فیات مختلف به عنوان سکه و اسکناس وارد بازار میکنند. در این مقاله قصد داریم بررسی کنیم ماهیت این پولها چیست، ارزش آنها از کجا تأمین میشود و چه تفاوتی با ارزهای دیجیتال دارند.
مقدمهای برای شناخت بهتر مفهوم پول
پول پیشنیاز انجام تراکنش و نماد ارائهدهنده ارزش است که توسط عموم مردم پذیرفته شده. تمدنهای اولیه از داراییهای مختلفی چون گاو، بز و شتر به عنوان پول استفاده میکردند. آنها به مرور زمان یاد گرفتند از داراییهای ماندگارتری مانند صدف یا نمک به عنوان واحدی مالی برای انجام معاملات خود استفاده کنند. بعد از آن تمدنها پیشرفتهتر شدند و سکه ضرب کردند. پیشرفت در زمینه خلق پول همچنان ادامه داشت و به پول فیات و بعد از آن هم به ارز دیجیتال رسید.
تاریخ نشان میدهد که پول در دورههای مختلف تکامل پیدا کرده و حتی نوع آن نیز تغییر کرده است. ارز دیجیتال هم پول جدید است که به کمک فناوری بلاکچین توسعه داده شده و توسط هیچ نهادی کنترل نمیشود. این ارزها در آینده جایگزین ارزهای فیات خواهند شد.
پول فیات چیست؟
ارز فیات به عنوان متداولترین پولی که در سراسر جهان در گردش است، شناخته میشود. بسیاری از افراد فقط اسکناسها و سکههای فیات را میشناسند و حتی کودکانی که هنوز چیزی از معامله نمیدانند هم متوجه میشوند که اسکناس وسیله ارزشمندی است!
ارزهای فیات توسط حکومتها ایجاد شدهاند و پشتوانه ارزشمند و ارزش ذاتی ندارند. پشتوانه پول فیات دولت یا حکومتی است که آن را ایجاد کرده و تا حد زیادی روی تعیین قیمت آن تأثیر دارد؛ البته عوامل دیگری چون میزان عرضه و تقاضا در بازار و ثبات دولت هم در تعیین ارزش واحدهای مالی فیات موثر هستند.
ارزهای فیات تمام ویژگیهای پول را دارند، بنابراین میتوانند در تراکنشها و معاملات مورد استفاده قرار بگیرند. از طرفی، چون پشتوانه حکومتی و دولتی دارند، معمولا توسط دو طرف معامله در یک قلمرو اقتصادی پذیرفته میشوند. البته تورم یکی از دشمنان پول فیات است که هم ارزش آن را کاهش میدهد و هم باعث میشود مردم نسبت به آن بیاعتماد شوند و پولهایشان را به داراییهای دیگر تبدیل کنند.
پولهای فیات توسط دولتها و حکومتها کنترل میشوند؛ بنابراین آنها میتوانند به روشهای مختلف در روند تراکنشهای کشور و ارزش واحد مالی آن دخالت داشته باشند. به عنوان مثال حکومتها میتوانند در زمان کسری بودجه، پول چاپ کنند یا حباب ارزش ایجاد کنند. همچنین میتوانند از طریق سیستمهای بانکی متمرکز بر درآمد مردم نظارت داشته باشند و مالیات بگیرند.
ویژگیهای پول
پول فیات و ارزهای دیجیتال همگی وسیلهای برای انجام تراکنشها و ایجاد ارتباطات مالی بین انسانها هستند. پولها برای اینکه قابلیت استفاده در تراکنشهای مختلف را داشته باشند، به سه ویژگی مهم نیاز دارند که در ادامه به آنها اشاره میکنیم. همچنین بررسی میکنیم که کدام یک از پولهای فیات یا دیجیتال این ویژگیها را دارند.
1. ابزاری برای ذخیره ارزش
تصور کنید شما یک بن خرید صد هزارتومانی از یک فروشگاه دارید. اگر پول فیات واقعا یک ابزار برای ذخیره ارزش باشد، یعنی اهمیتی ندارد که شما امسال از بن خرید خود استفاده میکنید یا سال آینده؛ در هر صورت این بن ارزش یکسانی خواهد داشت و شما میتوانید با استفاده از آن کالاهای مشخصی را خریداری کنید.
اگر این ویژگی وجود نداشته باشد، انسانها دیگر تمایلی به استفاده و نگهداری از پول ندارند و ترجیح میدهند اگر پولی به دست میآورند، در کوتاهترین زمان ممکن آن را به یک شیء دیگر تبدیل کنند تا از ارزشش کاسته نشود. ارزهای فیات برای مردم قابل اعتماد هستند و به همین دلیل به عنوان ابزار معاملاتی مورد استفاده قرار میگیرند، اما در حال حاضر مشکلاتی چون تورم و سیاستهای پولی غلط باعث شده که ارزش آنها روز به روز کمتر شود.
استیبل کوینها یکی از انواع ارزهای دیجیتال هستند که برای ذخیره ارزش مورد استفاده قرار میگیرند. این کوینها معمولا پشتوانهای مانند طلا یا دارایی ارزشمند دیگری دارند و قیمتشان باثبات است. سایر ارزهای دیجیتال نوسانهای قیمتی بسیاری را تجربه میکنند و هنوز به عنوان ابزاری قابل اعتماد برای ذخیره ارزش شناخته نمیشوند.
2. ابزاری برای معامله و قابل تبدیل
هرچیزی که به عنوان یک ابزار پرداخت و معامله مورد استفاده قرار میگیرد، باید توسط عموم مردم پذیرفته باشد. اگر به خاطر داشته باشید، در دهه هشتاد اسکناسهای سریال برره به صورت واقعی چاپ آشنایی با ارز فیات شدند و بچهها خیلی دوست داشتند این اسکناسها را بخرند. افرادی که این اسکناسها را داشتند، نمیتوانستند با آن از مغازه چیزی بخرند، با وجود اینکه این کاغذها ارزش داشتند و بچهها برای خریدشان پول پرداخت کرده بودند. در بهترین حالت بچهها میتوانستند داخل مدرسه یا با دوستانشان با استفاده از اسکناسهای سریال برره معامله انجام دهند!
ارزهای دیجیتال در سالهای نزدیک به آشنایی با ارز فیات ۲۰۱۰ شبیه به اسکناسهای برره بودند و کسی آنها را نمیپذیرفت! همه تصور میکردند این پولها تقلبی هستند و ارزشی ندارند، اما به مرور زمان مردم آنها را پذیرفتند و برای سرمایهگذاری و انجام تراکنش از آنها استفاده کردند. البته هنوز مقبولیت ارزهای دیجیتال در میان مردم به حد مطلوب نرسیده است. افراد بسیاری وجود دارند که نمیدانند ارز دیجیتال چیست و چطور میتوانند از آن به عنوان پول استفاده کنند.
پول فیات ویژگی پذیرش عمومی را دارد، ارزهای فیات کشورهای مختلف در همان کشور ارزشمند تلقی میشوند. حتی اگر دارندگان یک ارز فیات بخواهند پولشان را در کشور جدیدی خرج کنند، به راحتی میتوانند در صرافی آن را به یک واحد مالی جدید تبدیل کنند.
واحد سنجش ارزش و قیمتگذاری
یک واحد مالی باید قابلیت تعیین ارزش خدمات و محصولات مختلف در سراسر یک قلمرو اقتصادی را داشته باشد. به عنوان مثال همه ما میدانیم که یک بستنی ده هزار تومانی نسبت به یک شکلات هزار تومانی ارزشمندتر است.
در ارزهای فیات، سیاستهای بانک مرکزی ارزش پول و به دنبال آن قیمت خدمات و محصولات را تعیین میکند. به عنوان مثال بانک مرکزی میتواند با تعدیل نرخ بهره یا چاپ اسکناسهای جدید، ارزش پول را تغییر دهد. اما ارزش در بازار ارزهای دیجیتال اینگونه تعیین نمیشود و ارزش هر کوین یا توکن به قیمتهای رایج در بازار بستگی دارد. به عنوان مثال ویتالیک بوترین اکنون نمیتواند با افزایش تعداد اترها، ارزش هر اتر را کاهش دهد.
سایر ویژگیهای پول
در قسمتهای قبلی به سه مورد از مهمترین ویژگیهای پول اشاره کردیم و مقایسهای بین ارزهای دیجیتال و فیات انجام دادیم. در ادامه سایر ویژگیهایی که پول باید داشته باشد را میخوانید:
- پول باید قابلیت تقسیم به واحدهای کوچکتر را داشته باشد؛ به عنوان مثال در ایران ریال واحد کوچکتر تومان است یا ساتوشی واحد تقسیمکننده بیت کوین محسوب میشود.
- پول باید قابل حمل باشد، چه به صورت فیزیکی و چه به صورت الکترونیکی و مجازی.
- ابزاری که به عنوان پول مورد استفاده قرار میگیرد، باید بادوام باشد و از بین نرود.
- تمام اسکناسها، سکهها یا هر آنچه نماد یک واحد مالی است باید ویژگیهای کاملا یکسان داشته باشند.
- عرضه پول باید محدود باشد.
تفاوت ارز فیات با ارز دیجیتال
در قسمتهای قبل ارزهای دیجیتال و فیات را از نظر ویژگیهای پولی با یکدیگر مقایسه کردیم. در این بخش عملکرد هرکدام از این دو نوع پول متداول در جهان امروز را با یکدیگر مقایسه خواهیم کرد.
مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال از نظر روش صدور (چاپ یا استخراج) و حاکمیت
یکی از مهمترین نقطه ضعفهای ارز فیات این است که ارزش ذاتی ندارد. ارزش پولهای فیات تا حد زیادی به مقامات مرکزی مانند دولتها و بانکهای مرکزی و تصمیماتی که درباره سیاستهای پولی و مالی میگیرند، بستگی دارد. برای چاپ پول فیات تنها کافی است بانک مرکزی دستور بدهد و به هر تعدادی که نیاز دارد، اسکناس جدید چاپ کند.
ارزهای دیجیتال ارزش ذاتی خود را از بلاکچین توسعهدهندهشان به دست میآورند. بلاکچین هم سیاستهای مالی شفافی دارد که در پایگاه کد پروتکل بلاکچینی ثبت شده است. بسیاری از ارزهای دیجیتال سیاست مالی منحصر به فردی ندارند و تنها از مکانیزمهای حاکمیت و اجماعی که بلاکچین دارد، پیروی میکنند. بنابراین توسط هیچ نهادی کنترل نمیشوند و ارزششان به تصمیم و سیاستگذاری نهاد خاصی وابسته نیست.
هر پروتکل ارز دیجیتال منبع محدودی از کوینها را در اختیار شبکه قرار دادهاند و ماینرها میتوانند با الگوریتمهای اثبات کار یا اثبات سهام آنها را استخراج کنند.
تراکنشهای ارز دیجیتال و ارز فیات
تراکنش با پول فیات یا به صورت نقدی انجام میشود یا به زیرساختهای بانکداری سنتی نیاز دارد. در تراکنشهای فیات، یک واسطه بین دو طرف معامله وجود دارد که تراکنش را انجام میدهد و روی آن نظارت میکند. برخی از سرویسها خدمات انجام تراکنش در سطح بینالملل را فراهم کردهاند و اگر طرفین معامله در دو نقطه مختلف جهان حضور داشته باشند، برای انتقال پول باید کارمزد زیادی برای انجام این تراکنش بپردازند و مدتی هم منتظر بمانند.
تراکنشهای ارز دیجیتال در شبکههای بلاکچین و بدون نیاز به واسطه متمرکز انجام میشوند. کامپیوترهای عضو شبکه (نود) تراکنشها را تایید میکنند. کاربران شبکههای بلاکچین برای انجام تراکنشهایشان آزادی بیشتری دارند، چون واسطهای وجود ندارد و هیچ نهادی بر جزئیات تراکنشهایشان نظارت نمیکند. قراردادهای هوشمند هم برای ایجاد اعتماد بین در طرف ناشناس در معامله مورد استفاده قرار میگیرند.
آیا ارزهای دیجیتال شباهتی به پول فیات دارند؟
این دو نوع پول در برخی از ویژگیهایی که در ادامه بیان میکنیم، مشترک هستند:
- هر دو نوع پول از واحدهای کوچکتری تشکیل میشوند و میتوان آنها را خرد کرد.
- ارزش اصلی هر دو نوع پول از پذیرش گسترده توسط مردم ایجاد شده است.
- در حال حاضر هر دو نوع پول به عنوان روشهای پرداختی مورد استفاده قرار میگیرند، یعنی با پرداخت آنها میتوانید خدمات و محصولاتی را خریداری کنید.
- هر دو نوع ارز برای ذخیره ارزش و سرمایهگذاری مورد استفاده قرار میگیرند.
کلام آخر؛ پول فیات رو به زوال است
همانطور که سالهاست دیگر از سکههای طلا و نقره برای پرداخت هزینهها استفاده نمیکنیم و فقط میدانیم قبلا به عنوان پول استفاده میشدند، نسلهای بعدی هم فقط نام ارزهای فیات را در کتابهای تاریخ میخوانند و از آن استفاده نخواهند کرد. ارزهای دیجیتال واحدهای مالی بعدی هستند که بشر از آن برای خرید و فروش و حفظ ارزش داراییهای خود استفاده میکند. اکنون این ارزها بیشتر به عنوان روشی برای سرمایهگذاری شناخته میشوند، اما در آینده حتی برای خرید کوچکترین محصولات از سوپر مارکت هم از آنها استفاده خواهیم کرد.
گروه داموند از متخصصین حوزه ارزهای دیجیتال و بلاکچین تشکیل شده است و تلاش میکند تمام مفاهیم بازار ارزهای دیجیتال را به زبان ساده ارائه دهد. به کمک داموند میتوانید دانش خود در زمینه بازار ارزهای دیجیتال را کامل کنید و یک تریدر حرفهای باشید.
دیدگاه شما