ارزیابی ریسک های معاملاتی

فهرست مطالب

ارزیابی ریسک های معاملاتی

1-تجزیه و تحلیل و مدیریت ریسک بانکی
1-1- مقدمه : تغییرات محیطی بانک
1-2- پذیرش ریسک از سوی بانک
1-3- راهبری شرکتی
1-4- تحلیل مبتنی بر ریسک بانکها
1-5- ابزارهای تحلیلی ارایه شده

2-مباحثی در بررسی مبتنی بر ریسک بانکها
2-1- مقدمه : چرا بانکها تحلیل می شوند؟
2-2- بانکها درنقش تهیه کنندگان اطلاعات مالی
2-3- چارچوبی برای توسعه بخش مالی
2-4- نگرشی اجمالی به کل سیستم مالی
2-5- افشا و شفافیت اطلاعات مالی بانک : پیش نیازی برای تحلیلهای مبتنی بر ریسک

2- اعضای کلیدی راهبردی شرکتی و فرآیند مدیریت ریسک
3-1- مقدمه: اصول حاکم بر راهبری شرکتی
3-2- مقررات گذاران : تدوین چارچوبی برای راهبری شرکتی و مدیریت ریسک
3-3- مقامات نظارتی: پایش مدیریت ریسک
3-4- سهامداران : تعیین سیاست گذاران شایسته
3-5- هیأت مدیره : مسئول نهایی امور بانک
3-6- مدیریت مسئولیت در برابر عملیات بانک و اجرای خط مشی های مدیریت ریسک .
3-7- کمیته حسابرسی و حسابرسان داخلی : ادامه راه هیأت مدیره در مدیریت ریسک بانک
3-8- حسابرسان مستقل: بازاریابی رویکرد سنتی حسابرسی بانک
3-9- نقش جامعه
4- ساختار ترازنامه و مدیریت آن
4-1- مقدمه: ترکیب ترازنامه
4-2- ساختار داراییها : رشد و تغییرات
4-3- ساختار بدهیها: رشد و تغییرات
4-4- رشدکلی اقلام داخل و خارج از ترازنامه
4-5- مدیریت مؤثر ریسک

5- سودآوری
5-1- مقدمه: اهمیت بانکهای سودآور
5-2- ترکیب صورتحساب سود و زیان
5-3- ساختار درآمد و کیفیت سود
5-4- شاخصهای سودآوری
5-5- تحلیل نسبت به سودآوری

6-کفایت سرمایه
6-1- مقدمه : ویژگی و کاربرد سرمایه
6-2- اجزای تشکیل دهنده سرمایه پایه ( روش شناسی رایج )
6-3- پوشش عناصر ریسک بوسیله اجزای سرمایه ( روش شناسی رایج)
6-4- موافقتنامه شماره دو پازل : تغییرات پیشنهادی برای تعیین کفایت سرمایه
6-5- اجرای موافقتنامه پازل
6-6- ارزیابی اطلاعات مدیریت با توجه به کفایت سرمایه

7- مدیریت ریسک اعتباری
7-1- مقدمه : اجزای ریسک اعتباری
7-2- مدیریت پرتفوی اعتباری
7-3- بررسی وظایف و عملیات اعطای وام
7-4- بررسی کیفیت پرتفوی اعتباری
7-5- پرتفوی وامهای سررسید شده ( غیر جاری غیر عملیاتی )
7-6- خط مشی های مدیریت ریسک اعتباری
7-7- خط مشی هایی برای محدود یا کاهش ریسک اعتباری
7-8- طبقه بندی داراییها
7-9- روش ذخیره گیری مطالبات مشکوک الوصول

8- مدیریت ریسک نقدینگی
8-1- مقدمه: نیاز به نقدینگی
8-2- خط مشی های مدیریت نقدینگی
8-3- محیط مقرراتی
8-4- ساختار تامین مالی : سپرده ها و استفراض از بازار
8-5- ساختار سررسیدها و عدم تطابق زمانی وجوه
8-6- تمرکز سپرده ها و ناپایداری در تآمین مالی
8-7- روشهای مدیریت ریسک نقدینگی

9- تشکیلات خزانه داری و مدیریت ریسک
9-1- مقدمه : رئوس کلی وظایف خزانه داری
9-2- تدوین چارچوب خطی مشی ها ی کلی
9-3- عملیات بازار
9-4- تحلیل ریسک و رعایت
9-5- عملیات خزانه داری
9-6- راهبری شرکتی وارزیابی ریسک عملیاتی

10- مدیریت پرتفوی سرمایه گذاری ( همراه با ) نقدینگی پایدار
10-1- ماهیت پرتفوی سرمایه گذاری با نقدینگی پایدار
10-2- خط مشی سرمایه گذاری
10-3- ابزارهای مناسب
10-4- ریسک اعتباری
10-5- ریسک بازار
10-6- پرتفوی مبنا
10-7- مدیریت فعال
10-9- مدیریت ریسک و بودجه ریسک

11- مدیریت ریسک بازار و معاملات اختصاصی
11-1- مقدمه: ویژگی های ریسک بازار
11-2- خط مشی های مدیریت ریسک پرتفوی
11-3- مجموع اطلاعات معاملات و مدییت فعالیتهای معاملاتی
11-4- اندازه گیری ریسک بازار
11-5- ارزش در معرض ریسک
11-6- سنجش حساسیت

12- مدیریت ریسک نرخ بهره
12-1- مقدمه: منشاء ریسک نرخ بهره
12-2- مسئولیتهای مدیریت ریسک
12-3- مدلهایی برای مدیریت ریسک نرخ بهره
12-4- تآثیر تغییر در پیش بنی منحنی بازده

13- مدیریت ریسک ارز
13-1- مقدمه: منشاء و عوامل ریسک ارز
13-2- خط مشی های مدیریت ریسک ارز
13-3- پذیرش ریسک ارز و استراتژی تجاری
13-4- مدیریت ریسک ارز و کفایت سرمایه

14- شفافیت در صورتهای مالی بانکها
14-1- مقدمه: اهمیت اطلاعات مفید
14-2- شفافیت و پاسخگویی
14-3- شفافیت در صورتهای مالی
14-4- افشاء در صورتهای مالی بانک
14-5- ایراد موجود در رویه های حسابداری بانک

15- رابطه تحلیل ریسک و نظارت بانکی
15-1- مقدمه: فرآیند نظارت بر بانکها
15-2- فرآیند بررسی تحلیلی
15-3- ریسکهای بانکی و پاسخگویی مقامات نظارتی و مقررات گذاران
15-4- فرآیند نظارت
15-5- نظارت یکپارچه ( تلفیقی )
15-6- همکاری ناظران با حسابرسان داخلی و مستقل

پیوست ها
واژه نامه ( فارسی به انگلیسی)
واژه نامه ( انگلیسی به فارسی )
اصطلاحات تخصصی

اهمیت مدیریت سرمایه در بازار های مالی

جهت یک سرمایه‌گذاری هوشمندانه، باید قبل از ورود به بازارهای مالی آموزش دیده و اصول اصلی فرآیند معامله‌گری یعنی تحلیل، روانشناسی و مدیریت سرمایه را به طور کامل فراگیرید. یادگیری این مفاهیم، از روش آموزش‌های تئوری و تجربه خرید و فروش در بازارهای مالی، میسر می‌گردد. در این بین، بخش مدیریت سرمایه از اهمیت بسیار والایی برخوردار است. چون، مستقیماً با بقای فرد در بازار ارتباط داشته و به طریقی می‌توان آن را ضامن حفظ و رشد سرمایه معامله‌گران دانست. برای اجرا نمودن قوانین مدیریت سرمایه در بازارهای سرمایه، عملکرد سیستماتیک و تفکر منطقی فرد بسیار ضروری می باشد.

قطعاً معامله‌گری که این مفهوم را به خوبی بفهمد و اجرایی کند، از آرامش روحی و روانی بیشتری معامله برخوردار است. علت این موضع این است که با درنظر گرفتن تمام ریسک‌های موجود اقدام به سرمایه‌گذاری کرده و همین موضوع یکی از سنگ بناهای اصلی پیروزی در بازارهای مالی است. در این مقاله به بیان اهمیت مدیریت سرمایه در بازار های مالی پرداخته ایم تا بتوانیم شما را با این اصل مهم در بازار های مالی آشنا نماییم.

مدیریت سرمایه چیست؟

اگر بخواهیم یک تعریف کلی و جامع بیان کنیم، دانش و مهارت سرمایه‌گذاری با حداق ریسک در جهت کسب بازدهی بیشتر را مدیریت سرمایه می‌نامند. هدف اصلی مدیریت سرمایه در مرحله اول، کنترل ریسک و حفظ سرمایه است. به همین علت در برخی از منابع آموزشی، مدیریت سرمایه را همان مدیریت ریسک تعبیر می‌کنند. به بیان بهتر، مفهوم مدیریت سرمایه این است که برای کسب بازدهی مورد نظز خود باید حداقل ریسک معینی را محتمل شد. طبق اصول حرفه‌ای معامله‌گری و به منظور توقف ضررهای سنگین و غیر قابل تحمل، باید قبل از ورود به موقعیت معاملاتی، مقادیر این بازده و ریسک معلوم به گونه‌ای متعادل شده باشند که در برابر انتظار برای کسب بازده ای معقول، ضرر کمی پیش روی شما باشد.

اعمال صحیح قوانین مدیریت ریسک در فرآیند معاملات، این قابلیت را دارد که در راستای کاهش ضرر و زیان، تأثیر بسزایی داشته باشد. به کارگیری یک استراتژی معاملاتی کارامد به همراه مدیریت سرمایه، ضمن پیش‌گیری از وقوع ضررهای سنگین ، رفته رفته منجر به رشد سرمایه شما خواهد شد. اعمال مدیریت ریسک در معاملات سهام و سایر ابزارهای مالی، قوانین مشخص ندارد و بین معامله گران و سرمایه داران متفاوت است. در واقع جزئیات و طریقه اجرای مدیریت سرمایه، تا حد زیادی به دیدگاه سرمایه‌گذاری، اهداف مالی، طرز تفکر و روحیات معامله گر بستگی دارد. بر اساس چنین معیارهایی، رویارویی سرمایه‌گذاران در برابر ریسک را تشخیص داده و آن‌ها را در دو دسته کلی ریسک‌گریز و ریسک‌پذیر تقسیم می‌کنند. برای آگاهی بیشتر در رابطه با مفهوم مدیریت سرمایه می توانید به سایت ویکی پدیا مراجعه نمایید.

در نتیجه معامله‌گران باید از قواعد مدیریت ریسکی استفاده کرده که با شخصیت سرمایه‌گذاری آن‌ها متناسب باشد. در این گونه موارد نمی‌توان برای هر معامله گر نسخه‌ای واحد تجویز نمود. بطور مثال، میزان ریسک پذیری معامله‌گران کوتاه مدتی در هر موقعیت معاملاتی نسبت به افراد با دیدگاه بلند مدت ، کاملاً متفاوت است می باشد.

رویای یک شبه ثروت مند شدن

بسیاری از افراد، با رویای یک شبه ثروتمند شدن به بازارهای مالی ورود کرده و انتظار دارند ظرف مدت زمان کوتاهی، سرمایه خود را چندین برابر نمایند! چنین سرمایه‌گذارانی را حتی نمی‌توان جز دسته شدیداً ریسک پذیر جای داد. زیرا، مفهوم ریسک اصلاً برای آن‌ها کاربرد ندارد و در محاسبات ذهنی خود ارزیابی ریسک های معاملاتی صرفاً به سود فکر می کنند. چنین تریدری حتی امکان دارد برای مدتی معاملات سوددهی را نیز تجربه نماید. اما، در انتها به خاطر عدم رعایت مدیریت سرمایه و پذیرش بدون فکر و محدودیت ریسک، سرمایه خود را به زوال می‌کشاند. به جد می‌توان ادعا داشت؛ یکی از اصلی ترین تفاوت معامله‌گران موفق با سایرین، رعایت اصول مدیریت سرمایه است.

امروزه برای مدیریت ریسک راه های متفاوتی موجود است. اما همگی این روش‌ها مبتنی بر ارزیابی ارزیابی ریسک های معاملاتی ریسک موقعیت‌های معاملاتی بصورت انفرادی است . در نهایت این روش چهارچوب‌های مشخص برای محدوده ریسک پذیری معامله‌گران را تعیین می‌نماید.

ارکان اصلی مدیریت سرمایه در بازارهای مالی چیست؟

هرچند مدیریت سرمایه روش و فرمول مشخصی ندارد؛ اما برای تدوین قوانین مدیریت ریسک و ارزیابی دقیق موقعیت‌های معاملاتی در بازار، شاخص‌های معین و مرسومی موجود است که مهم‌ترین آن‌ها به شرح زیر هستند:

• ریسک
• بازده
• نسبت بازده به ریسک
• حجم معاملات
• نسبت افت سرمایه

به منظور انجام معاملاتی اصولی و پر بازده، موارد اول تا چهارم را باید برای هر موقعیت معاملاتی و الزاماً پیش از ورود به معامله، بررسی نموده و و تصمیم گرفت. در واقع پس از تشخیص این موارد می بینیم که نقاط خروج و حداکثر سود و زیان مورد نظر از موقعیت معاملاتی مذکور، با دقت تعیین می‌گردد. آشکارا مشاهده می‌کنیم که مدیریت سرمایه در راستای موفقیت هر استراتژی معاملاتی نقش کاملاً مهمی را بازی می‌کند.

چگونه می‌توان ریسک را کنترل نمود؟

برای این کار طریق مختلفی موجود است و مشاوران مالی هرکدام از زوایای مختلفی آن را بررسی کردند. مثلا برخی متخصصین مالی پیشنهاد می کنند تک سهمی نباشید و سبدی از سهام داشته باشید تا مدیریت سرمایه به درستی صورت گیرد. با این حرکت اگر جایی شکست خوردید جای دیگر پیروز می شوید و … .
برخی دیگر توصیه می‌کنند که به متخصصین مالی در شرکت های مشاور سرمایه گذاری و صندوق های سهام رجوع کنید.

من با این روش ها مخالف نیستم ولی در عمل نفرات کمی این توصیه ها را می پذیرند و عملیاتی می کنند.

نسخه عامیانه که می توان برای کنترل ریسک پیچید این است که مقداری از سرمایه خودتان را سهام بخرید که هر روز نخواهید آنرا چک کنید. به قول معروف فنجان چایی در دستان شما نلرزد و ضرر احتمالی روان و زندگی شما مختل نکند

برخی از قواعد مرسوم بازار

• محاسبات مقادیر ریسک و بازده، تابع مستقیمی از نقاط خروج احتمالی و حجم معاملات می‌باشد.
• طبق اصول سرمایه‌گذاری و توصیه پیشکسوتان، نهایت مقدار ریسک در هر پوزیشن معاملاتی، نباید از ۳ درصد بیشتر شود. (برای معامله گرانی با ریسک پذیری بالا تا حداکثر ۵ درصد.)
• حداقل مقدار مجاز نسبت بازده به ریسک، ۱ می باشد و در غیر این صورت، ورود به معامله اصلا توصیه نمی‌گردد.
• در صورت نیاز به داشتن چندین پوزیشن باز به صورت همزمان، باید حداکثر ریسک قابل تحمل را بین این معاملات تقسیم نمود.
• زمانی که به سود نجومی معاملات اهرم دار می‌اندیشید، ریسک سنگین و چند برابری آن‌ها را نیز مد نظر قرار دهید.
• آستانه تحمل ضرر خود را دقیق مشخص نمایید.هنگامن ضرر شما به محدوده خطر رسید، بدون درنگ فرآیند معاملات خود را برای مدتی کاهش دهید.

بزرگترین نقطه ضعف در بازارهای مالی، عدم توانایی در محاسبه ریسک است. شما معمولا مفهوم ریسک را خیلی خوب می دانید. اما، به دلیل اینکه در زندگی واقعی ریسک های مالی معمولا خیلی از ما دور بودند، در بازار سرمایه سایه سنگین و نزدیکشان را متوجه نمی شویم.
شما اینگونه می‌اندیشید سهمی که می خرید مثل خرید خودرو است و نهایت درصد منفی آن ۵ یا ١٠ درصد است. باور نمی کنید که سهمی که می خرید می تواند ۸۰٪؜ قیمتش کاهش پیدا کند.

جهت کسب اطلاعات بیشتر به دوره جامع ثروت آفرینی مراجعه کنید.

شما هنوز نیاموخته اید طمع تان را کنترل نمایید. برای همین در روزهای مثبت هیجان زده عمل نموده و صف خرید تشکیل می دهید و بدون تفکر سهم می خرید. آتش طمع چشم های شما را کور خواهد کرد. در حالت پایین آمدن هم برعکس این فرایند عمل می‌کنید، ترس وجودتان را فرا گرفته و سراسیمه اقدام به فروش سهم می نمایید. پس این موضوع را فراموش نکنید که در بازار های سرمایه نباید احساسی عمل کنید.

اصلی ترین رکن استراتژی یک معامله گر موفق باید بقا باشد

شما فرصت زیادی درحد یک عمر دارید تا در بازار سهام میلیاردر شوید. اما به شرطی که زنده ماندن را یاد بگیرید. شما نمی توانید قهرمان دو المپیک شوید، مادامی که دویدن نمی دانید. پس در گام نخست اصلی ترین و مهمترین فکر شما باید این باشد که : چگونه در بازار های سرمایه زنده بمانیم؟
برای مدتی ریسک پذیریتان را به سمت صفر هدایت کنید و مدیریت سرمایه داشته باشید. درک کنید ریسکی که اکثر شما در روزهای اول ورود به بازار سرمایه می‌کنید چند برابر ریسکی هست که یک حرفه ای بعد از ١۵ یا ۲۰ سال کار می‌پذیرد.

ريسك هاي خريد، بخش اول ريسك هاي تطبيق مقررات

فرآيند خريد يكي از خريدهاي اصلي سازمان بوده كه مي تواند ريسك هاي زيادي را براي سازمان به همراه داشته باشد. شناسايي و ارزيابي ريسك هاي خريد و تعيين كنترل هاي مربوطه و ارزيابي اثربخشي كنترل ها براي كاهش تاثيرات نامطلوب ريسك هاي خريد يكي از ماموريت هاي اصلي حسابرسان داخلي است. ريسك هاي خريد به چند گروه ريسك هاي تطبيق مقررات، ريسك هاي زمان، ريسك هاي هزينه و ريسك هاي كيفيت قابل طبقه بندي هستند. در اين ادامه ريسك هاي تطبيق از گروه ريسك هاي خريد بررسي شده اند.

عنوان ريسك: تمايل اعضاي كميته ارزيابي به سمت تامين كننده خاص بواسطه منافع احتمالي

شرح ريسك:

ممكن است اعضاي كميته ارزيابي كه مي توانند كميسيون معاملات، كميته فني يا زيرگروه هاي كميته فني باشند نسبت به يك پيشنهاددهنده خاص تمايل داشته باشند. در اين صورت مناقصه از حالت منصفانه خارج شده و منافع ساير پيشنهاددهندگان به خطر مي افتند. همچنين ممكن است فرصت انتخاب گزينه مناسب نيز براي سازمان از ميان رود.

عواقب احتمالي ريسك:

• سوء استفاده از منابع
• اقدام قانونی عليه شركت
• اختلال در فعالیتهای خريد

فعاليت هاي كنترلي ريسك:

• یک محیط اخلاقی را حفظ کنید.
• اعضاي كميته ارزيابي را از ميان افراد قابل اعتماد و درستكار انتخاب كنيد.

عنوان ريسك: صدور مجوز براي تامين كنندگان فاقد صلاحیت از طریق ارائه گواهینامه های جعلی تضمین کیفیت

شرح ريسك:

در بسياري از موارد تامين كنندگان براي شركت در مناقصه بايد گواهي صلاحيت يا تضمين كيفيت خود را ارائه دهند. اين گواهينامه ممكن است توسط مراجع قانوني از جمله سازمان برنامه و بودجه يا مراجع حرفه اي مانند انجمن هاي حرفه اي يا مراجع فني مانند آزمايشگاه هاي تاييد صلاحيت فني ارائه شده باشند. در صورت ارائه مجوز دستكاري شده يا غيرمعتبر، سازمان ممكن است تامين كننده اي را انتخاب كند كه فاقد توانمندي لازم براي انجام كار يا تامين محصولات مورد نظر باشد.

عواقب احتمالي ريسك:

• انتخاب تامين كننده نامناسب و ضعيف

فعاليت هاي كنترلي ريسك:

• گواهينامه هاي تامين كنندگان را از مراجع معتبر استعلام كنيد.
• ارزيابي توانمندي ارزیابی ریسک های معاملاتی فني تامين كنندگان را راسا توسط شركت انجام دهيد.

عنوان ريسك: مشخصات جهت دار براي كالا يا خدمات مورد درخواست به نحوي كه احتمال برنده شدن يك تامين كننده خاص را افزايش دهد.

شرح ريسك:

مشخصات كالا يا خدمات درخواستي بايد به نحوي تعيين شود تا نيازمندي هاي شركت به بهترين شكل به مناقصه گران منتقل شود. در صورتي كه مشخصات به نحوي تعيين شوند كه با ويژگي كالا يا خدمات يك تامين كننده خاص تطابق داشته باشد، علاوه بر غيرمنصفانه و غيرعادلانه بودن مناقصه، ممكن است شركت نيز نتواند كالا يا خدمات منطبق با نيازمندي هاي خود را دريافت كند.

عواقب احتمالي ريسك:

• پاسخ های ناکافی از مناقصه گران
• ادعای معاملات ناعادلانه

فعاليت هاي كنترلي ريسك:

• مشخصات كاركردي و غيركاركردي محصول را به صورت دقيق از واحد متقاضي دريافت كنيد.
• یک مکانیزم کنترلي را برای بررسی مشخصات قبل از انتشار و اجراي استقرار دهيد.

عنوان ريسك: نقض محرمانگي در خصوص پيشنهادي تامين كنندگان خصوصاً قيمت پيشنهادي

شرح ريسك:

يكي از اصول حاكم بر فرآيند خريد، عادلانه بودن فرآيند و وجود فرصت برابر براي حضور تمامي تامين كنندگان براساس شرايط خريد يا مناقصه است. حفظ محرمانگي پيشنهادهاي ارائه شده خصوصا پيشنهاد قيمت در فرآيند دريافت و ارزيابي پيشنهادها بسيار حائز اهميت است. چرا كه افشاي اطلاعات پيشنهادها باعث مي شود شرايط رقابتي و عادلانه به نفع يك يا چند نفر از پيشنهاددهندگان تحت تاثير قرار گيرد.

عواقب احتمالي ريسك:

• شکایات مناقصه گران از شركت
• سلب اعتماد مناقصه گران از شركت

فعاليت هاي كنترلي ريسك:

• رويه هاي رسمي امنيت اطلاعات را در مناقصات استقرار دهيد.
• کارکنان خريد را در انجام وظايف خود آموزش دهید.
• ممیزی های منظم و بررسی روندهای امنیتی را انجام دهید.

عنوان ريسك: عدم پیروی از روش های ارزیابی مؤثر

شرح ريسك:

يكي از مراحل اصلي در فرآيند خريد، ارزيابي پيشنهاددهندگان و پيشنهادهاي آنها است. اين ارزيابي مشتمل بر بررسي قابليت ها و توانمندي هاي مالي، فني و نيروي انساني، مطلوبيت پيشنهاد ارائه شده و بررسي قيمت پيشنهادي پيشنهاددهندگان است. در صورتي كه براي ارزيابي اين پيشنهادها بنا بر نوع خريد يا مناقصه روش مناسب به كار گرفته نشود ريسك حذف تامين كننده توانمند يا پذيرش تامين كننده ضعيف بسيار افزايش مي يابد.

عواقب احتمالي ريسك:

• ارزیابی متناقض
• شکایات احتمالی از مناقصه گران
• ارزیابی ذهنی و نه عینی پیشنهادات

فعاليت هاي كنترلي ريسك:

• ارزیابی مناسب را به کارکنان آموزش دهید.
• فرآیندهای ارزیابی تامين كنندگان و پيشنهادهاي آنها مناقصه را بهبود بخشید.
• روش های ارزیابی، ممیزی و بررسی را حفظ کنید.

عنوان ريسك: از دست رفتن مالکیت معنوی شركت محصول ساخت شده يا تامين شده توسط پيمانكار

شرح ريسك:

زماني كه شركت سفارش ساخت كالا يا محصولي را به تامين كننده مي دهد، محصول ايجاد شده در زمره دارايي هاي شركت به شمار رفته و مالكيت معنوي محصول در تصدي شركت است. در صورتي كه توافقات مناسبي براي انتقال مالكيت محصول به شركت در قرارداد في ما بين با تامين كننده درج نشده باشد، ممكن است تامين كننده از فوايد و منافع كالاي ايجاد شده به نفع خويش بهره برده و مالكيت معنوي شركت تحت شعاع قرار گيرد.

روش‌های مدیریت سرمایه برای محافظت و رشد حساب شما در فارکس

بازار مبادله ارزهای خارجی (فارکس) جایگاه ویژه‌ای به‌عنوان بزرگ‌ترین بازار مالی در جهان دارد. پیش از آن که ظهور کارگزاری‌های آنلاین، معاملات فارکس را در دسترس عموم قرار دهند، این بازار بزرگ حوزه اختصاصی معامله، برای شرکت‌های بزرگ مالی و افراد ثروتمند یه شمار می‌آمد.

ازآنجایی‌که علاقه به معامله در بازار ارز به‌تازگی در بین معامله‌گران خرده‌پا محبوبیت پیدا کرده است، نیاز مبرمی برای آموزش معامله‌گران تازه‌کار، به‌منظور استفاده درست از مدیریت ریسک و سرمایه به شدت زیاد شده. ازآنجاکه آگاهی یا عدم آگاهی از این ارزیابی ریسک های معاملاتی ارزیابی ریسک های معاملاتی ارزیابی ریسک های معاملاتی روش‌ها در نهایت می‌تواند باعث موفقیت یک معامله‌گر یا تباه شدن کل سرمایه او شود، یادگیری و به‌کاربردن روش‌های اصولی محافظت از سرمایه بسیار مهم است.

کاربرد صحیح مدیریت سرمایه به معامله‌گر فارکس یک حاشیه سود مطمئن برای رشد حسابش ارائه می‌دهد. درحالی‌که او بدون داشتن یک استراتژی مدیریت سرمایه منطقی، به چیزی جز یک قمار دست نخواهد زد. این مطلب می‌رساند که چرا ریسک فارکس و کاربردهای مدیریت سرمایه همچنان بخش جدا‌نشدنی معاملات فارکس باقی‌مانده و همیشه نیاز است تا در برنامه معاملاتی جایگاهی برای آن در نظر گرفته شود. در واقع دلیل اصلی اینکه چرا معامله‌گران تازه‌کار شکست می‌خورند این است که درک آنها از مدیریت سرمایه کم است یا نمی‌توانند قوانین اصلی مدیریت سرمایه را به‌درستی و در مسیر رشد حسابشان به کار ببرند.

بنابراین روش‌های مدیریت ریسک و سرمایه صحیح باید درک و به طور مداوم استفاده شود. هر معامله‌گر فارکس که می‌خواهد حساب معاملاتی‌اش را رشد دهد و در بلندمدت در بازار معاملات ارزی باقی بماند باید آنها را به کار ببرد.

در ادامه این مقاله ما شما را با مفاهیم اولیه مدیریت ریسک و سرمایه آشنا خواهیم کرد. همچنین درباره تکنیک‌های متداول مدیریت ریسک و سرمایه برای معاملات ارز و ابزارهایی که اکثر معامله‌گران برای رسیدن به این منظور استفاده می‌کنند، صحبت خواهیم کرد.

مقدمه‌ای بر مدیریت ریسک و سرمایه

برای معامله‌گران فارکس هدف از مدیریت سرمایه این است که بتوانند سودآوری خود را افزایش و ضررهایشان را کاهش دهند تا بتوانند از سرمایه‌شان محافظت کنند، درحالی‌که هدف کلی مدیریت ریسک، این است که مطمئن شود فاکتورهای مختلفی که از پیش معلوم نیستند، شانس سودآوری معامله‌گران و دیگر فاکتورهای موفقیت آنها در عرصه فعالیت معامله‌گری را به خطر نمی‌اندازد.

مدیریت ریسک در معاملات فارکس مفهوم نسبتاً وسیعی است. به طور خلاصه مدیریت ریسک در فارکس شامل شناسایی، ارزیابی، و اولویت‌بندی ریسک معامله ارز برای حداکثر کردن شانس سودآوری و سپس استفاده از منابع برای کم کردن، کنترل و رصد کردن رویدادهایی مانند ضررهای معاملاتی است که می‌توانند تأثیری نامطلوب بر معامله داشته باشند.

مدیریت سرمایه در معاملات ارز باید بخش کلیدی استراتژی مدیریتی یک معامله‌گر باشد. همان‌طور که از نامش پیداست مدیریت سرمایه در فارکس شامل استفاده مداوم از یک یا چند تکنیک برای کاهش ریسک سرمایه‌ی معامله‌گر در مقابل ضررهای پیش‌بینی‌نشده در پروسه معامله و افزایش سودآوری اوست. مدیریت سرمایه حول ایده‌ی اصلی حفظ سرمایه و پول از طریق مدیریت ریسکهای مالی متعددی شکل می‌گیرد که حساب معاملاتی شما را تهدید می‌کند.

مدیریت سرمایه در معاملات فارکس

موفقیت در معاملات فارکس بدین معنی است که حساب معاملاتی شما با کمک مدیریت سود و ضرر در حال رشد باشد و به موازات آن از یک استراتژی مدیریت سرمایه دقیق بهره مند باشد.

هرچند که دانش معاملاتی معمولاً با تجربه بیشتر می‌شود، اکثر معامله‌گران ارز با این مطلب موافق هستند که سودهای گرفته شده باید از ضررهای ایجاد شده بیشتر باشند که بیانگر این اصطلاح قدیمی رایج در بازار است که می‌گوید: “‌ضررهایت را کم کن و اجازه بده سودت رشد کند.”

در حالت ایده‌آل، معامله‌گری که به دنبال رشد حساب معاملاتی خود است باید سیستم مدیریت سرمایه را درون برنامه معاملاتی‌اش داشته باشد و از آن برای رسیدن به هدف‌هایش در فعالیت‌های معاملاتی استفاده کند‌. البته جزئیات هر برنامه معاملاتی باتوجه‌ به شخصیت منحصربه‌فرد معامله‌گر٬ تصمیمات و تمایلاتش با دیگری متفاوت است اما هر برنامه معاملاتی باید تکنیک‌های مدیریت سرمایه را درون خود جای‌ داده باشد.

هرچند ممکن است بعضی از تکنیک‌های مدیریت سرمایه میزان سودآوری را محدود کند، اما استفاده از آنها یکی از بهترین راهکارها برای یک معامله‌گر در فارکس است که با کمک آن می‌تواند به‌صورت مداوم در بازار سودآور باقی بماند. بااین‌همه گاهی اوقات بازار فارکس می‌تواند بسیار نوسان پذیر باشد، ازاین‌رو داشتن قوانین مدیریت سرمایه با جزئیات کامل به شما اجازه می‌دهد که حجم معامله را از پیش تعیین کنید، ضررهای آن را کنترل کنید و سودآور باشید.

قوانین مدیریت سرمایه در فارکس

اجرای تکنیک‌های مدیریت سرمایه برای فهمیدن کارایی آن‌، محاسبه حجم معامله و تحمل ریسک در برنامه معاملاتی‌تان، می‌تواند با اندکی سعی و خطا همراه باشد.

البته هر برنامه معاملاتی به‌اندازه‌ای خوب است که یک معامله‌گر منظم موبه‌مو تمام جزئیات آن را انجام دهد، به این صورت که شما باید مطمئن شوید که یک معامله را برنامه‌ریزی می‌کنید و معامله‌ها را بر اساس برنامه انجام دهید.

برخی از نکات راهنمایی برای یک برنامه مدیریت سرمایه به‌عنوان یک نقطه شروع مناسب به شرح زیر است:

• تنها با پولی معامله کنید که طاقت ازدست‌دادن آن را دارید. ازآنجاکه معامله‌گران به علت ازدست‌دادن پولی که برای نیازهای ضروری زندگی لازم دارند مانند غذا و مسکن و سایر ملزومات زندگی که پول نیاز دارد معمولاً دچار احساسات و استرس می‌شوند، بهترین قانون سرانگشتی این است که فقط با سرمایه ریسک پذیر خود معامله کنید. این بدان معنی است که تنها با پولی معامله کنید که بعد از اینکه آن پول را کاملاً از دست دادید زندگی شما دچار بحران و ریسک نشود. ازآنجاکه معامله‌گری در فارکس می‌تواند منجر به ازدست‌دادن همه سرمایه حسابتان شود، این مفهوم کلیدی مدیریت سرمایه به شما کمک می‌کند که از نظر احساسی و عاطفی در هنگام مواجهه با ضررها خود را کنترل کنید و به شما اجازه می‌دهد که استراتژی‌ها و تصمیم‌گیری‌هایتان در بازار را باتوجه ‌به استراتژی‌تان اجرا کنید که در نهایت باعث بهبود قابل ‌ملاحظه‌ای در روند معاملاتی‌تان خواهد شد.

• قبل از معامله کردن نسبت ریسک به ریوارد را ارزیابی کنید. قبل از اینکه وارد معامله‌ای شوید شما باید مشخص کنید که چه پاداشی (سودی) به‌صورت منطقی می‌توانید از این معامله انتظار داشته باشید و چه ریسکی در ازای بدست آوردن سود میکنید. نسبت مناسب ریسک به ریوارد در بین معامله‌گران با توجه به تحمل ریسک‌های متفاوت و معیارهای مختلف معامله‌کردن فرق می‌کند و این مطلب مربوط به برنامه معاملاتی هر معامله‌گر می‌باشد. به‌عنوان‌مثال بعضی از معامله‌گران فعال‌تر، نسبت ریسک به ریوارد ۱:۲ را استفاده می‌کنند که بدان معنی است که آنها می‌خواهند یک واحد از سرمایه‌شان را برای به‌دست‌آوردن ۲ واحد سود در یک معامله ریسک کنند. از طرف دیگر بیشتر معامله‌گران محافظه‌کار صبر می‌کنند تا یک فرصت معاملاتی با پتانسیل ۱:۳ به دست بیاورند. ایده اولیه قراردادن نسبت مناسب ریسک به پاداش در زمان معامله‌ این است که بعضی از معامله‌­های فریبنده را فیلتر کنید، تا حسابتان را تنها در معرض فرصت‌های معاملاتی بهتر قرار دهید.
• یک حجم مناسب برای هر معامله انتخاب کنید. معامله‌گران نیاز دارند تا یک سری راهنما برای مشخص‌کردن مقدار مناسب برای حجم معامله باتوجه به اندازه حسابشان تعیین کنند. این به آنها کمک می‌کند تا حساب موجود را از ضررهای پیش‌بینی‌نشده محافظت کنند. بعضی از معامله‌گران ترجیح می‌دهند که حجم قرارداد را به‌صورت درصد مشخصی از حسابشان را برای حفاظت از سرمایه خود مشخص کنند. سایر معامله‌گران ممکن است از نسبت ریسک به پاداش برای مشخص‌کردن حجم معامله استفاده کنند، و مثلاً برای زمانی که یک نسبت ریسک به پاداش بزرگ‌تر مواجه می‌شوند حجم بزرگ‌تری را وارد معامله می‌کنند. البته معامله‌گران دیگری ممکن است همچنان از حجم ثابت یا تعداد قرارداد ثابت استفاده کنند. همه این استراتژی‌های تعیین حجم می‌توانند به‌صورت مؤثری سرمایه شما را در بازار فارکس مدیریت کنند پس حتماً یکی از آنها را انتخاب و به طور مداوم استفاده کنید.
• از ریسک‌کردن کل سرمایه‌تان اکیداً اجتناب کنید. اکثر معامله‌گران ترجیح می‌دهند به‌جای اینکه تمام سرمایه را در یک‌لحظه دچار ریسک کنند، حجم بزرگی از سرمایه را کنار بگذارند و وارد معامله نکنند تا بتوانند خود را از ضررهای بزرگ محفوظ دارند. برای مثال یک معامله‌گر تنها ۱۰ درصد از سرمایه‌اش را در تمام معاملات باز خود ریسک می‌کند. در نتیجه حتی اگر او این ده درصد را به طور کامل از دست دهد و سرمایه‌اش دچار افت شود همچنان ۹۰ درصد دیگر از سرمایه خود را برای بقا در بازار خواهد داشت. قراردادن حجم بزرگی از پول نسبت به سرمایه موجود در حساب، می‌تواند عملاً جبران ضرر را غیرممکن کند یا حداقل این کار را بسیار سخت‌تر کند و در نهایت آن معامله‌گر را از بازار بیرون بیندازد.

• قبل از اینکه وارد معامله شوید بدانید که کجا باید خارج شوید.یک معامله‌گر باید با تحلیلی که قبل از وارد شدن به معامله انجام می‌دهد، ایده واضحی از اینکه بازار تا کجا حرکت خواهد کرد و کجا می‌تواند سودش را بگیرد داشته باشد و اینکه در شرایطی که بازار برخلاف جهت او حرکت می‌کند کجا باید حد ضرر قرار دهد. مفهوم کلیدی “تحلیل قبل از معامله‌” به معامله‌گر اجازه می‌دهد تا سفارش‌های حد سود و حد ضرر را برای هر معامله از پیش مشخص کند و در وضعیت ذهنی شفاف‌تر و هدفمندتری قرار بگیرد. این مرحله مهم برنامه‌ریزی برای معامله می‌تواند جداً به معامله‌گر کمک کند، تا از بی‌نظمی ذهنی‌ای که در زمان برداشت سود یا جلوگیری از ضرر پیش می‌آید، اجتناب کند. برخی معامله‌گران ممکن است برای معاملاتشان یک محدوده زمانی قرار دهند تا اگر آن معامله در بازه زمانی مشخص به نتیجه موردنظر نرسید، خودبه‌خود بسته شود. تمام این تصمیمات باید قبل از انجام معامله گرفته شود تا بتوانند به‌صورت هدفمند دنبال شوند؛ نه بعد از اینکه معامله‌گر دچار احساسات و سایر مشکلات در حین کار مواجه می‌شود.

ابزارهای مدیریت سرمایه

اکثر معامله‌گرانی که از بهترین روش‌های مدیریت سرمایه‌ای که در بالا ذکر شد در برنامه معاملاتی خود استفاده می‌کنند، ابزارهای مختلفی را با هدف محاسبه کردن حجم و ریسک هر معامله توسعه می‌دهند و بکار می‌گیرند.

هرچند که تعدادی از محاسبه‌گرهای مدیریت سرمایه به‌صورت آنلاین در دسترس قراردادند، معامله‌گرانی که با اکسل یا سایر برنامه‌های شبیه به آن آشنا هستند می‌توانند خودشان یک محاسبه‌گر برای رسیدن به این هدف درست کنند و آن را به طور دلخواه شخصی‌سازی کنند.

به‌عنوان‌مثال یک محاسبه‌گر مدیریت سرمایه که شما در اکسل می‌سازید می‌تواند به شما بگوید چه حجمی در معامله باتوجه ‌به پول موجود در حسابتان یا چند درصد از سرمایه را باتوجه ‌به ریسک شما در معامله استفاده کنید.

یک ابزار مدیریت سرمایه نمونه می‌تواند دارای پارامترها و ورودی‌های زیر باشد:

• اندازه کل سبد دارایی شما
• ارز مد نظر شما
• مقدار پول یا میزان درصد از سرمایه‌ای که می‌خواهید ریسک کنید
• جفت ارزی که می‌خواهید معامله کنید
• اینکه آیا می‌خواهید خرید کنید یا فروش بزنید
• قیمت کنونی جفت ارز، حد ضرر و حد سود

خروجی‌های محاسبه‌گر می‌تواند مواردی از قبیل حجم ارزیابی ریسک های معاملاتی پوزیشن که شما باید اعمال کنید، مقدار پیپی که ریسک می‌کنید، پیش‌بینی سود در آن معامله و مقدار دلاری سود و ضرر شما برحسب ارز پایه را مشخص کند.

سایر ملاحظات در مدیریت ریسک فارکس

زمانی که معامله‌ی ارز می‌کنید، مدیریت ریسک شامل مشخص‌کردن پتانسیل ریسک، ارزیابی احتمال وقوع آنها و انجام اقداماتی برای پرهیز از آنها است.

مدیریت ریسک همچنین می‌تواند شامل کم کردن هر نوع خسارتی به‌حساب معاملاتی شما و توانایی شما در معامله کردن، سبک زندگی و روابطتان، در زمانی که آن ریسک محتمل به وقوع بپیوندد باشد.

استراتژی‌های مختلف مدیریت سرمایه که در بالا در مورد آن بحث کردیم، یک فاکتور بسیار مهم از مدیریت ریسک است که تمرکز آن به طور گسترده روی حرکات محتمل بازار و حجم قرارداد و سایر احتمالاتی که می‌تواند روی معامله اثر بگذارد، می‌باشد.

بااین‌همه، ازآنجاکه سایر انواع ریسک هم می‌تواند کلیت کار یک معامله‌گر را برهم بزند، استراتژی‌های مدیریت ریسک معامله‌گران نمی‌تواند منحصر به بازار یا به ریسک حساب مرتبط شوند. برای همین معامله‌گران معمولاً استراتژی‌های مدیریت ریسک دیگری را هم در برنامه معاملاتی خود قرار می‌دهند.

هر معامله‌گری باید این ریسک‌های اضافی را که ممکن است برایش پیش آید ارزیابی کند و اقدامات لازم را بری کاهش اثر آنها انجام دهد.

سایر مؤلفه‌هایی که به ریسک در معامله‌گری و اینکه چگونگی مدیریت آنها در برنامه معاملاتی مربوط است به شرح زیر است:

• از اثرات نامطلوب در ارزیابی ریسک های معاملاتی سبک زندگی‌تان پرهیز کنید. معامله در فارکس به علت در دسترس بودن به‌صورت شبانه‌روزی، می‌تواند بسیار هیجان‌انگیز و بسیار اعتیاد آور باشد. این امر می‌تواند منجر به کم‌خوابی و استرس، کاهش بینایی، رفتارهای ضداجتماعی و سایر مشکلات دیگر در زندگی شما شود. به یاد داشته باشید معامله کردن باید کیفیت زندگی‌تان را بالاتر ببرد نه اینکه پایین بیاورد.

• استرس‌های معامله کردن را کاهش دهید. معامله ارزها می‌تواند بسیار پراسترس باشد به‌ویژه زمانی که ضررها از راه می‌رسند، می‌تواند منجر به وقوع مشکلات سلامتی و روانی شود. مطمئن شوید که برنامه معاملاتی شما با شخصیت شما سازگاری دارد و زمان‌هایی را برای دوری از بازار برای آرامش و استراحت در نظر بگیرید.

• حواستان به تغییرات نامطلوب قوانین تنظیم‌گری باشد. درباره قوانین و خط‌‌مشی‌های حوزه قضایی محل کار و قوانین نظارتی آتی مرتبط با کسب‌وکار فارکس و فعالیت معاملاتی خود دقت به خرج دهید.

• از پیش برای مشکلات مالی برنامه داشته باشید. اگر سرمایه موجود در حساب معاملاتی‌تان برای دلایلی مانند تحصیل فرزندان یا پس اندازی برای حمایت از آنها و تعمیرات خانه ممکن است موردنیاز باشد، مطمئن شوید که شما منبع جایگزین دیگری برای حساب معاملاتی خود خواهید داشت.

• یک کامپیوتر خوب و یک ارتباط اینترنتی پشتیبان داشته باشد. اگر می‌خواهید به‌صورت آنلاین در یک کارگزاری فارکس معامله کنید، شما به یک کامپیوتر جدید و ارتباط اینترنتی مطمئن نیاز دارید. اگر به‌صورت مداوم حجم بزرگی از پول را در هر معامله ریسک می‌کنید بازهم باید به این نکته توجه کنید، تا اگر زمانی کامپیوتر اصلی شما دچار مشکل شد، معاملاتتان دچار مشکل نشود.

• از یک کارگزار مطمئن در فارکس استفاده کنید. اکثر معامله‌گران فارکس متوجه ناامنی کارگزاران یا شاید کلاه برداری آنها شده‌اند. به‌دقت درباره اعتبار و شهرت کارگزاری قبل از اینکه پولی در آن قرار دهید، تحقیق کنید و لغزش (slippage) و ریکوت‌ها (re-qoute) را در شرایط نوسانی بازار به‌دقت نگاه کنید و آن کارگزار را اول با یک حساب آزمایشی امتحان کنید.

• درباره تغییرات کمیسیون‌های و هزینه‌های کارگزار آگاه باشید. اگر کارگزار فارکس تصمیم بگیرد تا حق‌الزحمه یا ساختار کمیسیون را تغییر دهد، این امر می‌تواند اثر منفی برای کار معامله‌گر داشته باشد، به‌خصوص اگر شما حجم‌های بزرگی را به‌صورت مداوم معامله می‌کنید. حتماً از قبل ساختار هزینه‌ها و کمیسیون‌های کارگزار را و تغییرات آن را بررسی کنید تا مطمئن شوید برای شیوه معاملاتی شما مناسب است.

در آخر ریسک‌های مختلفی که در کار معامله‌گری در فارکس وجود دارند نیاز به نظارت و کم کردن (ریسک) و مدیریت دارند. تحقیقات نشان می‌دهند یک برنامه مدیریت ریسک مناسب در فارکس که شامل یک مدیریت سرمایه کاربردی است، به طور چشمگیری شانس موفق شدن شما را در بلندمدت تضمین می‌کند.

ریسک تسویه (Settlement Risk)

ریسک تسویه، نوعی ریسک طرف مقابل است که مرتبط با ریسک نکول بوده و با اختلاف زمانی در پرداخت بین طرف‌های تجاری همراه است. اگر نااطمینانی فزاینده در بازار درخصوص قدرت مالی طرف مقابل بوجود آید، موسسات ممکن است تصمیم به کاهش محدودیت‌های معاملاتی خود در قبال طرف مقابل بگیرند تا ریسک تسویه را کاهش دهند. یکی از انوع مهم ریسک‌های تسویه به ریسک تسویه انتقال ارزی برمی‌گردد. در این نوع ریسک، طرف معامله نیازمند پرداخت در قالب یک ارز و دریافت وجه در قالب ارز دیگر است. ریسکی که به طرف تجاری مقابل منتقل می‌شود آن است که ارزی را پرداخت کرده و در مقابل ارزش معادل آن را دریافت نمی‌کند. گاهی از این ریسک، با عنوان ریسک هرشتات (Herstatt risk) نیز یاد می‌شود. بنابراین ریسک تسویه ارزی در اصل همان ریسک طرف مقابل است که معادل ریسک اعطای تسهیلات ناایمن به طرف مقابل می‌باشد: به عبارت دیگر، پولی به طرف مقابل بدون اخذ هیچ تضمینی برای بازپرداخت آن مبلغ پرداخت می‌شود.

تعریف به حد

ریسک تسویه از انواع ریسک‌های اعتباری است و به این معناست که یک یا چند طرف تجاری موفق به تحویل و انجام تعهدات خود بر اساس چارچوب قرارداد در یک دوره توافقی معین نشوند. به بیان دیگر ریسک تسویه، نوعی ریسک طرف مقابل است که مرتبط با ریسک نکول بوده و با اختلاف زمانی در پرداخت بین طرف‌های تجاری همراه می‌باشد. این ریسک به دو نوع ریسک تسویه در ارزیابی ریسک های معاملاتی معاملات با پول ملی و ریسک تسویه در معاملات ارزی تقسیم می‌شود.

وجوه افتراق یا شقوق مختلف

وجه ممیزه ریسک تسویه از سایر ریسک‌های اعتباری در آن است که ریسک تسویه مربوط به ترتیبات پرداخت نهادی است که بانک‌ها جهت تسویه در سطح بازار بین‌بانکی چه با پول ملی و چه با ارزهای خارجی با آن مواجه می‌شوند.

فهرست مطالب

محتویات

مقدمه [ ویرایش | ویرایش مبدأ ]

ریسک تسویه به مفهوم احتمالی است که یک یا چند طرف تجاری موفق به تحویل و انجام تعهدات خود بر اساس چارچوب قرارداد در یک دوره توافقی معین نشوند. ریسک تسویه، نوعی ریسک طرف مقابل است که مرتبط با ریسک نکول بوده و با اختلاف زمانی در پرداخت بین طرف‌های تجاری همراه می‌باشد.

ریسک تسویه مربوط به ترتیبات پرداخت نهادی است که بانک‌های عمده از طریق آن انتقال، استقراض یا قرض دادن دلاری در سطح بازار بین بانکی بین المللی را جهت تسویه انجام می‌دهند. به عنوان مثال بانک X یک پیام پرداخت انتقال وجوه را به بانک Z در ساعت 11 صبح ارسال می‌کند. تسویه نقدی واقعی و انتقال فیزیکی وجوه بین دو بانک در پایان روز صورت می‌گیرد و به طور نرمال از طریق انتقال وجوه نقد نگهداری شده از حساب ذخایر در بانک‌های فدرال رزرو امکان‌پذیر می‌شود. حال فرض کنیم بنا به دلایلی به خاطر این که انتقال وجوه تا پایان روز نهایی نمی‌شود، بانک Z که گیرنده پیام است، با یک ریسک تسویه در طول روز مواجه می‌شود. اما اگر بانک X وجه تعهد شده را در پایان روز تحویل ندهد، بانک Z ممکن است به طور جدی وارد وضعیت کسری وجوه شده و ممکن است قادر به تامین تعهدات پرداخت به بانک Y نشود. وضعیت خالص بدهی بانک Z ممکن است تا حدی زیاد باشد که بیش از سرمایه و ذخایر او بوده و به لحاظ فنی او را با مساله عدم توانایی در بازپرداخت دیون مواجه سازد. چنین مشکلی تنها در صورتی می‌تواند اتفاق افتد که تقلب عمده در دفاتر بانک X در طی روز اتفاق افتاده و مقررات گذاران بانک، دفاتر را در همان روز کاری بسته باشند و این موقعیت، پرداخت به بانک Z را برای تکمیل وجه در پایان روز دچار مشکل می‌کند. بانک X متقابلا ممکن است وجوهی که در اختیار ندارد را منتقل کرده باشد و نام خود را در بازار به عنوان بانکی که قادر است در آخر وقت هر روز تامین مالی کند، جا بیاندازد.

تسویه انتقال ارزی نیازمند پرداخت در قالب یک ارز و دریافت وجه در قالب ارز دیگر است. ریسکی که به طرف تجاری مقابل منتقل می‌شود آن است که ارزی را پرداخت کرده و در مقابل ارزش معادل آن را دریافت نمی‌کند. این مفهوم را ریسک تسویه می‌نامند و یا در مواقعی از آن با عنوان ریسک هرشتات (Herstatt risk) یاد می‌کنند. در مواقعی که ناکامی وجود دارد، سایر ریسک‌ها نیز وارد بازی می‌شوند. این ریسک‌‌ها شامل ریسک نقدینگی هستند و زمانی رخ می‌دهند که یکی از طرفین معامله در دریافت پرداخت انتظاری ناکام بماند. طرف‌های تجاری نیز باید قراردادهای فوروارد را در محیطی جایگزین کنند که ممکن است در مقابل آن‌‌ها قرار گیرد. برای موسسات مالی مهم آن است که بتوانند این ریسک را مانند تعیین دوره زمانی که موسسه مالی با ریسک مواجه می‌شود، اندازه گیری کنند.

تاریخچه [ ویرایش | ویرایش مبدأ ]

مجوز فعالیت بانک هرشتات در ماه ژوئن سال 1974 توسط قانون گذاران آلمان در پایان روز بانکی (چهار و سی دقیقه به وقت محلی) و به دلیل کمبود درآمد و سرمایه برای پوشش بدهی سررسید شده لغو گردید. اما برخی از بانک‌ها، تراکنش‌های ارزی با هرشتات را برعهده گرفتند و در آن زمان با پرداخت مارک آلمان به بانک در طی روز بر این باور بودند که دلار آمریکا را بعدا در روز مشابه و از سپرده هرشتات نزد سایر بانک‌های ایالات متحده در ایالات متحده دریافت می‌کنند. اما بعد از ساعت سه و سی دقیقه بعد از ظهر در آلمان و ده و سی دقیقه صبح در نیویورک، هرشتات تمامی پرداخت‌های دلار به طرف‌های مقابل را متوقف نموده و طرف‌های مقابل قادر به دریافت وجوه پرداختی به خود نبودند. تعطیلی بانک درکسل برنام لمبرت در سال 1990 به این دلیل مشکلات مشابهی را به وجود نیاورد که بانک انگلیسی برنامه خاصی را تهیه نمود که اطمینان می‌داد پرداخت‌‌ها کامل شدند. همچنین، برینگز در سال 1995 موجب وارد آمدن زیان‌های کوچک برای طرف‌های مقابل در بازار ارز به خاطر پیچیدگی‌های معین در سیستم تسویه واحد ارزی اروپا (ECU) گردید.

ماهیت ریسک تسویه ارزی [ ویرایش | ویرایش مبدأ ]

معامله در بازارهای مالی نوعا نیازمند تسویه به مفهوم تحویل دارایی به وسیله فروشنده و پرداخت برای آن توسط خریدار می‌باشد. بازار ارز نیز از این امر مستثنی نیست به جز این که تسویه مربوط به دو پرداخت به معنای مبادله یک ارز با ارز دیگر می‌شود. اگرچه تسویه ارزی اغلب به عنوان یک فعالیت عادی است که در مقایسه با معاملات چندان جالب به نظر نمی‌رسند، اما به دلیل وجود ریسک، شایسته توجه دقیق است و این ریسک مساله ای است که در آن یک طرف معامله ارزی، ارز را فروخته است اما در دریافت آنچه که خریداری کرده ناکام مانده است. ریسک مذکور به این دلیل ایجاد می‌شود که ضمن استفاده از روش سنتی تسویه معاملات، هیچ مکانیزمی برای اطمینان از این موضوع وجود ندارد که اگر پرداختی از طرف شما صورت گرفت، از سوی متعهد به شما نیز پرداخت خواهد شد (مکانیزمی که از آن با عنوان پرداخت در ازا‌‌ی پرداخت نام می‌برند). بنابراین، هر دو طرف تجاری به خود تعهد می‌دهند که با ارزی که می‌فروشند پرداخت را انجام داده قبل از آن که مطمئن شوند ارزی که خریداری می‌کنند را دریافت می‌نمایند. علاوه براین، فرآیند تسویه سنتی می‌تواند به طور نسبی آهسته انجام گیرد و این بدان معناست که طرف‌های مقابل می‌توانند با این ریسک برای یک دوره معنی دار که اغلب بیش از یک روز است مواجه شوند.

بنابراین ریسک تسویه ارزی (که بعضا با عنوان ریسک هرشتات شناخته می‌شود) در اصل همان ریسک طرف مقابل است که معادل ریسک اعطای تسهیلات ایمن نشده به طرف مقابل می‌باشد: به عبارت دیگر، پولی به طرف مقابل بدون اخذ هیچ تضمینی برای بازپرداخت آن مبلغ پرداخت می‌شود. در چنین فضایی، هر دو نوع ریسک اصلی (ممکن است هیچ وقت بازپرداخت صورت نگرفته و کل ارزش معامله ممکن است از دست برود) و ریسک نقدینگی (در این چارچوب، اگر حتی طرف مقابل بازپرداخت را صورت دهد، پرداخت در زمان نامناسب و با ارز نامناسب صورت می‌گیرد و درست زمانی که به ارزیابی ریسک های معاملاتی پول نیاز دارید، وجه مورد نظر برای شما تامین نمی شود) وجود خواهد داشت.

روش‌های تسویه [ ویرایش | ویرایش مبدأ ]

نتایج نظرسنجی انجام شده در سال 2006 نشان داد که پیشرفت زیادی از سال 1996 به ویژه بر روی ذخیره ریسک کاهش خدمات از طریق گروه‌های صنعت به عنوان مسیر دوم استراتژی اتفاق افتاده است. مهمترین نتایج مربوط به بانک سی . ال. اس می‌شد که در سال 2002 به اجرا درآمد. نام بانک سی. ال. اس. از تسویه پیوسته و متصل به یکدیگر استخراج شده و برند مذکور مربوط به خدماتی است که ارائه می‌شود. سی. ال. اس خدمات از نوع پرداخت در ازای پرداخت ارائه می‌کند که حداقل به طور کامل ریسک اصلی مربوط به تسویه معاملات ارزی را حذف می‌کند. اگرچه نوسانات فصلی نیز وجود دارند، استفاده از سی ال. اس به طور ثابت رشد کرده و خدمات در حال حاضر به خوبی پایه‌گذاری شده و بخش مهم زیرساخت مالی جهانی به حساب می‌آید.

نظرسنجی سال 2006 همچنین نشان داد که سی. ال. اس به عنوان روش تسویه اصلی برای معاملات ارزی به 55 درصد معاملات تسویه شده با این روش تبدیل شده است. 8 درصد اضافی توسط شبکه دوطرفه تسویه شده بود و دو عضو بازار به این توافق رسیدند که الزامات تسویه ناشی از همه معاملات بین آن‌‌ها به واسطه تسویه در یک روز معین در برابر هم انجام خواهند شد تا این که تنها مقدار انتقال اندک از طریق شبکه در هر پول ملی نیاز به تسویه داشته باشد. روش‌های متنوع دیگر 5 درصد دیگر را تشکیل می‌داد. اما یافته‌های کلیدی نظرسنجی آن بود که 32 درصد معاملات تنها با روابط کارگزاری بانکی سنتی به عنوان منبع اصلی ریسک تسویه ارزی قابل انجام بوده است. این مورد را می‌توان با نظرسنجی قبلی در سال 1997 مقایسه کرد قبل از آن که سی ال اس در دسترس بوده وقتی که 85 درصد معاملات ارزی توسط روابط کارگزاری بانکی سنتی و سایر معاملات باقیمانده نیز توسط سایر روش‌‌ها نظیر شبک، تسویه می‌شدند.

ارزیابی ریسک [ ویرایش | ویرایش مبدأ ]

نظرسنجی در مجموع نشان می‌دهد که موقعیت موسسات به طور قابل توجهی تغییر می‌کند. برخی موسسات اعم از کوچک و بزرگ وجود دارند که از خدمات پرداخت در ازا‌‌ی پرداخت نظیر سی. ال. اس. همانند محدودیت‌های اعمال شده به وجود می‌آید (این محدودیت‌‌ها مواردی هستند که برخی معاملات شامل معاملات ارزی غیر سی. ال. اس و بسیاری از معاملات همان روز برای تسویه سی. ال. اس واجد شرایط نیستند و سی. ال. اس. نمی‌تواند برای تسویه معاملات با طرف‌های مقابل مورد استفاده قرار گیرند و در ضمن کاربر سی. ال. اس نیز نیستند.) برخی از این موسسات نیز هرگونه آسیب‌پذیری را به طور مناسب کنترل می‌کنند و این ناشی از معاملات باقیمانده‌ای است که به هر ترتیب با استفاده از روابط کارگزاری بانکی سنتی تسویه می‌شوند به این معنا که سه معیار بحث شده فوق را تامین می‌کنند؛ بنابراین، تمامی اقداماتی که لازم بوده را برای کاهش ریسک انجام می‌دهند.

اما در طرف دیگر طیفی از موسسات وجود دارند که از روش تسویه پرداخت به ازا‌‌ی پرداخت استفاده اندکی کرده و یا به هیچ وجه از آن استفاده نکرده و مواجهه یا آسیب پذیری معنی داری دارد که همیشه به خوبی کنترل نشده است. فقدان کنترل‌های مناسب به طور واضح یک مساله مهم می‌باشد. موسسات مالی به طور طبیعی بسیاری از انواع ریسک‌های مختلف را تحمل کرده و این امر عموما تا زمانی قابل قبول است که این ریسک‌‌ها به خوبی مدیریت شده باشد و این بدان معناست که مدیریت مناسب در جهت درک، اندازه‌گیری مناسب و مبتنی بر کنترل‌های مناسب نظیر محدودیت‌های طرف مقابل صورت گرفته است. از این منظر، مساله کمبود مدیریت مناسب در برابر اندازه مواجهه یا آسیب‌پذیری قرار می‌گیرد و بنابراین انتخاب نهایی از میان راه‌حل‌های مختلف نیز وجود دارد. یکی از این راه حل‌‌ها برای چنین موسساتی مربوط به استفاده از خدمات پرداخت در ازا‌‌ی پرداخت نظیر سی. ال. اس می‌باشد که در آن از مواجهه یا آسیب‌پذیری اجتناب می‌شود. اما این موضوع همچنان برای آن‌‌ها قابل قبول است که استفاده از روابط کارگزاری سنتی را دنبال نموده و با این شرط آسیب‌هایی را تجربه کنند که آن را با روشی مناسب مدیریت نمایند.

اما مواجهه یا آسیب پذیری تسویه ارزی از دیدگاه مختلف می‌تواند به طور ذاتی به صورت نامطلوب حتی در زمانی مشاهده گردد که به خاطر اثرات احتمالی آن‌‌ها در طی بحران‌های مالی به خوبی مدیریت شوند. اگر به عنوان نوعی نااطمینانی فزاینده در بازار در خصوص قدرت مالی طرف مقابل مثال بوجود آید، موسسات ممکن است تصمیم به کاهش محدودیت‌های معاملاتی خود در قبال طرف مقابل بگیرند تا ریسک تسویه را کاهش داده و آنها در جریان چنین کاری ممکن است از طرف مقابل برای دسترسی به بازاری که نیاز دارند پرهیز نمایند و بنابراین به طور اجتناب ناپذیر عامل ناکامی آن شوند.

در مقابل، اگر امکان حداقل کردن ریسک تسویه وجود دارد، موسسات به طور احتیاطی برای ادامه معامله حتی در شرایط نااطمینانی امکان پیدا می‌کنند. در اصطلاحات اقتصادی، استدلال این است که وزن هزینه‌های خصوصی برای اعضا‌‌ی بازار در برطرف کردن ریسک‌‌ها در مقایسه با منافع اجتماعی تسویه بدون ریسک بیشتر می‌شود. درست است که تسویه هرگونه تراکنشی در عمل شامل معاملات ارزی است و به ندرت پیش می‌آید که ریسک بازار، ریسک نقدینگی، بدون ریسک باشند. این امر به این خاطر است که اگرچه ریسک اصلی معمولا می‌تواند از طرح یک سیستم خوب حذف شود، مقداری از ریسک نقدینگی معمولا باقی می‌ماند که شبیه آن را می‌توان در سی. ال. اس. پیدا کرد. بنابراین، وضعیت ایده آل تسویه بدون ریسک هرگز نمی‌تواند به طور کامل قابل دستیابی باشد. با این وجود، ریسک مذکور از این چشم‌انداز باید تا حد ممکن کاهش یابد. نتایج نظرسنجی به این دلیل از اهمیت بیشتری برخوردار است که حتی مواجهه تسویه ارزی مدیریت شده، ایده آل نبوده و بهتر بود که خدمات پرداخت در ازا‌‌ی پرداخت نظیر سی. ال. اس. همیشه مورد استفاده قرار می‌گرفت.

جستارهای وابسته

• ریسک مالی
• ریسک اعتباری
• ریسک بازار
• ریسک نقدینگی
• ریسک غیرسیستماتیک
• ریسک نرخ بهره
• ریسک طرف مقابل

پانویس/ پاورقی