بحران در قاره سبز/ شوک جدید در بازارهای بورس
برای نخستین بار در تاریخ اتحادیه اروپا، کمیسیون این اتحادیه بودجه یک کشور عضور را رد کرد که این موضوع بحران در قاره سبز را برجسته می سازد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، یورونیوز گزارش داد کمیسیون اروپا لایحه بودجه سال 2019 ایتالیا را رد کرد و از این کشور خواست حداکثر ظرف سه هفته آینده پیشنهاد جدید خود را ارائه کند.
این برای نخستین بار در تاریخ اتحادیه اروپاست که این کمیسیون بودجه یک کشور را رد بورس به بحران رسید می کند. کمیسیون اروپا از ایتالیا خواسته است که بودجه سال آینده اش را براساس رقم دقیق بدهی های خود تنظیم کند.
اتحادیه اروپا می گوید بودجه پیشنهادی ایتالیا واقعیات موجود نسبت به بدهی های این کشور را نادیده گرفته است و به این ترتیب در صورت تصویب آن توسط کمیسیون اروپا، تبعیض زیادی بین این کشور و دیگر کشورهای عضو اتحادیه بوجود خواهد آمد.
دولت ایتالیا اعلام کرده است که بودجه پیشنهادی این کشور تنها برای پیشرفت به رشد اقتصادی و مبارزه با بیکاری تنظیم شده و به همین دلیل میزان واقعی بدهی های این کشور را درنظر نگرفته است.
حال با ضرب الاجل سه هفته ای اتحادیه اروپا به ایتالیا، بازارهای بورس در قاره سبز با شوک جدیدی مواجه شده اند؛ چرا که به گفته بسیاری از کارشناسان اقتصادی، دولت کنونی ایتالیا حاضر نخواهد شد به خواسته اتحادیه اروپا تن دهد و این موضوع بازارهای بورس اروپایی را دچار بحران می کند.
اتحادیه اروپا می گوید ایتالیا در حالی خواستار چشم پوشی از بدهی هایش است که در اروپا در جایگاه دوم کشورهای با بدهی بالا قراردارد. یونانی ها که در سال های اخیر بارها در آستانه ورشکستگی قرار گرفته اند همچنان اولین کشور بدهکار اروپا و اتحادیه هستند. پرتغال سومین کشور در این جدول است.
بحران بودجه ایتالیا بار دیگر انتقادات فراوانی را خصوصا از داخل ایتالیا متوجه اتحادیه اروپا کرده است. گروه های راست گرای افراطی که بخش مهمی از قدرت در ایتالیا را برعهده دارند به خوبی از این موضوع استفاده می کنند.
مهم ترین پیامد تنش‌های میان اتحادیه اروپا و ایتالیا قدرت گرفتن بیش از پیش گروه های راست گرای افراطی از جمله حزب لیگ شمال است.
روز قرمز بورس در هیاهوی بودجه 1401 /پیش بینی بورس امروز 23 آذر / بحران اعتماد
کبنا ؛گروه اقتصادی- روز گذشته و همزمان با هیاهوی رسانه‌ای مربوط به اخبار لایحه بودجه، شاخص کل بورس تهران 23 هزار واحد ریزش کرد. این دومین سقوط بزرگ شاخص کل بورس تهران در آذر ماه محسوب میشود. نکته مورد توجه افت ارزش معاملات خرد سهام بود که نسبت به روز قبلش، 27 درصد کاهش پیدا کرد و به 2.23 هزار میلیارد تومان رسید. روز گذشته و همزمان با ارائه مهم‌ترین سند مالی دولت در سال آینده، سهامداران خرد 523 میلیارد تومان از بازار خارج کردند و صف‌های فروش اختلاف فاحشی با صف‌های خرید داشت. البته که برخی بر این باورند این رفتارهای هیجانی در بازار سرمایه، فروکش خواهد کرد. اما نباید از این نکته غافل شد که تک نرخی شدن ارز در 23 هزار تومان می‌تواند تاثیرات زیادی بر شاخص کل داشته باشد. از سوی دیگر مجید عشقی، رییس سازمان بورس و اوراق بهادار تهران، از تصمیم سازمان بورس برای حذف دامنه نوسان خبر داد. عشقی در نشست خبری که روز گذشته در محل این سازمان برگزار شد، با اشاره به جلسه هیات‌مدیره سازمان بورس با رییس قوه قضاییه اظهار داشت: در این نشست مباحث تخصصی زیادی مطرح شد که امکان پاسخ دادن به همه این مباحث در این جلسه امکان‌پذیر نبود، اما همه این مباحث در سازمان مورد بررسی قرار می‌گیرد. او در مورد دامنه نوسان در بورس توضیح داد: دامنه نوسان ابعاد مختلفی دارد که سازمان در حال بررسی آن است تا متناسب با شرایط بازار در مورد آن تصمیم‌گیری شود. این مطلوب است که مانند بورس‌های بزرگ دنیا دامنه نوسان پویایی داشته باشیم، اما در حال حاضر با عدم تعادل در بازار مواجه هستیم و اگر دامنه نوسان وجود نداشته باشد، این نوسانات شدیدتر میشود. رییس سازمان بورس و اوراق بهادار ادامه داد: این موضوع در هیات‌مدیره سازمان در حال بررسی است و اگر شرایط آماده باشد، روش‌های مختلفی برای باز کردن دامنه نوسان وجود دارد که از جمله آن می‌توان به باز کردن دامنه نوسان برای سهام شرکت‌هایی اشاره کرد که تعادل و بازارگردان دارند.
یکی از محدودیت‌ها در بازار سرمایه موضوع دامنه نوسان است
فرزین آقابزرگی، کارشناس بازار سرمایه در واکنش به سخنان رییس سازمان بورس و اوراق بهادار تهران در خصوص بررسی در مورد دامنه نوسان و تصمیم‌گیری متناسب با شرایط بازار سرمایه معتقد است؛ یکی از محدودیت‌ها در بازار سرمایه موضوع دامنه نوسان است و چه بسا گردش معاملات و نقدشونگی را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد و از آنجایی که رسالت اصلی مقام ناظر و رگولاتور و سازمان بورس پرداختن به مسائلی از این دست است، ایجاد و افزایش شفافیت و حرکت به سمت کارایی در بازار سرمایه جزو خواسته‌های اغلب فعالان این بازار است.
این فعال بازار سرمایه با بیان اینکه این تصمیم بسیار درستی است، گفت: دامنه نوسان را می‌توان به صورت پلکانی اجرا کرد و در ابتدا از شرکت‌های بزرگ‌تر یا شرکت‌هایی که با سهام شناور آزاد هستند، انجام داد و باید گفت در مجموع تأثیر بسیار مناسبی خواهد داشت و نیاز فعلی برای توسعه و تعالی بازار سرمایه همین موضوع است.
آقابزرگی در مورد وضعیت این روزهای بازار سرمایه نیز گفت: چندین عامل باعث نوسانات این روزهای بازار شد که اولین آنها نرخ ارز است که هر چند از ابتدای سال جاری و به‌رغم پیش‌بینی‌ها و سخنان مسوولان که نرخ ارز را کاهشی عنوان می‌کردند، اما با افزایش نرخ ارز مواجه شدیم که از یک جهت موجب افزایش سود عملیات، ارزش جایگزینی و ارزش دارایی شرکتها و بورس به بحران رسید از سوی دیگر نیز مشوقی برای فعال‌تر شدن سایر بازارهای موازی اعم از بازارهای (کریپتو، مسکن، ارز و طلا و. ) شد.
تأثیر مستقیم متغیرهای کلان اقتصادی بر بورس
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه این بازار دو سال قبل دارای بازدهی بسیار قابل توجهی بود، تصریح کرد: مسلماً تأثیر متغیرهای کلان اقتصادی به خصوص نرخ بهره که این روزها شاهد افزایش آن به صورت تدریجی و تا آستانه 24 و 25 درصد هستیم و نیز نرخ اوراقی که در بورس به صورت کسر نسبت به ارزش اسمی یا دیسکانتی صورت می‌گیرد به نوعی تأثیر نرخ بهره را در بازار سرمایه و بورس نشان می‌دهد. آقابزرگی ادامه داد: افزایش نرخ بهره بانکی می‌تواند رابطه معکوسی بر بازار سرمایه و بورس داشته باشد. این فعال حوزه بورس خاطرنشان کرد: بنابراین وضعیت عمومی بازار سرمایه طی دو سال گذشته تحت تأثیر نرخ ارز، نرخ بهره بانکی و فعال شدن سایر بازارها و در نهایت فعال شدن مذاکرات برجامی است که در مجموع ریسک بازار را افزایش داده است و به همین دلیل عده‌ای به صورت اشتباه از بازار سرمایه خارج می‌شوند، این در حالی است که این قبیل زمان‌ها مقطعی برای چیدن یک پرتفوی مناسب است. آقابزرگی در مورد موضوع واگذاری سهام شرکت‌های دولتی در لایحه بودجه 1401 که نسبت به سال 1400 حدود ۱۹ هزار میلیارد تومان کاهش یافته است نیز گفت: در ابتدا باید دید این تصمیم چه تاثیری بر اقتصاد کشور می‌گذارد و پس از آن تأثیر آن به صورت جامع‌تر بر بازار سرمایه چگونه خواهد بود.
رشد حدود 50 درصدی بودجه شرکت‌های دولتی
او افزود: در لایحه بودجه 1401 شاهد آنیم که بودجه شرکتها و مؤسسات دولتی حدود 220 هزار میلیارد تومان برآورد شده و در کنار آن بودجه عمومی دولت 370 هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده است، این بودجه‌ای که برای شرکتها و مؤسسات دولتی در نظر گرفته شده حدود 40 درصد افزایش را نشان می‌دهد.
او ادامه داد: این بودجه شرکت‌هایی است که 14 هزار میلیارد تومان سودشان است و دارایی‌های غیرمولدی محسوب میشود که جا دارد نمایندگان مجلس حتی در بررسی‌ها و اصلاحات به آنها بپردازند.
آقابزرگی ادامه داد: این بدین معنی است که بازار سرمایه هزینه عدم واگذاری بنگاه‌ها و مؤسسات دولتی را می‌پردازد که آن هزینه مربوطه خلاصه شده در انتشار دارایی‌های مالی یا انتشار اوراق، هر چند نسبت به سال گذشته با کاهش همراه شده اما رشد فزاینده بودجه عمومی دولت از 900 هزار میلیارد تومان به 1400 میلیارد تومان رقم قابل توجهی است که با رشد 50 درصدی همراه شده و افزایش میزان سطح هزینه‌های دولت را نشان می‌دهد.
این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: این موضوع می‌تواند یک کسری بودجه ذاتی را در درون خود به همراه داشته باشد، ضمن آنکه در بند «و» ردیف 2 جزییات انتشار اوراق بدهی قید شده که این اوراق نسبت به کسر ارزش اسمی می‌تواند منتشر شود که همین موضوع مبنای قانونی پیش‌بینی شده برای افزایش نرخ بهره در بازار است که رابطه معکوس در بازار دارد و اثر سوء بر بازار خواهد داشت. آقابزرگی افزود: هر چند روز گذشته رفتار هیجانی فعالان بازار را شاهد بودیم اما این نکات از جمله نقاط ضعف در اقتصاد و بازار سرمایه است که تاثیرات منفی در پی دارد.
پیش بینی بورس امروز 23 آذر / بحران اعتماد
برای پیش بینی بورس امروز –سه‌شنبه 23 آذر- به روند بازار سهام در روز گذشته نگاه می‌کنیم. در روز دوشنبه شاخص کل بورس 25 هزار و 249 واحد نزول کرد و به رقم یک میلیون و 295 هزار واحد رسید. شاخص کل هم‌وزن 6 هزار و 419 واحد افت کرد و در رقم 349 هزار و 197 واحد ایستاد. اما شاخص کل فرابورس 267 واحد پائین آمد و به رقم 18 هزار و 663 واحد رسید.
در پایان معاملات روز دوشنبه، 45 نماد رشد قیمت و 443 نماد کاهش قیمت داشتند، به عبارت دیگر، 9 درصد بازار رشد قیمت داشتند و 89 درصد بازار افت قیمت داشتند.
سهم‌های صعودی
روز دوشنبه در بورس نمادهای کسرام (شرکت پارس سرام)، شاملا (شرکت معدنی املاح ایران) و شپاکسا (شرکت پاکسان) بیشترین افزایش قیمت را ثبت کردند. در فرابورس نیز نمادهای اوان (شرکت مبین وان کیش)، بمپنا (شرکت تولید برق عسلویه مپنا) و نطرین (شرکت عطرین نخ قم) بیشترین افزایش قیمت را داشتند.
سهم‌های نزولی
در بورس نمادهای خکمک (شرکت کمک فنر ایند امین)، آپ (شرکت آسان پرداخت پرشین) و شفن (شرکت پتروشیمی فناوران) در روز دوشنبه بیشترین کاهش قیمت بازار را داشتند و در معاملات فرابورس شرکت آتیه داده پرداز (اپرداز)، شرکت فراوری زغال سنگ پروده طبس (کپرور) و شرکت بیمه اتکایی ایرانیان (اتکای) بیشترین کاهش قیمت را داشتند.
عرضه و تقاضای بازار
عرضه و تقاضای بورس در انتهای معاملات روز دوشنبه، علامتی کارآمد برای پیش بینی عرضه و تقاضای بازار سهام در روز سه‌شنبه است. در پایان معاملات روز دوشنبه بازار با مازاد عرضه‌ی 485 میلیارد تومانی بسته شد.
در پایان معاملات دوشنبه 214 نماد صف فروش و 9 نماد صف خرید داشتند. ارزش صف‌های فروش پایانی بازار نسبت به روز یکشنبه 71 درصد افزایش یافت و 495 میلیارد تومان شد. ارزش صف‌های خرید نیز نسبت به پایان روز کاری گذشته 88 درصد افت کرد و در رقم 10 میلیارد تومان ایستاد.
سهم‌های پُرتقاضا
در روز دوشنبه نماد بکاب (شرکت صنایع جوشکاب یزد) با صف خرید 5 میلیارد تومانی در صدر جدول تقاضای بازار قرار گرفت. پس از بکاب، نمادهای نطرین (شرکت عطرین نخ قم) و بمپنا (شرکت تولید برق عسلویه مپنا) بیشترین صف خرید را داشتند.
سهم‌های صفِ فروش
روز گذشته بیشترین صف فروش نیز به خودرو (شرکت ایران خودرو) تعلق داشت که در پایان معاملات صف فروش 55 میلیارد تومانی داشت. پس از خودرو، نمادهای وسخوز (شرکت سرمایه گذاری استان خوزستان) و سمگا (شرکت سرمایه گذاری میراث فرهنگی) بیشترین صف فروش داشتند.
پیش بینی بورس امروز
روز گذشته شاخص کل بورس برای سومین روز پیاپی نزول کرد و پس از 5 ماه به کانال 1.2 میلیونی سقوط کرد. شاخص کل در دو روز اخیر 49 هزار واحد ریزش کرده است و پس از 100 روز کاری به کانال یک میلیون و 200 هزار واحدی سقوط کرد. آخرین بار 5 ماه پیش شاخص در این کانال قرار داشت و 21 تیرماه از محدوده 1.2 میلیونی بالا آمد.
روز دوشنبه برای سیزدهمین روز پیاپی شاهد خروج پول حقیقی از بازار بودیم و ارزش نقدینگی خروجی به 548 میلیارد تومان بالغ شد. در مجموع 13 روز کاری گذشته 4 هزار و 216 میلیارد تومان نقدینگی حقیقی از بورس خارج شده است. دیروز بازار با صف‌های فروش سنگین مواجه بود به طوری که در پایان معاملات 214 نماد صف فروش داشتند. ارزش صف‌های فروش 495 میلیارد تومان بود که –نسبت به روز یکشنبه- رشد 71 درصدی را نشان می‌دهد. ارزش مازاد عرضه بازار در پایان معاملات 485 میلیارد تومان بود که بیشترین رقم در یک ماه اخیر است.
بدین ترتیب روندهای درونی بازار همگی نزولی بودند و شاخص را به کانال 1.2 میلیونی کشاندند. ناظران بازار سقوط سنگین دو روز اخیر را واکنش بورس به لایحه بودجه 1401 می‌دانند. برخی از تحلیل‌گران معتقدند عامل نزول قیمت‌ها صرفاً داده‌های اقتصادی لایحه بودجه نیست، بلکه انتظارات و اعتماد معامله‌گران تضیعف شده است. فعالان بازار می‌گویند نشانه‌ای از اراده دولت برای بهبود وضعیت بازار سهام ندیده‌اند. اگر این دیدگاه در میان سهامداران و معامله‌گران بورس عمومیت داشته باشد باید در انتظار خروج بیشتر نقدینگی حقیقی از بازار سهام باشیم.
خروج سرمایه از بورس شتاب گرفت
همچنین در روز دوشنبه (22 آذر ماه 1400) شاخص‌های بازار سهام سقوط کردند و بیش از نیم تریلیون تومان نقدینگی حقیقی از بازار خارج شد.
اکوایران در این زمینه نوشت: در معاملات سومین روز کاری هفته شاخص کل بورس 25 هزار و 249 واحد افت کرد و برای سیزدهمین روز متوالی نقدینگی حقیقی از بازار سهام خارج شد. در مجموع 13 روز گذشته 4 هزار و 216 میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شده است.
روز دوشنبه 548 میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد و بیشترین خروج پول حقیقی به سهام بپاس (شرکت بیمه پاسارگاد) اختصاص داشت که ارزش تغییر مالکیت حقیقی به حقوقی آن 33 میلیارد تومان بود. پس از بپاس، شستا (بورس به بحران رسید شرکت سرمایه گذاری تأمین اجتماعی) و فسبزوار (شرکت پارس فولاد سبزوار) بیشترین خروج پول حقیقی را داشتند.
نزول شاخص به کانال 1.2 میلیونی
امروز از ابتدای معاملات روند شاخص کل بورس نزولی شد و در یک ساعت ابتدایی نزدیک به 2 هزار واحد افت کرد. روند نزولی شاخص در 90 دقیقه پایانی معاملات تشدید شد و در پایان معاملات شاخص کل نسبت به روز یکشنبه 25 هزار و 249 واحد نزول کرد و به سطح یک میلیون و 295 هزار و 527 واحد رسید.
شاخص هم وزن نیز در پایان معاملات امروز 6 هزار و 419 واحد نسبت به روز یکشنبه پائین آمد و در رقم 349 هزار و 197 واحد ایستاد. همچنین شاخص کل فرابورس 267 واحد افت کرد و به رقم 18 هزار و 663 واحد رسید.
دو سمت سبز و قرمز بازار
در پایان معاملات روز دوشنبه، 45 نماد رشد قیمت داشتند که 30 نماد بورسی و 15 نماد فرابورسی بودند. همچنین 443 نماد کاهش قیمت داشتند که 315 نماد بورسی و 128 نماد فرابورسی بودند. به عبارت دیگر، 9 درصد بازار رشد قیمت داشتند و 89 درصد بازار افت قیمت داشتند.
لیدرهای بازار
امروز نمادهای «فولاد»، «کگل» و «فملی» بیشترین تأثیر را در افت شاخص کل بورس داشتند و «برکت»، «کالا» و «شاملا» بیشترین تأثیر مثبت را بر شاخص داشتند.
در فرابورس نیز نمادهای «زاگرس»، «آریا» و «هرمز» بیشترین تأثیر کاهنده را بر شاخص کل فرابورس داشتند و «سغدیر»، «بمپنا» و «هجرت» بیشترین تأثیر مثبت را بر شاخص داشتند.
در جدول پرتراکنش‌ترین نمادهای بورس فولاد صدرنشین است و شستا و خودرو در رتبه‌های بعدی هستند. در فرابورس نیز نمادهای سغدیر، فرابورس و کرمان پرتراکنش‌ترین نمادها هستند.
افزایش ارزش مازاد عرضه
در پایان معاملات دوشنبه ارزش صف‌های فروش پایانی بازار نسبت به روز یکشنبه 71 درصد افزایش یافت و 495 میلیارد تومان شد. ارزش صف‌های خرید نیز نسبت به پایان روز کاری گذشته 88 درصد افت کرد و در رقم 10 میلیارد تومان ایستاد.
نماد بکاب (شرکت صنایع جوشکاب یزد) با صف خرید 5 میلیارد تومانی در صدر جدول تقاضای بازار قرار گرفت. پس از بکاب، نمادهای نطرین (شرکت عطرین نخ قم) و بمپنا (شرکت تولید برق عسلویه مپنا) بیشترین صف خرید را داشتند.
بیشترین صف فروش نیز به خودرو (شرکت ایران خودرو) تعلق داشت که در پایان معاملات صف فروش 55 میلیارد تومانی داشت. پس از خودرو، نمادهای وسخوز (شرکت سرمایه گذاری استان خوزستان) و سمگا (شرکت سرمایه گذاری میراث فرهنگی) بیشترین صف فروش داشتند.
رشد نسبی ارزش معاملات
امروز ارزش معاملات کل بازار سهام با رشد 706 درصدی به رقم 38 هزار و 980 میلیارد تومان افزایش یافت. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه 34 هزار و 666 میلیارد تومان بود که 89 درصد از ارزش کل معاملات بازار سرمایه را تشکیل می‌دهد.
ارزش معاملات خرد سهام رشد کرد و با افزایش 51 درصدی نسبت به روز کاری قبل به رقم 3 هزار و 375 میلیارد تومان رسید که 9 درصد از ارزش کل معاملات بازار را شامل میشود.
در معاملات امروز نماد سغدیر (شرکت توسعه سرمایه و صنعت غدیر) بیشترین ارزش معاملات بازار سهام را نیز به خود اختصاص داد که ارزش معاملات آن 107 میلیارد تومان بود.
پس از سغدیر، نماد خودرو بیشترین ارزش معاملات را داشت و کالا رتبه سوم بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص داد و پس از آن دو نماد شستا و برکت در رتبه‌های بعدی بیشترین ارزش معاملات قرار گرفتند.
در جدول حجم معاملات امروز نیز خودرو با تعداد 515 میلیون و 929 هزار و 437 سهم در صدر قرار گرفته است. خساپا در رتبه دوم بیشترین حجم معاملات بازار قرار گرفت و رتبه سوم به نماد خپارس تعلق داشت. کرمان و خبهمن نیز در رتبه‌های بعدی بیشترین حجم معاملات بازار قرار داشتند.
بحران آب ؛ شهرهای بحرانی به رقم14 رسیدند
به گزارش TSEpress و به نقل از ایسنا، مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران اظهار کرد: هیچ طرح جدید انتقال آبی در حال اجرا نیست. محمد حاج رسولی‌ها در پاسخ به پرسش ایسنا مبنی بر اینکه چند طرح انتقال آب در حال انجام است با تاکید بر اینکه هیچ طرحی در حال اجرا نیست، در مورد انتقال آب از سرشاخه‌های دز به قمرود با اشاره به اینکه حدود 70 درصد آب انتقالی به استان قم تخصیص پیدا می‌کند، گفت: این طرح به صورت مرحله‌ای وارد مدار شد. سد کوچری نیز در سال آینده وارد مدار میشود. وی با اشاره به اینکه تاکنون شهرهای قم، محلات ، گلپایگان و دلیجان از این طرح بهره بردند و ساوه نیز بهره‌مند میشود، گفت: خوانسار نیز ظرف یکی دوماه آینده و قبل از تابستان 1394 از آب انتقال داده شده می‌تواند استفاده کند. مدیر عامل شرکت مدیریت منابع آب ایران دلیل عدم رضایت برخی شهروندان قم از کیفیت آب را عادت آنها در سه سال اخیر که طرح انتقال آب انجام شده به آب با ای‌سی (سختی) حدود 500 واحد خواند. حاج‌رسولی‌ها در مورد میزان طرح‌های انتقالی در کشور و برنامه وزارت نیرو در زمینه انتقال آب جوابی نداد.
تعداد شهرهای بحرانی به 14 عدد رسید
مدیر عامل شرکت مدیریت منابع آب ایران در مورد کلانشهرهایی که دچار مشکل آب هستند، خاطرنشان کرد: تعداد آنها از 12 عدد به 14 عدد رسیده و شهرهایی چون شیراز، اصفهان، تهران، کرج، بندر‌عباس، مشهد، سنندج و کرمان دچار بحران آب هستند. حاج رسولی‌ها با اشاره به این که منابع آب تجدیدپذیر از 130 میلیارد متر مکعب به 105 تا 110 میلیارد متر مکعب رسیده است گفت: در کشور ما با توجه به شرایط حدود 50 تا 60 درصد آب تجدیدپذیر باید استفاده شود، درحالی که بیش از 70 درصد آن را استفاده می کنیم. با توجه به شرایط 110 میلیارد متر مکعب اضافه برداشت از منابع آب های زیرزمینی داشته ایم که درصددیم با اجرای طرح احیای آب‌های زیرزمینی آن را جبران کنیم. وی با تاکید بر اینکه براساس طرح احیای آب های زیرزمینی تا پایان برنامه ششم توسعه جلوی پنج میلیارد متر مکعب کسری مخزن گرفته می شود گفت: درصددیم در برنامه بلند مدت 20 ساله سالانه 10 میلیارد متر مکعب از برداشت منابع آب‌های زیرزمینی کم کنیم تا 110 میلیارد متر مکعب اضافه برداشتمان جبران شود.در این راستا 15 پروژه طراحی کرده‌ایم. 25 سد ساخته شده مشکل محاسباتی دارند مدیر عامل شرکت مدیریت منابع آب ایران با اشاره به اینکه در کشور 640 سد داریم که 340 سد توسط وزارت جهاد کشاورزی و 300 سد توسط وزارت نیرو ساخته شده است، گفت: از 300 سدی که توسط وزارت نیرو ساخته شده 150 سد کوچک و معیشتی هستند. وی افزود: از 300 سدی که توسط وزارت نیرو ساخته شده است 25 سد بلند داریم که ورودی آن ها براساس پیش بینی های صورت گرفته نبوده است.از این تعداد حدود شش سدی که ارتفاع آن ها بیش از ذخایر آبی است شامل سد ریسعلی دلواری در بوشهر، کارده و درونگر یعقوبی در خراسان،شورک شیروان در خراسان شمالی و فریم صحرا در مازندران می شود. کاهش 29 درصدی بارش‌ها در سال جاری حاج رسولی ها با اشاره به اینکه درسال جاری تنها 92 میلی متر در کشور بارندگی صورت گرفته است گفت:این آمار نسبت به 124 میلی متر حجم بارش در سال گذشته 26 درصد و نسبت به درازمدت که به طور متوسط 130 میلی متر بارندگی داشتیم، 29 درصد کاهش داشته است. وی افزود: در شش حوضه آبریز اصلی با وجود کاهش 29 درصدی بارش‌ها شاهد افزایش 26 درصدی بارندگی در حوضه دریاچه ارومیه و افزایش 29 درصدی بارش در حوضه دریای خزر نسبت به میان مدت هستیم. این در حالی است که در سایر حوضه ها مانند حوضه مرکزی با کاهش شدید بارندگی مواجه ایم. مدیر عامل شرکت مدیریت منابع آب ایران با اشاره به اینکه در حوضه خلیج فارس و دریای عمان که 50 درصد سدها در آن قرار دارند شاهد کاهش شدید بارندگی هستیم، گفت: در حوضه خلیج فارس و دریای عمان 23 استان قرار دارند و حجم بارندگی نسبت به میانگین بلند مدت 49 درصد کاهش داشته است.همچنین بارندگی در فلات مرکزی نیز نسبت به بلند مدت 40 درصد کاهش داشته است. حاج رسولی‌ها تصریح کرد: آورد سدها نیز 22 درصد کاهش پیدا کرده به گونه ای که حجم آب مخازن سدها با 10 درصد کاهش نسبت به آنچه برای سال آبی جاری برنامه ریزی شده بود به 19 میلیارد و 330 میلیون متر مکعب رسیده است و این با وجود کاهش 22 درصدی ورودی سدها صورت گرفته است. وی با تاکید بر اینکه در بخش بارندگی رتبه سی و سوم را نسبت به سال های گذشته دارا هستیم گفت: با توجه به آمار 47 ساله بارندگی می بینیم که ورودی سدها نیز در جایگاه 45 ام قرار گرفته اند لذا شرایط بسیار سختی در سال 93-94 پیش رو داریم و لازم است تمهیدات ویژه ای اندیشیده شود. مدیر عامل شرکت مدیریت منابع آب ایران همچنین با اشاره به پوشش برفی در سال آبی جاری نیز گفت: در حال حاضر 160 هزار کیلومتر مربع پوشش برفی داریم در حالی که در سال گذشته در چنین زمانی 205 هزار کیلومتر مربع پوشش برفی وجود داشت شاهد کاهش 20 درصدی پوشش برفی هستیم. وی تصریح کرد: با توجه به کاهش 20 درصدی پوشش برفی، آب مذاب حاصل از پوشش برفی نیز حدود 15 درصد کاهش دارد. افزایش 57 درصدی اعتبارات در بودجه 94 مدیر عامل شرکت مدیریت منابع آب ایران با اشاره به اینکه در سال جاری اعتبارات بخش آب 47 درصد نسبت به سال گذشته کاهش داشته گفت: در سال آینده این مساله جبران شده و اعتبارات بخش آب 57 درصد افزایش یافته است که بیشتر مربوط به طرح های تملک دارایی میشود. وی در مورد پایش دریای خزر نیز اظهار کرد: با توجه به افت تراز دریای خزر پایش دریای خزر آغاز شده تا دلایل افت تراز مشخص شود. حاج رسولی‌ها در مورد برنامه های وزارت نیرو با تاکید بر توجه ویژه ای که بازار آب شده گفت: تاکنون در این زمینه در کشور اقدامات جدی صورت نگرفته اما در تلاشیم از تجربیات سایر کشورها از جمله استرالیا که موفق‌ترین است استفاده کنیم لذا از چترتو دعوت کردیم تا به ایران آمده و سخنرانی و کارگاه آموزشی داشته باشد. وی با تاکید بر اینکه بحث تعرفه گذاری در بازار آب مدنظر ما نیست گفت: ما می خواهیم ارزش آب از این طریق نهادینه شود. 200 هزار حلقه چای غیر مجاز در کشور مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران با تاکید بر اینکه 103 هزار بورس به بحران رسید حلقه چاه غیر مجاز تا سال 85 شناسایی شده بود گفت: پیش بینی می شود در حال حاضر 200 هزار حلقه چاه غیر مجاز در کشور وجود داشته باشد. یکی از دلایل شرایط کنونی مان در بخش حوزه آب مربوط به چاه های غیر مجاز و برداشت ها در هشت سال اخیر می شود. به گونه ای که 40 میلیارد متر مکعب برداشت مازاد مربوط به هشت سال اخیر است. حاج رسولی‌ها افزود: پیش بینی می شود که 20 تا 30 درصد چاه های غیر مجاز عمیق نباشند اما 70 تا 80 هزار از صد هزار چاه های غیر مجاز در مناطق ممنوعه مربوط به چاه های عمیق است حدود 3 تا 3.5 میلیارد متر مکعب کسری مخزن مربوط به همین چاه های غیر مجاز می شود. وی با اشاره به طرح پایش آبیاری و زهکشی نیز با اشاره به اینکه یک میلیون و 570 هزار شبکه مدرن وجود دارد گفت: درصددیم تا براساس برنامه ای مدونی که برای آب های سطحی در نظر گرفتیم و اقدامات لازم از نیمه دوم سال 94 آغاز می شود آب های سطحی را ساماندهی کنیم. در این راستا به صورت پایلوت 180 نقطه را درنظر گرفته ایم. انتقال آب از چهارمحال به کرمان عملیاتی نشده است مدیر عامل شرکت مدیریت منابع آب ایران در مورد انتقال آب از چهارمحال و بختیاری به کرمان با تاکید بر اینکه هنوز پروژه عملیاتی نشده گفت:این پروژه ردیفی در طرح های کشور ندارد و صرفا درخواستی که از قدیم توسط بخش خصوصی مطرح شده اما هنوز عملیاتی نشده است. حاج رسولی ها در مورد نجات تالاب هورالعظیم نیز گفت: یکی از حوضه‌های بحرانی ما در کشور کرخه است . از قدیم الایام کانال هایی در این حوضه بوده که از طریق آن آبی منتقل نشده اما در چند سال اخیر تلاش شده آب به حوضه کرخه منتقل شود. وی در مورد رهاسازی آب سدها برای نجات خوزستان از هوای ناسالم کنونی افزود: 20 تا 30 متر مکعب آب به خوزستان برای جبران کمبود منتقل میشود آب با توجه به نیاز شرب در سدها ذخیره می شود؛ در صورت وجود آب مازاد رهاسازی صورت می گیرد اما در حال حاضر آب مازاد نداریم.در سال جاری نسبت به سال گذشته 400 میلیون متر مکعب حجم آب سدها کمتر شده و آورده سدها بیش از 50 درصد نسبت به میانگین و 22 درصد نسبت به سال گذشته کاهش داشته است. بهره برداری از 10 سد در سال آینده مدیر عامل شرکت مدیریت منابع آب ایران با اشاره به اینکه درسال آینده 10 سد به بهره برداری می رسند گفت: دو سد در استان کردستان، یک سد در چهار محال و بختیاری، سدی درکرمانشاه، زنجان، ایلام و استان خراسان رضوی نیز به بهره برداری می رسد. 23 پرواز باروری ابرها از نیمه دی ماه صورت گرفت حاج رسولی ها با اشاره به اینکه از هفدهم دی ماه تاکنون 23 پرواز در زمینه باروری ابرها صورت گرفت گفت: باروری ابر یک ایده نیست بلکه علم است و همه دنیا به آن رسیده است. وی در مورد اثرگذاری باروری ابر نیز خاطرنشان کرد: میزان اثرگذاری پروازها بستگی به نوع ابر، درجه حرارت پرواز، ساعت پرواز و تعداد شلیک‌ها دارد. کاهش 59 درصدی بارندگی در خوزستان مدیر عامل شرکت مدیریت منابع آب ایران با اشاره به کاهش 59 درصدی بارندگی در خوزستان اظهار کرد: میزان خروجی سدهای خوزستان در سال جاری 4.9 میلیارد متر مکعب بوده در حالی که در سال گذشته سدها 4.3 میلیارد متر مکعب خروجی داشته اند. لذا 600 میلیون متر مکعب خروجی سدها نسبت به سال گذشته افزایش یافته است. وی افزود:این درحالی است که ورودی سدهای کارون در سال گذشته 4.5 میلیارد متر مکعب بود که امسال به 3.6 میلیارد متر مکعب رسیده‌اند.
پای بحران برق و گاز به بورس کشیده شد
بازار سرمایه
قرن نو به نقل از یک کارشناس اقتصادی نوشت: مهم‌ترین عاملی که بر بازار سرمایه سایه انداخته است نگرانی از تامین مواد اولیه نظیر برق و گاز برای شرکت‌های بورسی است.
به گزارش صفحه اقتصاد، بازار سرمایه در هفته ای که گذشت سرخ پوش بود و علی رغم اعلام بندهای ده‌گانه و شفاف سازی های صورت گرفته از سوی وزیر اقتصاد در هفته های گذشته شاخص کل بورس به ریزش خود ادامه داد؛ در هفته‌ای که گذشت شاخص کل بورس در روز شنبه با ۱۸ هزار و ۴۱۷ واحد کاهش به رقم یک میلیون و ۳۷۸ هزار واحد رسید. شاخص کل با معیار هم وزن هم ۴۶۳۰ واحد سقوط کرد و در رقم ۳۶۳ هزار و ۴۶۹ واحد ایستاد. در روز شنبه شاخص کل فرابورس هم با ۱۷۱ واحد کاهش در رقم ۱۸ هزار و ۶۶۴ واحد ایستاد.
ریزش شاخص کل بورس در طول روزهای هفته گذشته تداوم یافت و در آخرین روز هفته شاخص کل به رقم یک میلیون و ۳۶۳ هزار واحد رسید.
پای بحران برق و گاز به بورس کشیده شد
میثم رادپور، کارشناس اقتصادی در پاسخ به این پرسش که چه عواملی شاخص بورس را در روزهای اخیر منفی کرده است؛ گفت: مهم ترین عاملی که بر بازار سرمایه سایه انداخته است نگرانی از تامین مواد اولیه برای خیلی از شرکت های بورسی است؛ منظور از مواد اولیه برق و گاز است. نگرانی های ایجاد شده در بازار سرمایه و در بین سهامداران حول این محور است که خیلی از شرکت های بورسی در تامین برق و گاز دچار مشکل شوند.
وی در ادامه گفت: در تابستان گذشته ما شاهد بودیم که شرکت هایی مانند شرکت ملی مس دو ماه قطعی برق داشتند و در حالی که برق خود را به شبکه دادند مجبور به خریداری ژنراتور شدند و این اتفاق شرکت ملی مس را به دو ماه تعطیلی کشید و این ضرر سنگینی برای یک شرکت بورسی است؛ خیلی از شرکت های بورسی ما در کار تولید مواد خام هستند که خیلی انرژی بر است و به عنوان مثال مصرف گاز شرکت ها پتروشیمی و معدنی بسیار بالا است و انرژی هایی مانند برق و گاز برای صنایع ما مانند همه جای دنیا بسیار حیاتی هستند.
رادپور در ادامه گفت: تعداد شرکت هایی که انرژی بر نباشند در کشور ما بالا نیست و اکثر شرکت های فعال در حال خرید و فروش مواد خام هستند؛ شرکت های معدنی کانی ها را می فروشند و شرکت های پتروشیمی هم محصولات پتروشیمی خرید و فروش می کنند در نتیجه نگاه سهامداران و فعالان بازار به بحران انرژی در صنایع ایران است و به این مسئله بسیار با جدیت می پردازند و عدم اطمینان از تامین انرژی مورد نیاز برای شرکت های بورسی و کسب و کار ها نگرانی ایجاد کرده است و به نظر می رسد دولت سیزدهم تصمیم دارد به بهای به تعطیلی کشیدن کسب و کارها بورس به بحران رسید برق و گاز را برای مردم با قیمت های یارانه ای تامین کند.
این کارشناس اقتصادی در ادامه افزود: در حال حاضر صنعت گاز و برق ما به شدت تحت فشار است و برق شرکت هایی که انرژی بر هستند با ژنراتور نیز تامین نخواهد شد چراکه ژنراتور خود با گاز کار می کند و تامین گاز نیز خود بحران است و جای تاسف دارد که کشوری که رتبه دوم را در منابع گازی دنیا دارد به چنین بحرانی بر بخورد. قسمت عمده ای از برق ما از نیروگاه های حرارتی تامین می شود و سایر منابع تامین کننده انرژی الکتریکی که برق آبی، خورشیدی و غیره هستند سهم خیلی کمی در تامین برق کشور دارند در نتیجه اگر مساله تامین گاز به مخاطره بیافتد مساله تامین برق نیز به مخاطره خواهد افتاد.
تناقض‌گویی‌ها اعتماد سرمایه‌گذاران را از میان خواهد برد
در بندهای ده‌گانه ارائه شده از سوی وزیر اقتصاد در هفته های گذشته که به گفته کارشناسان موجبات رشد شاخص کل بورس را در هفته های اخیر فراهم می آورد تناقضاتی مشهود است؛ در یکی از بندهای این مصوبه آورده شده است که حقوق دولتی ها در سال ۱۴۰۱ افزایش پیدا نخواهد کرد و این در حالی است که در بودجه ۱۴۰۱ آورده شده است که حداقل حقوق پایه به چهار میلیون و ۵۰۰ هزار تومان افزایش پیدا خواهد کرد.
میثم رادپور در پاسخ به این پرسش که این تناقضات بر رفتار سهامداران در بازار سرمایه تاثیر خواهد گذاشت یا خیر؛ گفت: انتظار می رود زمانی که دولت بودجه ای را تنظیم می کند حداقل در زمان اجرا تناقض آشکاری نداشته باشد؛ فعالان اقتصادی زمانی که می‌خواهند فعالیتی را آغاز کنند در ابتدا به بودجه توجه خواهند کرد و این تناقض گویی ها حاشیه های نگرانی را در بازار ایجاد می کند و این گونه برای سرمایه گذاران تعبیر می شود که کشور به گونه ای در حال اداره شدن است که گویا هیچ هماهنگی اولیه در آن وجود ندارد و این امر ریسک های قانونی محیط های کسب و کار را جدی تر می کند.
وی در ادامه افزود: جدی تر شدن ریسک های قانونی کسب و کارها به این معنا است که شما از محیط قانونی که شرکت ها در آن فعالیت می کنند یک انتظاراتی دارید براساس گفته های دولتمردان و زمانی که دیده می شود همان گفته ها اجرایی نمی شود شما محیط کسب و کار را از بابت ریسک های قانونی پر خطر می بینید و برای فعالیت در یک محیط کسب و کار پرخطر و برای جبران کردن ریسک های قانونی شما به مطالبات بیشتری نیاز خواهید داشت؛ نرخ های مورد توقع سرمایه گذاری ( نرخ های بازده ) افزایش پیدا خواهد کرد و این امر خود به تنهایی یکی از عوامل کاهش سرمایه گذاری در بازار است.
رادپور در آخر گفت: این امر بسیار روشن است که هر اتفاقی که ریسک سرمایه گذاری را افزایش دهد منجر به کاهش سرمایه گذاری خواهد شد.
بورس به بحران رسید
آینده روابط آمریکا و چین یا آینده بحران در شرق آسیا
https://adibmh.ir/wp-content/uploads/2022/05/403650_503.jpg 400 600 davoodi https://adibmh.ir/wp-content/uploads/2017/05/s-300x168.png davoodi 2022-09-12 12:23:55 2022-09-12 12:26:33 آینده روابط آمریکا و چین یا آینده بحران در شرق آسیا
کله کردن اقتصاد اروپا و درس برای جوانان ایران
https://adibmh.ir/wp-content/uploads/2022/07/اقتصاد-اروپا-و-یران-.jpg 400 600 davoodi https://adibmh.ir/wp-content/uploads/2017/05/s-300x168.png davoodi 2022-07-14 06:35:40 2022-07-14 06:35:40 کله کردن اقتصاد اروپا و درس برای جوانان ایران
عوامل شش گانه شکل گیری نرخ موجود ارز
https://adibmh.ir/wp-content/uploads/2017/12/dollar.jpg 400 600 davoodi https://adibmh.ir/wp-content/uploads/2017/05/s-300x168.png davoodi 2022-07-04 05:28:42 2022-07-04 05:28:42 عوامل شش گانه شکل گیری نرخ موجود ارز
چرا دلار به این نرخ رسید ؟
https://adibmh.ir/wp-content/uploads/2017/08/dollar.jpg 400 600 davoodi https://adibmh.ir/wp-content/uploads/2017/05/s-300x168.png davoodi 2022-06-30 09:57:50 2022-07-03 10:01:00 چرا دلار به این نرخ رسید ؟
تحلیل روابط ایران و آمریکا
https://adibmh.ir/wp-content/uploads/2022/06/tahrim.jpg 400 600 نگرش https://adibmh.ir/wp-content/uploads/2017/05/s-300x168.png نگرش 2022-06-24 06:30:46 2022-06-25 06:48:11 تحلیل روابط ایران و آمریکا
افزایش صادرات نفت ایران به چین نسبت به قبل از تحریم
https://adibmh.ir/wp-content/uploads/2022/05/1747441.jpg 400 600 نگرش https://adibmh.ir/wp-content/uploads/2017/05/s-300x168.png نگرش 2022-06-21 06:24:30 2022-06-25 06:29:23 افزایش صادرات نفت ایران به چین نسبت به قبل از تحریم
لغو تحریم امریکا در خصوص گاز صادراتی ایران
https://adibmh.ir/wp-content/uploads/2022/05/a.jpg 400 600 نگرش https://adibmh.ir/wp-content/uploads/2017/05/s-300x168.png نگرش 2022-06-16 06:18:26 2022-06-25 06:21:16 لغو تحریم امریکا در خصوص گاز صادراتی ایران
خطای رییسی در تعیین الویت کابینه
https://adibmh.ir/wp-content/uploads/2022/05/1262983_300.jpeg 480 720 نگرش https://adibmh.ir/wp-content/uploads/2017/05/s-300x168.png نگرش 2022-06-12 06:03:23 2022-06-25 06:15:16 خطای رییسی در تعیین الویت کابینه
بحران اوکراین از الویت خبری جهان خارج شده است
https://adibmh.ir/wp-content/uploads/2022/05/1639322_638.jpg 400 600 نگرش https://adibmh.ir/wp-content/uploads/2017/05/s-300x168.png نگرش 2022-06-05 05:55:08 2022-06-25 06:01:08 بحران اوکراین از الویت خبری جهان خارج شده است
چرا دلار گران شد؟
https://adibmh.ir/wp-content/uploads/2017/09/dollars.jpg 400 600 نگرش https://adibmh.ir/wp-content/uploads/2017/05/s-300x168.png نگرش 2022-06-02 05:46:51 2022-06-25 05:50:52 چرا دلار گران شد؟
بحران بعدی جهان بعد از اوکراین
https://adibmh.ir/wp-content/uploads/2022/05/403650_503.jpg 400 600 نگرش https://adibmh.ir/wp-content/uploads/2017/05/s-300x168.png نگرش 2022-05-23 12:18:04 2022-05-25 12:27:00 بحران بعدی جهان بعد از اوکراین
کد ۶۵٠ ١۴٠ ٠ کیانند ؟
https://adibmh.ir/wp-content/uploads/2022/05/12638.jpg 400 600 نگرش https://adibmh.ir/wp-content/uploads/2017/05/s-300x168.png نگرش 2022-05-20 12:05:34 2022-05-25 12:16:35 کد ۶۵٠ ١۴٠ ٠ کیانند ؟
درباره محمدحسین ادیب
عضو بازنشسته هیئت علمی گرو ه اقتصاد دانشگاه اصفهان
پژوهشگر ریسک بازار
بیش از ۷۵۰ سخنرانی در صنایع، شرکتها و نهادهای اداری و بانکی
بیش از ۶۵۰ مقاله اقتصادی در مطبوعات کثیرالانتشار اقتصادی
سوابق:
پیش بینی فروپاشی مالی در آمریکا در سال ۲۰۰۸ هیجده ماه قبل از فروپاشی در یکی از مطبوعات کثیر الانتشار داخلی
پیش بینی سقوط قیمت طلا یکسال قبل در مصاحبه های متعدد با مطبوعات داخلی
پیش بینی سقوط قیمت ارز از اوائل تیرماه ۱۳۹۲ در مهر ۱۳۹۱
دیدگاه شما